Het is de gulden regel van het boodschappen doen: ga niet met honger naar de supermarkt, want je komt gegarandeerd thuis met een volle tas en een lege portemonnee. Die wijsheid gold vermoedelijk ook tweeduizend jaar geleden al. In het antieke Pompeï, onder de rook van Napels, is door archeologen een fresco ontdekt waarvan je smaakpapillen spontaan beginnen te klapperen.

Een Griekse pizza in het Romeinse Pompeï

Het stilleven werd ontdekt in een woning naast een bakkerij in de ruïnestad, die in 79 n.C. werd begraven in een dikke laag as na de uitbarsting van de nabijgelegen Vesuvius. Door de beschermende vulkanische as zijn veel van de vondsten in Pompeï goed bewaard gebleven. Nog altijd worden er opgravingen verricht.

De muurschildering is vermoedelijk bedoeld als symbool van gastvrijheid, en het resultaat van de hellenistische invloeden in de stad. De Grieken hadden immers de xenia hoog in het vaandel staan, een morele plicht die hen voorschreef om gasten altijd met respect – en dus goed voedsel – te ontvangen.

Is de pizza in Pompeï wel een pizza?

Volgens archeologen die aan de opgraving meewerkten, zijn op de schildering talloze ingrediënten te herkennen. Op het zilveren dienblad zijn verschillende soorten fruit te zien, waaronder een granaatappel en vermoedelijk een dadel. Verder is het geheel geserveerd met een glas rode wijn en dus een plat brood dat verdacht veel lijkt op de moderne pizza.

Maar het Italiaanse ministerie van Cultuur weigert zich schuldig te maken aan het plegen van heiligschennis. ‘Strikt genomen is dit natuurlijk geen pizza. Daarvoor ontbreken twee essentiële ingrediënten: tomaten en mozzarella,’ zo valt op te maken uit de officiële verklaring. Degenen die nog wat extra olie op het vuur willen gooien, beweren pal naast het platte brood, dat wellicht nog het meest lijkt op een focaccia, een ananas te zien. De pizza, die is opgenomen op de lijst met immaterieel cultureel erfgoed van Unesco, zal voorlopig dus nog wel een geliefd discussiepunt blijven.

fresco van pizza in pompeï
Italiaans ministerie van Cultuur