“Ik wil zien hoe mensen leven, hoe hun woonkamers eruitzien, hoe het in hun keuken ruikt. Ik wil met ze praten en horen wat ze ervan denken,” zegt Kevin Faingnaert over zijn aanpak als fotograaf.
De voormalige socioloog Faingnaert voelt zich aangetrokken tot subculturen. In 2016 fotografeerde hij een groep van zo’n driehonderd activisten die aan de rand van het West-Franse dorp Notre-Dame-des-Landes een stuk grond van 1600 hectare bezetten en zichzelf ZAD (‘zone à défendre’ of ‘verdedigingszone’) noemde.
De eerste ‘Zadisten’, de naam waaronder de demonstranten bekend werden, kwamen hier in 2008 om te protesteren tegen de aanleg van een vliegveld op dit stuk grond. Hun volharding had halverwege januari 2018 succes toen de Franse overheid de bouwplannen liet varen en de bewoners van de ZAD opdroeg om tegen het voorjaar te vertrekken. Faingnaert denkt dat “veel van de Zadisten zullen weggaan, maar dat er ook veel zullen blijven.”
Iedereen in de ZAD was tegen de komst van het vliegveld, maar veel van de activisten streven daarnaast naar de vorming van een duurzame, antikapitalistische samenleving waarin het collectief tegenwicht moet bieden tegen het individualisme. “Ze willen hun experiment voortzetten,” zegt Faingnaert.
De Zadisten verwelkomen iedereen die hun zaak steunt, maar ze nodigen liever geen journalisten of fotografen uit. Faingnaert legt uit dat “de regering veel van deze mensen als terroristen beschouwt; veel demonstranten zijn bang dat als ze op een foto staan of met hun volledige naam worden genoemd, ze daar later gevolgen van zullen ondervinden.”
Van de drie weken die Faingnaert in de ZAD doorbracht, besteedde hij maar een paar uur aan het maken van foto’s. De rest van de tijd werd gewijd aan het opbouwen van vertrouwen. Hij liet zijn camera achter onder het bed in de leegstaande boerderij waar hij sliep en hielp de Zadisten bij het planten van prei en aardappelen in de moestuin, de schoonmaak van de bibliotheek, het koken en het werk in de bakkerij. Hij bezorgde zelfs de weekkrant, wat volgende hem een uitstekende manier was om de mensen te leren kennen en zijn weg in de commune te vinden.
De doorbraak kwam toe hij een man genaamd Gregorio vergezelde op een illegale strooptocht langs afvalcontainers. Daarna zagen “ze mij niet alleen meer als fotograaf,” zegt Faingnaert. Ze merkten dat hij meedeed aan activiteiten die van cruciaal belang zijn voor het functioneren en onderhouden van het kamp en dat hij oprecht was in zijn streven om in de politieke omgeving van de ZAD een apolitiek fotoverslag van de Zadisten te maken.
Faingnaert wordt gefascineerd door mensen die hun idealen omzetten in iets tastbaars. Toen hij over de barricades rond de ZAD klauterde, voelde het alsof hij een afgelegen en magische wereld betrad. De toewijding, de excentriciteit en het escapisme van de Zadisten, en ook de buitenissige huizen die ze tussen de bomen hadden gebouwd, deden hem denken aan Nooitgedachtland van Peter Pan.
“Er waren veel dingen die ik adembenemend vond,” zegt Faingnaert. Hij herinnert zich de grotachtige woning van modder die door een kampbewoner genaamd Alex was gebouwd. Alex streeft ernaar in evenwicht met de natuur en volledig onafhankelijk te leven en overleven, door in het bos fruit te plukken en zijn eigen voedsel te verbouwen. Drinkwater haalt uit een diepe put die hij in zijn aardhuis heeft gegraven. “Toen ik met hem praatte, was hij erg verlegen; je merkte dat hij al jaren niet onder de mensen was geweest,” zegt Faingnaert.
“De mensen daar zijn echt gelukkig,” vult hij aan. “Het zijn mensen die hun draai in de samenleving niet konden vinden, maar die nu wel in de ZAD hebben gevonden.”
Bekijk meer van Kevin Faingnaerts werk op zijn website en volg hem op Instagram.
