Ruim 1500 jaar geleden heerste een oud Andes-volk van woestijnbewoners over het noordelijke kustgebied van Peru. De geavanceerde Moche-cultuur wordt gedateerd tussen de eerste en achtste eeuw na Chr., ver voor de Inca-beschaving en de latere Spaanse veroveraars. In een kurkdroog en meedogenloos klimaat slaagden ze erin seizoensgebonden overstromingen te kanaliseren voor de irrigatie van maïs en bonen, en over een afstand van bijna 350 kilometer nederzettingen langs de kust te bouwen.
Maar in 700 na Chr. verdween deze samenleving plotseling. Sommige wetenschappers denken dat ze ten onder ging als gevolg van rampzalige overstromingen tijdens een El Niño-episode, een weerfenomeen waardoor deze regio ook nu nog geregeld wordt geteisterd. Andere experts denken dat de beschaving verdween als gevolg van aardbevingen, droogten of oprukkende zandduinen en weer anderen menen dat de samenleving werd verscheurd door sociale en culturele tegenstellingen.
Tot de overblijfselen van de Moche behoren monumentale ruïnes, goudsmeedwerk, prachtige keramiek en irrigatiesystemen. Maar een recente ontdekking werpt nieuw licht op de ceremoniën die door deze raadselachtige cultuur werden gehouden, waaronder ook mensenoffers.
Onlangs voegden Peruaanse archeologen een nieuwe hoofdstuk aan het verhaal van de Moche toe toen ze in de oude ruïnes van Huaca Limón de Ucupe – een kleine dertig kilometer ten zuiden van de stad Chiclayo in de noordelijke provincie Lambayeque – een ceremoniële feestzaal blootlegden. Tussen de ruïnes vond het team artefacten en menselijke resten.
Terug in de tijd
Het archeologische complex van Huaca Limón de Ucupe bestaat uit twee vertrekken en vijf afgetopte piramiden op licht verhoogde platformen. Vlakbij de piramiden van adobe vond het team, onder leiding van National Geographic-onderzoeker Walter Alva, een eenvoudig kleimodel van het bouwwerk. Dit model biedt belangrijke inzichten in de manier waarop de Moche-bouwmeesters hun gebouwen planden.
“Deze archeologische vondst is van cruciaal belang, omdat we een zaal voor ceremoniële feestmalen hebben gevonden die door de Moche-heersers voor speciale gelegenheden werd gebruikt,” aldus Alva tegenover een Duits internetnieuwsbureau. “Het getuigt van de grote weelde van de omgeving in die tijd.”
Het complex omvat twee zalen: een ceremoniële eetzaal en een ontmoetingsruimte. Een trap leidt naar de eetzaal, die op een platform verrijst. In muurschilderingen zijn taferelen van de zee uitgebeeld, met zeedieren als zeeleeuwen, tollos en roggen. Terwijl andere muurschilderingen van de Moche vooral godheden of symbolische en geometrische patronen tonen, geven die in Huaca Limón de Ucupe vooral de natuur weer.
Een van de muurschilderingen, met een lengte van bijna tien meter, beeldt een waterwereld uit in een kleur die ooit helderblauw moet zijn geweest. Op het water is een bootje te zien waar vanaf vissen aan haken worden gevangen. Het bovenste gedeelte van de schildering is onvoltooid. Volgens de archeologen werd de muurschildering rond de vijfde eeuw n.Chr. – toen het complex plotseling werd verlaten – gedeeltelijk ontmanteld en bewust overgekalkt.
In de ceremoniële eetzaal staan twee tronen op getrapte podia tegenover elkaar. De ene is hoog, telt zeven treden en was volgens de experts bestemd voor de plaatselijke heerser – degene voor wie het ceremoniële maal werd aangericht. De andere, lagere troon moet bestemd zijn geweest voor degene die het feestmaal aanbod.
Aan één zijde van de banketzaal bevindt zich een ruimte voor een krukje, mogelijk voor de persoon die de ceremonie leidde. Er werden ook ruim honderd alkoven gevonden, bedoeld voor de schalen en borden waarop het hoog opgetaste voedsel getuigde van de weelde en variatie van dit soort ceremoniële feestmalen.
Aangrenzend ligt een zaal van vergelijkbare afmetingen die via een halletje met de eetzaal is verbonden. Daar werd voor de deur een cirkelvormig podium aangetroffen, dat volgens de archeologen kan zijn gebruikt om tijdens de ceremonie mededelingen te doen.
Historische aanwijzingen
Volgens de archeologen moet dit complex van twee zalen gedurende de vroege en hoge Moche-cultuur zijn gebruikt voor politieke en sociale bijeenkomsten van adellijke Moche-vrouwen en -mannen. Van dit soort ceremoniën voor hooggeplaatste personen waren tot nu toe alleen afbeeldingen op aardewerk en muurschilderingen gevonden.
Het bouwwerk staat vlakbij de rivier de Zaña, wat het plausibeler maakt dat de Moche-beschaving door overstromingen als gevolg van een extreme El Niño-episode ten onder is gegaan. Het water dat deze samenleving met zijn vernieuwende irrigatiesystemen deed opbloeien, kan ook tot de raadselachtige verdwijning ervan hebben geleid.
“Deze bijeenkomsten werden beschreven in de iconografie van de Moche-cultuur, maar tot nu toe hadden we niet het geluk de feitelijke plek te vinden waar ze plaatsvonden,” verklaarde Alva tegenover Reuters. “Het is een zeer belangrijke vondst.”
Lees ook hoe deze oude Peruaanse tempel door brand beschadigd is.
