Fotojournalist Joshua Irwandi volgde zorgmedewerkers tijdens hun werkzaamheden in een ziekenhuis in Indonesië en legde daarbij een opvallend beeld vast van een in plastic gewikkeld lichaam van een corona-slachtoffer, waarbij hij ervoor zorgde dat er geen onderscheidende kenmerken aan het licht kwamen, zelfs niet het geslacht van het slachtoffer.

De foto, die gemaakt werd in opdracht van Nat Geo als onderdeel van een beurs van de National Geographic Society, maakte diepe indruk op de 270 miljoen inwoners van het land. Indonesië had traag gereageerd in de bestrijding van de wereldwijde pandemie, waarbij president Joko "Jokowi" Widodo in maart nog een onbewezen kruidenremedie wilde inzetten. Het beeld dat Irwandi heeft vastgelegd, geeft een menselijk gezicht aan het lijden dat wordt veroorzaakt door het virus, en leverde enkele vijandige reacties op.

De foto van Irwandi werd tijdens nieuwsuitzendingen op televisie getoond en is ook gedeeld door de woordvoerder van het landelijke team dat zich bezighoudt met het coronavirus. Het beeld werd op grote schaal door de Indonesische media verspreid en opnieuw gepubliceerd zonder instemming van Irwandi. Meer dan 325.000 mensen hebben het beeld ‘geliket’ dat hij op zijn Instagram-pagina postte nadat het verhaal door Nat Geo op 14 juli werd gepubliceerd.

“Het is duidelijk dat de kracht van dit beeld de discussie over het coronavirus heeft aangewakkerd,” zegt Irwandi vanuit zijn huis in Indonesië. “De opoffering van de artsen en het verpleegpersoneel en het risico dat zij nemen, verdienen onze erkenning.”

De foto is ontegenzeggelijk hard binnengekomen, aldus Fred Ritchin, emeritus decaan van het International Center of Photography: “We zien hier een gemummificeerd persoon. Je kunt je blik niet afwenden, het jaagt angst aan.”

Tegelijkertijd is er afstand, zegt Ritchin. “Voor mij was het een beeld van iemand die weggegooid werd, verstoten, gewikkeld in cellofaan, besproeid met ontsmettingsmiddel, gemummificeerd, ontmenselijkt, afstandelijk gemaakt... Het is op een bepaalde manier logisch. Mensen hebben door het virus afstand van elkaar genomen omdat ze niet in de buurt van het virus willen zijn.”

Nadat Irwandi de foto had gepost, beschuldigde een populaire zanger met een enorm aantal volgers dat de fotograaf het nieuws had verzonnen, dat COVID-19 niet zo gevaarlijk was, en dat een fotojournalist geen foto in het ziekenhuis zou mogen maken als de familie het slachtoffer niet kon zien. De volgers van de zangeres beweerden ten onrechte dat Irwandi een etalagepop had gebruikt voor de foto, en noemden hem ‘een slaaf’ van de Wereldgezondheidsorganisatie. De 28-jarige fotograaf is bedreigd, en zegt dat hij gelooft dat de overheid heeft geprobeerd om te achterhalen in welk ziekenhuis het lichaam werd gefotografeerd. Dit is in de afbeelding niet zichtbaar.

“Details van mijn privéleven zijn gepubliceerd zonder mijn toestemming,” zegt Irwandi. “We zijn echt afgedwaald van de fotojournalistieke bedoeling van mijn foto.”

Hij heeft echter wel steun gekregen van de nationale vereniging van fotojournalisten. Deze stelde dat het beeld aan journalistieke normen voldeed en eiste dat de zanger zijn verontschuldigingen aanbood, wat hij vervolgens deed.

Volgens Irwandi hebben sommige overheidsambtenaren gezegd dat COVID-19 serieuzer moet worden genomen in het land. Sinds dinsdag heeft de Johns Hopkins University Coronavirus Tracker 4.320 sterfgevallen en 89.869 COVID-19-besmettingen in Indonesië vastgesteld, maar er wordt verondersteld dat het werkelijke aantal veel hoger ligt. Veel mensen houden geen minimum afstand en grote groepen mensen dragen geen mondkapje. Grootschalige sociale beperkingen werden vorige maand langzaam opgeheven.

Hij hoopt dat de foto de Indonesiërs aanmoedigt om voorzorgsmaatregelen te nemen - en levens te redden. Hij refereerde aan een opdracht die Harvard professor Sara Elizabeth Lewis in mei gaf aan fotojournalisten: kijk verder dan de statistieken en laat zien hoe COVID-19 mensen daadwerkelijk raakt. Andere fotografen, zoals Lynsey Addario, hebben hetzelfde doel voor ogen. (Addario heeft ook een beurs ontvangen van de National Geographic Society voor COVID-19 rapportage).

Dus, wat zijn Irwandi’s volgende stappen?

Hij pauzeert even.

“Ik denk dat ik me een tijdje gedeisd houd,” zegt hij.

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com