Paddenstoelen gedijen onder vochtige omstandigheden. Dat was goed te zien in het najaar van 2019, toen er uitzonderlijk veel neerslag viel. Zelfs in mijn eigen tuin op de Veluwe schoten vliegenzwammen, de bekende rood-witte paddenstoel waarop kabouter Spillebeen heen en weer zat te wippen, uit de grond.
Dood hout? Lekker laten liggen!
Behalve vocht is ook dood hout onmisbaar voor paddenstoelen: zonder afgestorven bomen en takken is veel soorten geen lang leven beschoren. Rottend hout bevat voedingsstoffen die de bodem verrijken, wat weer goed is voor micro-organismen, zwammen en insecten. Kortom: de hele voedselketen profiteert ervan.
Lange tijd richtte de bosbouw in Nederland zich op het oogsten van zo veel mogelijk hout. Dat beleid werd al decennia geleden losgelaten, waarna veel dood hout achterbleef in het bos. Natuurlijk stond de houtproductie niet stil, maar op de meeste plaatsen wordt er tegenwoordig bewust voor gekozen om de boel de boel te laten: kleinere takken mochten blijven liggen ter verrijking van de bodem, waarvan het ecosysteem profiteert. Ik vind dat een prachtige ontwikkeling, en de gevolgen zijn ook overal te zien.
Zonder hout geen paddenstoelen
De opkomst van biomassacentrales zou echter roet in het eten kunnen gooien. Ik zie nu hoe losliggende twijgjes, takken en bomen – alles wat maar brandbaar is – uit het bos worden meegenomen. De bodem blijft kaal en schraal achter. Het gevolg is natuurlijk niet direct en overal waarneembaar, maar als deze trend doorzet, zal de rijke paddenstoelenwereld merkbaar verschralen, met alle gevolgen van dien voor het ecosysteem. Dan zijn we binnen de kortste keren terug bij af.
O, en niet te vergeten: paddenstoelen zijn dé natuurattractie van het najaar. Zonder zwammen is een bos niet alleen ecologisch uit balans, maar ook gewoon saai.
