Frisse wind waait door de geschiedenis in het Scheepvaartmuseum
Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam heeft in de hoofdgalerij een nieuwe opstelling geopend met de titel Republiek aan Zee. In ruim vijftig topstukken wordt duidelijk hoe de Republiek in de 17de en 18de eeuw een maritieme natie werd.
Dit artikel verscheen in National Geographic Historia editie 3, 2019.
‘Water verbindt werelden.’ Zo luidt het nieuwe motto van het Scheepvaartmuseum. De Republiek stond vanaf de 17de eeuw in verbinding met een groot deel van de overzeese wereld. De vijftig nieuwe topstukken die onderdeel zijn van de nieuwe hoofdgalerij tonen deze relatie van de Republiek met verre windstreken. Handel en welvaart floreerden in deze periode en zorgden voor een ongekende economische groei. De Gouden Eeuw was echter lang niet voor iedereen zo glansrijk; verhalen over nederlagen, gewone mensen en slaven blijven vaak onderbelicht in de maritieme geschiedschrijving van Nederland.
‘Het verhaal ging vaak meer over schepen en admiraals, dan over de opvarenden. En ook over de slavenhandel werd eenzijdig verteld. We hebben dus besloten een nieuw zwaartepunt in onze collectievorming aan te brengen,’ vertelt Jeroen van de Vliet, conservator van het museum. ‘Om deze nieuwe verhalen te vertellen, waren er ook nieuwe objecten nodig. We tonen nu bijvoorbeeld een Brits schilderij van een zeeslag die door de Nederlanders werd verloren.’
Ook richt het museum zich in Republiek aan Zee meer op de gewone man binnen de maritieme natie. Het schilderij Schepen op een Hollandse rede (boven) laat als een stripverhaal zien hoe de inwoners van de Republiek hun dagelijkse kost met de visserij en de scheepvaart verdienden. Op het strand op de voorgrond worden verschillende vissen te koop aangeboden. Aan de horizon varen gewapende koopvaarders voorbij.
Ook nieuw in het museum: Cartografie & Curiosa, over navigatie sinds de 17de eeuw.
