Woensdagochtend vroeg adviseerde de Amerikaanse ambassade Amerikanen in Zimbabwe om binnenshuis te blijven, uit veiligheid tegen de politieke storm die in het land was losgebarsten.
Die nacht had het leger de Zimbabwaanse president Robert Mugabe en zijn vrouw onder huisarrest geplaatst. Volgens berichtgeving van persbureau Reuters blokkeerden pantserwagens bovendien de wegen naar verschillende overheidsgebouwen.
Volgens de berichten namen de soldaten na dit militaire machtsvertoon de staatszender ZBC over. Generaal-majoor Sibusiso Moyo zei voor de camera dat de zittende Zimbabwaanse president Robert Mugabe “gezond en wel” was.
“We richten ons op criminelen in zijn omgeving die sociale en economische malaise veroorzaken,” las Moyo voor. Naar zijn zeggen zou de situatie in het land weer normaal worden nadat de militairen hun doel hadden bereikt.
Het leger ging nog een stap verder en stelde dat er geen sprake was van een staatsgreep. Volgens het leger was er slechts sprake van een “correctie".
Op dit moment is het nog onduidelijk of er daadwerkelijk een staatsgreep heeft plaatsgevonden of nog gaat plaatsvinden. Meestal wordt daarvan gesproken als een staatshoofd of regerende partij met geweld uit de macht wordt gezet. Het is nog niet zeker of Mugabe al dan niet weer aan de macht komt. Maar de huidige situatie heeft wel veel kenmerken van een staatsgreep, aldus de BBC.
De staatstelevisie zendt sinds vanochtend weer de normale programma's uit, maar de politieke toekomst van het land is onzeker.
Vermoedelijk was het ontslag van de oudgediende en vicepresident Emmerson Mnangagwa door Mugabe de aanleiding voor de gebeurtenissen. Mnangagwa werd gezien als waarschijnlijke opvolger van de 93-jarige Mugabe. Zijn ontslag maakte de weg vrij voor de echtgenote van Mugabe, Grace, om aan de macht te komen.
Zimbabwe heeft al tientallen jaren lang te lijden onder onrust en chaos. Voor jongere generaties is Mugabe de enige leider die ze ooit hebben meegemaakt.
Vastleggen van de chaos
In 2013 maakte fotograaf Robin Hammond een reportage over Zimbabwe voor National Geographic magazine met de titel ‘Breaking the Silence.’ Hij legde het ongenoegen vast dat onder de oppervlakte smeulde tijdens het bewind van Mugabe. De leider en zijn partij, Zimbabwe African National Union–Patriotic Front (ZANU-PF), hebben tientallen jaren de oppositie en dissidente geluiden het zwijgen opgelegd, aldus Hammond.
“Ik zou hem wel een dictator noemen, ja,” antwoordt Hammond desgevraagd.
Sinds hij begon met het vastleggen van wat hij de stille oorlog noemt, is zijn belangrijkste indruk van het land er een van onvervuld potentieel. Zimbabwe beschikt over een overvloed aan natuurlijke hulpbronnen, waardoor het land een halve eeuw geleden verzekerd leek van een welvarende toekomst.
Roerig verleden
Het land, in het verleden een Britse kolonie, besloeg ooit een gebied dat bekendstond als Rhodesië. Zimbabwe zoals we dat vandaag de dag kennen, ontstond aan het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen Mugabe en zijn regeringspartij vredesonderhandelingen voerden. Mugabe is staatshoofd van Zimbabwe sinds zijn partij in 1980 aan de macht kwam; hij is een van de langstzittende staatshoofden ter wereld.
Doordat de economie sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw al wankel is, is er al lange tijd sprake van een economische neergang. Veel inwoners die de middelen hadden om te vertrekken, ontvluchtten het land en gingen elders op zoek naar betere economische kansen. Veel van de achterblijvers leefden in armoede.
In de loop van de jaren ontstonden er wel eerdere oppositiepartijen, maar die werden monddood gemaakt door de regeringspartij of waren te ongeorganiseerd om echt een alternatief te vormen, aldus Hammond.
“Ik vrees helaas dat er meer van hetzelfde aan gaat komen,” zegt hij.
Sarah Gibbens schrijft digitaal voor National Geographic.
