In Oost-India zijn de wintermaanden aangenamer dan de zomermaanden. Tussen december en februari neemt de gebruikelijke drukkende hitte af. Liefhebbers van de buitenlucht reizen dan af naar een van de vele rivieren of kilometers kustlijn in de regio, om daar een dag lang door te brengen met dansen, eten en drinken.
Vriendengroepen en hele families huren een bus om ergens ver weg naar de perfecte picknickplek op zoek te gaan, en nemen fikse hoeveelheden eten en alcohol mee. Als de groep, die soms ook een professionele kok bij zich heeft, een plek heeft gevonden, gaat de Hindi en Bengaalse muziek aan en wordt er vers geslachte kip met rijst bereid boven een vuurtje. Daarnaast wordt er whisky en rum gedronken. De planning voor de dag langs de rivier of op het strand bestaat meestal uit weinig meer dan spelletjes doen en dansen tot je erbij neervalt.
Fotograaf Arko Datto komt uit Calcutta en was al jong getuige van dergelijke feestjes, hoewel zijn familie er niet aan meedeed. Voor zijn project om deze jaarlijkse traditie vast te leggen, bezocht hij gedurende vier jaar populaire bestemmingen op rivieroevers in de buurt van Calcutta.
Zijn interesse voor deze picknicks werd gewekt toen hij getuige was van een tragisch ongeluk, waarbij een boot met een groep feestvierders omsloeg. Zoals Datto vertelt, zaten er te veel mensen op de boot en bezweek deze in een diep deel van de rivier plotseling onder het gewicht. Hij kan zich niet meer herinneren hoeveel mensen verdronken, maar de gebeurtenis leidde er wel toe dat hij besloot aan de slag te gaan met het vastleggen van de winterpicknicks.
Hoewel dit in beginsel vrolijke aangelegenheden zijn, wilde Datto ook de ‘donkere kanten’ ervan vastleggen. Hij hoopte met de beelden ook enkele bredere sociale kwesties aan te snijden, zoals de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in een cultuur waarin het aantal misdrijven tegen vrouwen de afgelopen vijf jaar gestaag is gestegen.
“In de openbare ruimte is het heel lastig voor mannen en vrouwen om samen te komen, zelfs voor zoiets simpels als een picknick,” vertelt Datto. Groepen jonge volwassenen, meestal mannen, zijn de hele dag aan het drinken. Het gevolg is dat er regelmatig dronken opstootjes plaatsvinden. “Het is de bedoeling om je helemaal laveloos te drinken,” zag Datto. Vrouwen die niet met gezinsleden op pad zijn, moeten daarom op hun hoede zijn.
En ook Datto zelf ging met de nodige omzichtigheid te werk tijdens het fotograferen. Een van de grootste uitdagingen waar hij als fotograaf mee te maken kreeg, was dat zijn camera zo nu en dan de aandacht trok van mannen die te veel hadden gedronken en op zoek waren naar ruzie. Op een van zijn foto's is een groep mannen te zien die onder invloed van drank ruzie maken om een vrouw. Op een andere foto houdt een menigte twee mannen tegen die ervan worden beschuldigd zich te hebben misdragen tegenover een vrouw.
De foto's van Datto brengen ook milieukwesties aan het licht. De stranden en rivieroevers waarop de winterse eetfestijnen worden gehouden zijn “prachtig en ongerept". Tenminste, dat waren ze tot voor kort. De fragiele oevers kunnen de eindeloze picknicks die er maandenlang worden gehouden niet altijd aan, waardoor ze worden aangetast. En ook de rivieren zelf raken erdoor vervuild.
Ondanks de vervuiling bedekken picknickende mensen zich met modder bij een picknickplek bij een steenfabriek aan de Ganges. Op een van de foto's is te zien dat mannen van top tot teen onder de dikke blubber zitten. Nadat het slib urenlang op hun huid is uitgehard, halen ze het eraf, en komt daaronder zachtere huid tevoorschijn.
“De bedoeling is dat het een soort therapie is, maar het ironische is dat de modder vervuild is,” merkt Datto op. Modderbaden zijn een gangbare vorm van therapie die over de hele wereld wordt toegepast. Maar als de modder afkomstig is uit vervuild water, kan het zijn dat deze vorm van therapie meer nadelen dan voordelen oplevert.
De Ganges, de heiligste rivier in India, is tevens een van de giftigste rivieren ter wereld. Door jarenlange vervuiling door riolen en industrieel afval is het water nu verontreinigd met gevaarlijke bacteriën en kankerverwekkende stoffen.
Datto’s bedoeling was niet om de picknicks als goed of slecht te bestempelen, of als een leuk of juist zorgelijk fenomeen. Je kunt je op veel verschillende manieren even laten gaan, en Datto hoopt de verschillende uitingsvormen daarvan op zijn foto's vast te leggen, met ruziënde mannen, families die gezellig samenzijn en kinderen die buitenspelen. Alles bij elkaar, stelt Datto, is het een portret van een wonderbaarlijke chaos.
Arko Datto is fotograaf en werkt vanuit het Indiase Calcutta. Meer werk van hem is te zien op zijn website.
