De foto hierboven is bijzonder. Je ziet de Rue du Temple in Parijs, vastgelegd in 1838 door de Franse fotograaf Louis Daguerre. De allereerste foto uit de geschiedenis was het niet – die eer gaat naar Joseph Nicéphore Niépce in 1826 – maar een mijlpaal was het zeker. Want dit beeld geldt als de eerste foto waarop een mens te zien is. Het ‘model’ zelf had daar geen idee van. Hoe zit dat?
Een toevallige hoofdrol
Het vraagt misschien wat speurwerk, maar links onderin – op de hoek van het trottoir – speelt zich een klein tafereel af. Wie goed kijkt, ziet twee personen. De houding van één van hen verraadt wat er aan de hand is: Daguerre legde een schoenpoetser en zijn klant vast.
Leestip: Hoe een foto van een haai aanzette tot het verspreiden van nepnieuws
De man die rechtop staat heeft zijn voet op een verhoging geplaatst, terwijl de schoenpoetser druk in de weer is met zijn schoenen. Omdat Daguerre werkte met een lange sluitertijd, bleef de klant – die vrijwel stil moest staan – scherp zichtbaar op de plaat. De schoenpoetser, voortdurend in beweging, is vager vastgelegd.
Het nieuwe procedé
Voor deze opname gebruikte Daguerre een methode die later zijn naam zou krijgen: de daguerreotypie. Daarbij wordt een koperen plaat behandeld met jodiumdampen, waardoor deze lichtgevoelig wordt. Tegenwoordig legt een camera een beeld in een fractie van een seconde vast, maar in de jaren 1830 kon dat tot wel tien minuten duren.
Leestip: 3 tips om het noorderlicht te fotograferen met een camera of telefoon
Dat verklaart waarom de Rue du Temple op de foto leeg lijkt. In werkelijkheid moet het er een stuk levendiger aan toe zijn gegaan, met voetgangers en misschien zelfs paard-en-wagens. Door de lange belichtingstijd zijn die allemaal ‘weggevallen’. Alleen de man met zijn voet omhoog en de schoenpoetser die hem bediende bleven zichtbaar – onbedoelde pioniers in de fotografiegeschiedenis.
Geschiedenis geschreven
De schoenpoetser en zijn klant beseften waarschijnlijk niet dat ze die ochtend geschiedenis schreven. Hun namen zijn nooit achterhaald, maar hun silhouetten markeren een keerpunt: het moment waarop de mens voor het eerst letterlijk werd vereeuwigd in een foto.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
