Tips voor digitale fotografie

Digitale camera’s bieden tegenwoordig een fantastische beeldkwaliteit, minstens even goed als die van analoge camera’s. Ze lijken in alles op traditionele camera’s, maar hebben een paar extra functies. Ingewikkelde cameraontwerpen verdwijnen vaak snel van de markt, want fotografen willen foto’s nemen en niet hoeven aanmodderen met gebruiksonvriendelijke technologie.

Digitale camera’s zijn grotendeels hetzelfde als analoge camera’s, een aantal dingen zijn net afwijkend van wat je daarvan zou verwachten en een paar functies zijn echt uniek voor digitale fotografie. Sommige van die verschillen stellen je in staat om betere foto’s te maken dan je ooit deed met een analoge camera.

Maar om tot een goed resultaat te komen, blijven voor alle camera’s de basisregels voor fotografie altijd gelden, hoe het beeld ook wordt vastgelegd. Je moet eigenlijk altijd een statief gebruiken bij lange sluitertijden of als je een grote telelens gebruikt. Korte sluitertijden zijn nog altijd cruciaal voor stop-action fotografie, net als de diafragmawaarden van invloed blijven op de diepte. De belangrijkste onderdelen van een afbeelding moeten scherp zijn, en mooi licht helpt altijd bij het maken van mooie foto’s.

Vanwege het digitale aspect van digitale camera’s maakten zelfs ervaren fotografen zich zorgen dat deze nieuwe techniek lastig onder de knie te krijgen zou zijn. Maar bedenk: geen enkele beginner pakte ooit een camera op en wist gelijk waar alle knoppen voor waren. Serieuze fotografen hadden diafragmawaarden en sluitertijden ook niet gelijk onder de knie.

Steden worden vaak gedefinieerd door hun iconische bouwwerken. Zo is het Transamerica Building een van de herkenbaarste elementen in de skyline van San Francisco. Ga met zonsondergang naar de bar van de Carnelian Room om te zien hoe de stadslichten het landschap transformeren: de bar zit in de buurt van het gebouw, met Coit Tower en de baai in de verte. De Golden Gate Bridge fotograferen is leuk, maar als je op reis bent, wil je misschien liever niet de avond buiten doorbrengen in koud en mistig weer om dat ene shot te krijgen. Ik geef er de voorkeur aan om, indien mogelijk, een beetje te ontspannen. En gelukkig vind je in veel steden over de hele wereld overdekte dakterrassen of rooftop bars, waar je een lichte maaltijd eet of een drankje drinkt, terwijl je geniet van het uitzicht én een mooie foto kunt schieten. Fototip: Zorg ervoor dat de flitser van de camera is uitgeschakeld, zodat je geen weerspiegeling krijgt bij het maken van dit soort overzichtsfoto’s.

Type camera’s

Digitale camera’s zijn er in verschillende soorten en maten, van compactcamera’s tot geavanceerde digitale spiegelreflexcamera’s. Er bestaat niet zoiets als een goed of een slecht type, maar het kan zijn dat een specifieke soort het beste past bij jouzelf en je manier van fotograferen.

Simpele compactcamera’s kunnen een verrassend goede kwaliteit opleveren met de juiste lenzen en sensoren. Omdat het scherpstellen en de belichting volledig automatisch gebeuren, hoef je ze alleen maar ergens op te richten en te klikken. Ze bieden weinig mogelijkheden een afbeelding bij te werken, hoewel zelfs hele goedkope camera’s vaak mogelijkheden hebben om de witbalans in te stellen. Sommige zijn supercompact en passen zelfs in je borstzakje. Zo heb je ze altijd bij de hand en weet je zeker dat je nooit een goed fotomoment mist.

Meer geavanceerde compactcamera’s zijn hetzelfde wat betreft het feit dat de meeste mogelijkheden automatisch worden ingesteld, maar deze groep heeft vaak speciale functies waardoor ze iets meer mogelijkheden bieden. Dan gaat het bijvoorbeeld om belichtingscompensatie, meer mogelijkheden voor het instellen van de witbalans, een paar handmatige instellingen en dergelijke. Doordat dit soort camera’s nog redelijk betaalbaar zijn, vormen ze een mooie kennismaking met digitale fotografie en ze zijn ideaal voor gezinsleden van serieuze fotografen.

Digitale spiegelreflexcamera’s met verwisselbare lenzen bieden alle bedieningsmogelijkheden van een 35 mm spiegelreflexcamera, inclusief lenzen die een enorme variatie in brandpuntafstand mogelijk maken. Deze camera’s zijn aanzienlijk groter dan de overige digitale camera’s. Ze bieden complete en uitgebreide fotografische bedieningsmogelijkheden, het beste in beeldsensor- en bewerkingstechnologie, een hoog niveau aan geluidsbeperking en meer. Met het lcd-scherm op de achterkant van een spiegelreflexcamera kunnen de beelden worden bekeken, omdat de sensor vanwege het spiegelontwerp geen ‘live’ beelden kan weergeven.

Schieten vanaf het begin

De beste manier om optimale foto’s te kunnen maken met een digitale camera, is om vanaf het begin te beginnen. Toch bestaat soms ook het idee dat het niet nodig is er veel moeite in te stoppen, omdat de computer kan ‘helpen’. Dit idee neemt soms buitensporige proporties aan. Zo werd een paar jaar geleden in een artikel over digitale fotografie in een gerenommeerd blad gesteld dat er software bestaat waarmee foto’s van amateurs automatisch worden getransformeerd tot foto’s waarmee de beste professionals blij zouden zijn. Dergelijke software heeft nooit bestaan en zal ook nooit bestaan. Goede fotografie is altijd een kwestie van vakmanschap en van een goede beheersing van het gereedschap. Je moet goed kunnen kijken en in staat zijn om een foto te maken die de aandacht van het publiek trekt en die een boodschap overbrengt.

Vergeet nooit dat digitale fotografie nog steeds fotografie is.

Als je gaat lopen, leer je een stad veel beter kennen dan wanneer je alleen met de taxi of de metro van de ene naar de andere plek reist. De gebieden tussen de bekendere bezienswaardigheden kunnen juist prachtige fotomomenten opleveren. Zo kun je onderweg de lokale bevolking ontmoeten en de sfeer van de stad vastleggen. Op deze foto, bijvoorbeeld, verkende ik het zeer toeristische Quartier Petit Champlain in Quebec, waarbij mijn hoop op een goed beeld vrij laag was. Het was echter een prachtige dag en een wandeling door de smalle straatjes was zeer aangenaam. Toevallig kwam ik een jonge vrouw tegen, die even een pauze hield. Ze stond in een deuropening te praten met haar vriend en zag er geweldig uit. Ik vroeg of ik een foto van haar mocht maken, omdat dit zo’n kleurrijk tafereel was. Ze droeg een polkadot-jurk met paarse kousen en had paars haar, de deur waartegen ze leunde was helderrood en gele luiken versierden de muren van het gebouw. Terwijl ze met haar vriend stond te praten, die buiten het kader staat, was ik in staat de toeristen buiten de foto te houden en gebruik te maken van kleur en vorm van het gebouw om deze prachtige vrouw in beeld te brengen.

De basisprincipes

De meest gemaakte fout is dat mensen de camera bewegen. Als je de camera onbewust beweegt op het moment dat je afdrukt, loop je de kans dat de foto wazig is, of dat het beeld minder scherp is. Houd hem stil!

Belichting

De meeste compactcamera's bieden je een mogelijkheid om de belichting eenvoudig aan te passen, waardoor je een foto kunt onder- of overbelichten. Als je onderwerp dus overwegend donker is, probeer dan eens om het te overbelichten ter compensatie. En omgekeerd, als je onderwerp licht van kleur is, zou je kunnen onderbelichten. Maak een testfoto, bekijk die op het scherm achter op je camera, bekijk het histogram en pas de belichtingscompensatie aan. Aarzel niet om vier of vijf versies van een foto te maken, want wat je ziet op het lcd-scherm klopt niet altijd met de werkelijkheid. Je kunt de mislukte foto's later altijd weggooien.

Compositie

Een hele eenvoudige basisregel voor compositie is de zogenaamde regel van derden, ook wel boter-kaas-en-eieren-regel genoemd. Stel je voor dat je zoeker of lcd-scherm is verdeeld in negen even grote vierkanten, zoals bij boter-kaas-en-eieren. Maak je compositie zo, dat het middelpunt van je onderwerp op een van de vier snijpunten van de lijnen terechtkomt. Zo kun je mooiere portretten maken.

Zoom

Je compactcamera heeft waarschijnlijk een zoomlens met autofocus. Je zult merken dat je geweldige mogelijkheden hebt om op je onderwerp in te zoomen. Doe eens gek. Gebruik je zoomlens en maak een beeldvullende compositie van je onderwerp. Meestal heb je in het begin veel foto's waarin het onderwerp klein in beeld is. Kijk, als je door de zoeker kijkt, hoe het hele plaatje eruit komt te zien, hoe groot het onderwerp in het beeld is, en niet alleen in de ogen van degene die je fotografeert.

Verander van camerastandpunt

Denk ook eens aan het perspectief als je fotografeert. Een foto kan interessanter worden als die vanuit een ongebruikelijke hoek is genomen. Wees niet bang om te gaan liggen en van onderaf naar je onderwerp te kijken. Dit geeft een dynamisch effect, vooral als je huisdieren of kinderen fotografeert. Het komt bovendien minder dreigend over op je onderwerp. Of zorg juist voor een hoger standpunt, waardoor je van bovenaf op je onderwerp kijkt. Of, nog beter, probeer het allebei en gooi de foto's die je niet goed vindt gewoon weg.

Je kunt de wereld vanuit zo veel verschillende perspectieven bekijken dat het vaak loont om van de veel bewandelde paden af gaan. In New York kan niets op tegen een boottocht. Ik pak vaak gewoon de Staten Island Ferry: dat is een goedkope manier om het centrum van Manhattan, Ellis Island en het Vrijheidsbeeld zien. Vaak kan het echter de moeite zijn om op reis wat meer te besteden, dan is een zeilboot over de East River een aanrader! Het Shearwater biedt zonsondergangstours van de New York Harbor, waarbij je de zon kunt zien ondergaan achter het Vrijheidsbeeld, terwijl je over het water zeilt. Het is niet alleen een zeer romantische manier om de avond door te brengen, maar biedt ook een geweldige kans om een interessante, originele foto van New York City te maken.

Het overzetten van digitale foto's

Digitale camera's bieden tegenwoordig allemaal een mogelijkheid om de foto's over te zetten naar je computer. Dit gaat meestal via een kabeltje of snoertje, hoewel sommige camera's gebruikmaken van infrarood of andere draadloze technologie. Maar voor fotografen is een directe verbinding waarschijnlijk niet de meest ideale manier om foto's over te zetten naar de harde schijf van hun computer. Veel mensen geven de voorkeur aan een geheugenkaartlezer.

Geheimen van de digitale doka

Menig fotograaf probeerde met programma's voor beeldbewerking te werken, zoals Adobe Photoshop, en knapte af omdat het moeilijk en saai leek. Dat komt vooral doordat veel instructieboeken en -cursussen de verkeerde aanpak hebben voor fotografen: de nadruk ligt op de software en niet op de fotografie.

De foto is het belangrijkste. Dit mag niet worden vergeten. Als de software ‘de baas’ is, gaat het niet meer om het beeld, maar dan ben je alleen bezig alle functies van een programma uit je hoofd te leren. Aardig wat fotografen hebben cursussen gedaan waarbij ze van alles leerden over dingen als selecties en lagen, terwijl ze eigenlijk geen idee hadden wat ze met dat soort kennis aan zouden moeten. Dat was dan vooral omdat de docent dat soort dingen zo leuk vond aan Photoshop.

Jij als fotograaf kent je foto's het beste, en je weet wat je ermee wilt bereiken. En natuurlijk weet je misschien niet alles van wat je ermee kunt doen in een programma, maar dat is minder belangrijk dan waarom je de foto nam. Dat weet alleen jij, en je fotografische doel moet je leidraad zijn. Zelfs voor Photoshop, waarin je je langzaam maar zeker steeds verder zult bekwamen, zonder je in voor jou onnodige technologische details te verliezen.

Niet bang zijn om dingen uit te proberen, is ook heel belangrijk in de digitale doka. Fotografen hebben vaak meegemaakt dat er iets misging als ze gingen experimenteren, waardoor ze voorzichtiger werden. Die voorzichtigheid nemen ze ook mee de digitale donkere kamer in. Maar onthoud dat er maar weinig is dat je met een foto op een computer kunt doen, dat je niet ook weer ongedaan kunt maken. Leef je uit en wees niet bang om dingen uit te proberen.