Het is 9 maart 1974. Uit de Filipijnse jungle komt een eenzame, gehavende soldaat lopen. Zijn uniform hangt in flarden om hem heen. Hij zet zijn geweer naast zich neer en salueert. Het is de Japanse luitenant Hiroo Onoda, die sinds januari 1945 het Filipijnse eiland Lubang tegen de geallieerden heeft verdedigd. Vandaag, bijna dertig jaar na de overgave van Japan, komt de Tweede Wereldoorlog ook voor hem tot een einde.
Hiroo Onoda neemt in december 1942 dienst in het Japanse leger. Twee jaar later begint hij de officiersopleiding, waar hij wordt getraind in guerrillaoorlogsvoering. In januari 1945 wordt de net afgestudeerde Onoda naar het Filipijnse eiland Lubang gestuurd. Zijn opdracht is helder: de leiding nemen over het lokale garnizoen, en het eilandje koste wat kost verdedigen tegen de geallieerde troepen.
Onoda vertrekt naar de Filipijnen
‘Mijn bevelen waren duidelijk, zo schrijft Onoda later in zijn boek Geen overgave. ‘Majoor Takahashi verbood me om mijn eigen leven te nemen. Ik moest doorzetten. Het zou drie jaar kunnen duren, of zelfs vijf jaar, maar de majoor zou voor me terugkeren. Tot die tijd moest ik, zelfs als ik maar één soldaat kon leiden, hem leiden. ‘Misschien moet je op kokosnoten overleven, als dat het geval is, dan is dat wat het is.’ beval Takahashi me.’
Met deze opdracht vertrekt Onoda naar Lubang. Het eilandje wordt bezet door een troepenmacht van minder dan tweehonderd Japanse soldaten, van wie velen tot ondersteunings- en informatie-eenheden behoren. De Japanners zijn licht bewapend, hebben weinig voorraden en de moraal is laag.
Leestip: Hoe crystal meth bijdroeg aan het succes van de Blitzkrieg
Op 28 februari 1945 landen Amerikaanse mariniers op Lubang. Na hevige gevechten laat Onoda zijn troepen zich in de bergachtige jungle terugtrekken, vastbesloten om de strijd vanuit daar voort te zetten. De Japanse verdedigers verdelen zich in kleine groepen, om zo minder op te vallen. Onoda neemt de soldaten Akatsu, Shimada en Kozuka met zich mee. Om vijandige patrouilles te ontlopen, beweegt het team zich continu over het eiland. Ze trekken van schuilplaats naar schuilplaats.
Blijven vechten na WOII
De mannen overleven op een dieet van bananen, mango’s en kokosnoten. Waar het kan stelen ze rijst van lokale boeren, of schieten ze een wild paard, rund of zwijn. ‘Het was niet gemakkelijk, geeft Onoda toe. ‘We leden constant honger, en andere soldaten klopten bij ons aan omdat wij wel eten hadden. Ik moest ze dan wegsturen. Op een gegeven moment merkte ik dat zelfs Akatsu en Shimada stiekem ons eten opaten.’
Maar naarmate de jaren vorderen wordt het eenvoudiger: de mannen hebben een netwerk van schuilplaatsen en voorraden aangelegd, en weten precies in welke periode er waar op Lubang voedsel te vinden is.
Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!
Ondertussen zijn de soldaten in afwachting van de Japanse tegenaanval. ‘We opereerden diep achter vijandelijke linies,’ schrijft Onoda. ‘We vonden het onze taak om de vijand in de gaten te houden, en waar mogelijk te hinderen.’ Zodoende blijven de Japanners jarenlang met vijandige troepen schermutselen, waarbij beide kanten elkaar beschieten.
Deze vijandige troepen zijn Filipijnse soldaten, die op het eiland trainen. De marineschepen, oorlogsvliegtuigen en patrouilles die tijdens deze trainingen worden ingezet, worden door Onoda en zijn strijdmakkers opgevat als vijandige, geallieerde handelingen. Ze weten niet beter dan dat de Tweede Wereldoorlog nog voortduurt.
Op zoek naar Onoda en zijn mannen
Ondertussen weet men in het naoorlogse Japan dat er nog eigen troepen door Oost-Azië actief zijn. Zodoende worden er tientallen pogingen gedaan om Onoda en zijn manschappen te bereiken, en hen te informeren dat de oorlog is afgelopen. Met vliegtuigen worden posters en kranten gestrooid, terwijl tientallen zoekteams Lubang doorkruisen, zwaaiend met Japanse vlaggen en op zoek naar hun landgenoten.
‘We geloofden het simpelweg niet,’ zei Onoda daarover. ‘We waren het erover eens dat dit een list van de Amerikanen was, die ons uit onze schuilplaatsen wilden lokken.’ Zelfs brieven van familieleden en familiefoto’s, die boven het eiland losgelaten werden, werden met argwaan bekeken.
‘We zagen kleine dingen die niet klopten: spelfouten in onze namen en mensen en huizen die we niet kenden. Maar ik was deze keer echt onder de indruk van de Amerikanen, en ik vroeg me af hoe ze aan die foto’s waren gekomen. Ik wist dat er een addertje onder het gras moest zijn, maar ik kon niet doorgronden hoe ze dit hadden klaargespeeld.’
In 1949 deserteerde Akatsu. Toen deze later met Filipijnse soldaten terugkeerde om te vertellen dat de oorlog echt voorbij was, dacht Onoda dat Akatsu werd gedwongen om zijn oude strijdmakkers te verraden.
Leestip: Waarom Britse marineschepen zebrastrepen kregen
Door de militaire activiteit en de vele – volgens Onoda valse – pogingen om hen uit de jungle te lokken, blijven de mannen ervan overtuigd dat de oorlog voortduurt. ‘We geloofden dat Japan en China een verbond hadden gesloten, en dat de oorlog simpelweg naar het vasteland werd verplaatst,’ schrijft Onoda. Zodoende zetten ze hun guerillastrijd voort: ze verbrandden oogsten en verzamelen informatie voor de aanstaande Japanse tegenaanval. In 1954 wordt Shimada gedood tijdens een gevecht met het Filipijnse leger, en in 1972 ondergaat Kozuka hetzelfde lot.
Het laatste bevel voor Hiroo Onoda
In 1974 besluit de Japanse student Norio Suzuki naar Oost-Azië af te reizen. Tegen zijn vrienden merkt hij op dat hij ‘Luitenant Onoda, een pandabeer en de Verschrikkelijke Sneeuwman gaat vinden. In die volgorde.’ Na vier dagen op Lubang te hebben doorgebracht, vindt Suzuki luitenant Onoda. Hij weigert de strijd op te geven, totdat zijn superieuren dat bevel geven.
Zodoende keert Suzuki twee weken later met majoor Taniguchi terug naar Lubang. Die kan zijn ogen niet geloven als hij Onoda ziet, en leest hem een nieuw bevel voor: alle vijandigheden moeten per direct worden gestaakt. Onoda geeft zich vervolgens officieel over aan de Filipijnse president Ferdinand Marcos, die hem gratie verleent.
In Japan wordt Onoda vervolgens als een volksheld onthaald. Maar Onoda kan in het naoorlogse Japan niet aarden, en hij verhuist naar de Braziliaanse jungle om een boerderij te beginnen.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
