De negentienjarige Truus van Lier had net haar eindexamen gedaan en stond op het punt te beginnen aan een rechtenstudie aan de Universiteit Utrecht toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Haar Joodse vader moest onderduiken, zelf werkte ze mee in het verzet. Ze bracht onder andere de verzetskrant Lichting rond en begeleidde Joden naar hun onderduikadres.

Infiltratie bij NSB en Wehrmacht

Via haar studentenvereniging kwam Van Lier in contact met de Amsterdamse studentenverzetsgroep CS-6, die zich in eerste instantie bezighield met het helpen van Joodse onderduikers en vervalsen van persoonsbewijzen.

Leestip: Hoe een dochter haar vermiste vader vond dankzij brieven uit de Tweede Wereldoorlog

Naarmate de oorlog vorderde, werd CS-6 steeds gewelddadiger. Ze pleegden aanslagen op nazibijeenkomsten en spoorlijnen die werden gebruikt voor het deporteren van Joden. Later liquideerden ze ook verschillende nazikopstukken. De verzetsgroep was onder andere verantwoordelijk voor de dood van collaborateur Hendrik Seyffardt, een Nederlandse generaal die leiding gaf aan het vrijwilligerslegioen.

Van Lier zelf wist in de loop van 1943 succesvol te infiltreren bij de NSB en de Wehrmacht. Er zijn aanwijzingen dat Van Lier informatie verzamelde over Duitse doelen, waaronder foto’s van vliegbasis Soesterberg.

Liquidatie NSB-politiecommissaris

Op 3 september 1943 schoot Van Lier NSB’er Gerardus Johannes Kerlen dood in de buurt van zijn huis aan het Utrechtse Willemsplantsoen. Kerlen was hoofdcommissaris van de politie in Utrecht en een fanatieke nazi. Hij was verantwoordelijk voor het opsporen van vele Joden. Daarnaast arresteerde hij familieleden van ondergedoken politiemannen die weigerden voor de NSB te werken.

Met twee goed gerichte schoten wist Van Lier de man te liquideren en het lukte haar te ontsnappen. Ooggetuigen spraken na de aanslag van ‘een man in vrouwenkleren’ die wegvluchtte op de fiets. Er werd een beloning uitgeloofd van 10.000 gulden voor de tip die leidde tot de aanhouding van de ‘in grijsgeruite mantel geklede donkerharige daderes’.

Gevangen en vermoord in Sachsenhausen

Van Lier dook onder, maar werd uiteindelijk verraden door iemand uit haar eigen kring: CS-6 lid Irma Seelig. De vrouw was opgepakt en werd onder druk van de Duitse Sicherheitspolizei ingezet als infiltrant. Na de oorlog verklaarde zij dat Herbert Oelschlägel, een beambte van de Sicherheitsdienst, verliefd op haar was.

Leestip: Deze 5 vrouwelijke spionnen waren van onschatbare waarde in de Tweede Wereldoorlog

Een paar weken na de moord op Kerlen werd Van Lier gearresteerd en gevangengezet. In tegenstelling tot de mannelijke verzetsleden werd ze niet direct gedood, maar op de trein naar Duitsland gezet en naar concentratiekamp Sachsenhausen gedeporteerd. Daar werd zij op 27 oktober 1943 samen met twee medeverzetsvrouwen gefusilleerd.

Ook Van Liers moeder wordt opgepakt en naar Duitsland gebracht. Zij overleed begin 1945 in concentratiekamp Ravensbrück.

Oproep in Het Parool

Zus Wilhelmina, die ook in het verzet zat, overleefde de oorlog door naar Engeland te vluchten. Haar vader overleefde door onder te duiken. Vrijwel direct na de oorlog plaatste hij meerdere malen de volgende oproep in Het Parool:

Wie inlichtingen of gegevens kan verschaffen over mijn Dochter Geertruida (Truus) van Lier, gearresteerd in Sept. 1943 als daderes van de moord op den politiepres. Kerlen te Utrecht, gevangen gezeten a.d. Amstelveenscheweg, Amsterdam, verzoek ik vriendelijk mij te berichten. […] Sedert half Oct. Werd niets van haar vernomen.

Irma Seelig, de vrouw die niet alleen Van Lier, maar ook vele andere verzetsstrijders heeft verraden, vluchtte op Dolle Dinsdag naar Duitsland. In 1948 werd zij veroordeeld voor een celstraf van vijftien jaar.

Monument

Sinds 2005 bloeit er elke lente een monument van bloemen langs de Utrechtse Catharijnesingel. Honderden krokussen vormen daar de naam ‘Truus’. Op de plek waar Van Lier haar belangrijkste verzetsdaad voltrok staat sinds april 2022 een beeld. Haar naam komt ook terug in een gedenksteen op het Domplein, waar de namen van de studenten oorlogsslachtoffers op terugkomen.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!