In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw probeert het keizerrijk Japan zijn invloed in Azië en de Grote Oceaan uit te breiden. Deze territoriale uitbreidingsdriften botsen met de belangen van de Verenigde Staten, die de acties van het keizerrijk nauwlettend in de gaten houden. Omdat diplomatieke gesprekken vastlopen, tekent Japan een nieuw plan op: de Verenigde Staten moeten een grote klap worden uitgedeeld.

Zo komt het dat in de vroege ochtend van 26 november 1941 de Japanse keizerlijke marine koers zet naar de Amerikaanse eilandengroep Hawaï. Het doel: de Amerikaanse Pacifische Vloot aanvallen, die in de marinehaven van Pearl Harbor voor anker ligt. De Verenigde Staten nemen op dat moment nog geen deel aan de Tweede Wereldoorlog. Maar daar gaat verandering in komen.

Japan valt aan

Op 7 december stijgen 398 vliegtuigen van de Japanse vliegdekschepen op en vliegen naar Hawaï. Het eerste aanvalseskader, bestaande uit 183 duikbommenwerpers en torpedojagers, heeft een duidelijk doelwit voor ogen: de acht zware slagschepen die naast elkaar voor anker liggen.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Als het tweede eskader Japanse vliegtuigen – bestaande uit 167 toestellen – rond 08.40 uur boven Oahu arriveert, is de chaos compleet. Enorme rookwolken drijven boven de haven en het water. Overal liggen brandende en zinkende schepen en tientallen vliegtuigen scheren tussen hun stalen karkassen heen en weer. Er klinken explosies en overal ratelen machinegeweren. In het water proberen honderden matrozen een goed heenkomen te zoeken – weg van de brandende olie en diesel.

Een enorme slag

Pas als de Japanners na 75 minuten met de noorderzon vertrekken, wordt de schade goed zichtbaar. De Amerikaanse Pacifische Vloot is vrijwel verwoest: van de ruim honderd aanwezige schepen zijn er twaalf gezonken, waaronder zeven zware slagschepen. Daarnaast zijn er negen andere schepen beschadigd.

Leestip: Deze unieke foto’s laten de aanval op Pearl Harbor zien

Ruim tweeduizend Amerikaanse matrozen, mariniers, piloten en burgers komen bij de aanval om het leven. Nog eens 1178 mensen raken gewond. De meesten slachtoffers sneuvelen voordat ze de kans krijgen om terug te vechten. Zo komen bij het exploderen van slagschip Arizona 1197 mensen om het leven. Velen zitten gevangen in het zinkende schip, en verdrinken.

Ook de Japanners komen niet ongeschonden uit de strijd: ze verliezen 5 duikboten, 29 vliegtuigen en 129 troepen.

De VS nemen deel aan WOII

De gevolgen van de aanval op Pearl Harbor zijn immens: de Amerikaanse president Roosevelt verklaart Japan op 8 december de oorlog. Ook het Verenigd Koninkrijk en Nederland verklaren de oorlog aan Japan, dat op 7 december ook Thailand, Hong Kong, Singapore en Maleisië aanvalt. Duitsland en Italië counteren op 11 december, als steunbetuiging aan hun bondgenoot Japan, met een oorlogverklaring aan de Verenigde Staten.

Hoewel de Japanse aanval grote schade aanricht, is de legerleiding niet overtuigd dat ze de Pacifische Vloot, en daarmee de Verenigde Staten, heeft uitgeschakeld. De Japanse admiraal Chūichi Hara schrijft later: ‘We hebben een enorme overwinning behaald in Pearl Harbor, en daarmee de oorlog verloren.’ Het is op 7 december nog niet duidelijk, maar Japan heeft de Verenigde Staten niet de gewenste genadeklap toegediend, maar slechts op oorlogspad gestuurd.

Een fout van Japan

Zeven van de negen gezonken schepen kunnen in de ondiepe wateren van Pearl Harbor worden geborgen. Zes daarvan worden, samen met de andere beschadigde schepen, gedurende de oorlog hersteld en opnieuw in gebruik genomen. Alleen de slagschepen Arizona, Oklahoma en Utah zijn onherstelbaar beschadigd.

Leestip: De Japanse soldaat voor wie de Tweede Wereldoorlog dertig jaar langer duurt

De Amerikaanse admiraal Charles Nimitz schrijft in 1965: ‘Onze verliezen waren groot, maar hadden veel erger kunnen zijn als de Japanners onze olie-installaties, werkplaatsen en droogdokken hadden vernietigd.’ De marine verbruikte immers veel olie, en Nimitz gokt dat ‘de oorlog maanden of jaren langer had geduurd’ als de Japanners de olievoorraden op Oahu hadden vernietigd.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!