Harde Nieuwe Wereld
Jamestown wordt herinnerd vanwege vele eerste keren in de geschiedenis. Als eerste permanente nederzetting van Engeland in de nieuwe Wereld vertegenwoordigde het het begin van het Britse rijk dat later de hele wereld zou omvatten. Het markeert ook het ontstaan van de wetgevende overheid in Amerika, met de oprichting van de Virginia General Assembly, die tegenwoordig nog steeds bij elkaar komt. En, tragisch genoeg, was het de beginplaats van het instituut van de Amerikaanse slavernij met de aankomst van Afrikaanse dwangarbeiders in 1619.
Toch is het meest opmerkelijke aan Jamestown het feit dat het heeft overleefd. Het was van begin af aan een slecht geplande onderneming. De Virginia Company, die betaalde voor de nederzetting, had niet veel boeren als kolonisten meegebracht. In plaats daarvan kregen ze de opdracht om eten te bemachtigen door handel met de lokale indianen te doen en naar kostbare metalen te zoeken. Het omringende land was drassig, het zat er vol muggen en vers water ontbrak. De leiding maakte ruzie en vocht onderling om politieke macht. Overvallen door droogte en honger, gingen de kolonisten op een gegeven moment over op kannibalisme. Van de 6.000 mensen die naar Jamestown kwamen tussen 1607 en 1625 stierven er zo'n 4.800 aan honger en ziektes.
Kapitein Gabriel Archer, een van de vier door de archeologen geïdentificeerde lichamen, was een van de eerste kolonisten in Jamestown en een van de eerste slachtoffers. Hij stierf eind 1609 of begin 1610 op 34-jarige leeftijd, tijdens de 'hongertijd' - een periode van 6 maanden waarin 250 mensen omkwamen. Hoewel hij relatief jong was, was Archer een doorgewinterde ontdekkingsreiziger. Hij had deel uitgemaakt van de onderzoeksexpeditie die langs de kust van Maine, Massachusetts en Noord-Virginia was gevaren. Archer stelde in 1607 voor om Jamestown neer te zetten op een plek ten oosten van wat nu de College Creek heet. Het gebied had wilde dieren te over, een vruchtbare bodem en genoeg bomen. Maar zijn voorstel werd verworpen omdat de rivierloop daar te ondiep was om boten aan land te brengen. Tot hij in Jamestown ging wonen, maakte Archer deel uit van de eerste expeditie langs de James rivier naar het binnenland. Hij toonde zich een vaardig schrijver die gedetailleerde verslagen schreef over de mensen en de gebieden die ze tegenkwamen.
Een cruciale aanwijzing dat de archeologen het lichaam van Archer hadden gevonden was de ontdekking dat hij was begraven met de leidende staf van een kapitein - een lansachtig wapen wat gedragen wordt door hoge Britse officieren voor gevechten en ceremoniën. Nog fascinerender was de ontdekking van een goed bewaarde, afgesloten zilveren doos die op de kist geplaatst was. Hoge resolutie CT-scans lieten zien dat het waarschijnlijk een katholiek relikwiehouder is, met relikwieën zoals 7 botfragmenten en twee stukken van een loden ampul waarin heilig water, olie of bloed werd bewaard.
Was Archer lid van een groep stiekem praktiserende katholieken in de verder streng protestantse gemeenschap? De ouders van Archer waren katholiek en er staan tekens op de zijkant van de doos die mogelijk veren voor pijlen voorstellen - een goede keuze voor een man die Archer heet. Maar Archer was ook begraven met zijn gezicht naar de congregatie, een gebruik wat meestal is voorbehouden bij begrafenissen van de geestelijken. En daarmee rijst de vraag of hij een gewijde katholieke priester kan zijn geweest. Een andere mogelijkheid die de archeologen opperen is dat de doos mogelijk te maken heeft met het Anglicaanse geloof - een oude katholiek object wat werd omgevormd voor een nieuwe rol in het symboliseren van het vestigen van de eerste Engelse kerk in Amerika.
De kapelaan, de ridder en de soldaat
Alhoewel hij pas een jaar na aankomst in Jamestown stierf was eerwaarde Robert Hunt, de kapelaan van de nederzetting een van de meest geliefde leden van de gemeenschap geworden. Hij diende als vredestichter tussen de ruziënde leiders waarover een kroniekschrijver opmerkt: “Er ontstonden dagelijks veel ondeugden vanwege hun onwetende zielen; maar de goede leer en inspanningen van onze predikant dominee Hunt verzoende hen weer.”
Hunt beurde de kolonisten ook op in tijden van ontberingen. Een vuur dat uitbrak in januari 1608 deed veel schade aan zowel gebouwen als bezittingen. “De goede meester Hunt is zijn hele bibliotheek kwijt en hij had niets meer dan de kleren aan zijn lijf, maar niemand zag hem ooit terneergeslagen door zijn verlies”, merkte de kroniekschrijver op. “We hadden toch gewoon een gebedsdienst elke ochtend en avond, twee preken op zondag en elke drie maanden de heilige communie tot onze dominee stierf.
De vroomheid van Hunt was herkenbaar in de manier waarop hij was begraven. Zijn lichaam was in een eenvoudige lijkwade gewikkeld in plaats van in een kist. En hij werd volgens de traditie begraven met zijn gezicht naar de congregatie toe. Als tegenstelling was de overdadige levensstijl Sir Ferdinando Wainman de sleutel in het identificeren van zijn stoffelijk overschot. Wainman, de eerste Engels ridder die in Amerika begraven werd was de Master of the Ordnance in Jamestown, wat hem verantwoordelijk maakte voor de wapens en wapenrusting in de nederzetting. Hij was een ander slachtoffer van de 'hongertijd' en hij stierf in 1610 op 34-jarige leeftijd. George Percy, een van de originele kolonisten, schreef later dat de dood van Wainman 'door velen beklaagd was omdat hij zowel een eerlijke als een moedige man was.'
Chemische analyse van de botten van Wainman laten zien dat hij veel aan lood was blootgesteld - een aanduiding van rijkdom en aangezien er lood in tin en de geglazuurde spullen uit die tijd zat. “Dus als je onderaan de socio-economische ladder staan, de persoon bent met de houten nap en houten lepel werd je dus minder vervuilde met deze vrij heftige gifstof.
Een andere aanwijzing voor de adellijke afkomst van de Wainman was zijn extravagante doodskist. Alhoewel het hout allang is weggerot, hebben de wetenschappers het patroon van nagels aan de kist bestudeerd en de kisten gereconstrueerd met 3D beeldtechnieken. Ze kwamen er zo achter dat Wainman niet begraven was in een normale hexagonale kist, maar in een mensvormige kist - een vroeg 17e-eeuwse versie van een sarcofaag.
Kapitein William West, familie van Wainman, was op dezelfde manier in een sierlijke kist begraven en had een hoog loodgehalte in zijn botten. West was gedood in 1610 in een schermutseling met de Powhatan indianen bij de stroomversnellingen in de Jamestown rivier, vlakbij de huidige plek van Richmond. Hij maakte deel uit van een ongelukkige expeditie groep met een commandant die op zoek was naar kostbare metalen. De identiteit van West werd ook nog bevestigd toen de archeologen de vergane resten vonden van een militaire officierssjerp over de borst van het skelet. Aangezien de sjerp te teer was om uit te graven, werd hij uit de grond gehaald samen met een stuk aarde eromheen. Een micro-CT-scan liet zien dat hij waarschijnlijk van zijde was gemaakt en versierd met zilveren franjes. De wetenschappers zeggen dat ze doorgaan met hun onderzoek.
Genetisch onderzoek zal meer inzicht geven in de familierelatie tussen Wainman en West. Onderzoek over het leven van Archer in Engeland - voornamelijk of er meer bekend was over zijn associatie met Katholieken - kan ook meer aanwijzingen geven of hij lid was van een geheime religieuze enclave binnen de nederzetting. “Deze individuen waren zo belangrijk voor het fundament van het Amerika zoals we dat nu kennen”, zegt Owsley. “We zijn oprecht geïnteresseerd in hun leven en hun verhalen.”
