Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met Nespresso.
Heb je je ooit afgevraagd welke reis de bonen in jouw kopje koffie hebben afgelegd? Wat je proeft, is niet alleen de smaak van gebrande bonen. Het is een natuurlijk evenwicht van bijen, inheemse bomen, een gezonde bodem en de inzet van lokale boeren en gemeenschappen, duizenden kilometers verderop.
In West-Java, op de bosrijke flanken van het vulkanische gebergte, werkt Imas S. aan het herstellen van de natuurlijke systemen op haar plantage. Ze is een van de bijna vijftig lokale AAA-boeren die bezig is met boslandbouw – ook wel agroforestry genoemd.
Ze behandelt haar land niet als een soortenarme akker, maar als een landschap waar de natuur onbekommerd haar gang moet kunnen gaan. Op die manier ontstaat een evenwichtig ecosysteem dat planten, dieren en de bodem beschermt én betere oogsten oplevert.
Van uitputting naar herstel
Deze nieuwe kijk op koffie verbouwen is geen bijkomstigheid, maar pure noodzaak. Wereldwijd loopt de biodiversiteit door klimaatverandering in een alarmerend tempo terug – met gevolgen voor de landbouw, en dus ook voor koffieplantages. Jarenlang draaide alles om het maximaliseren van de opbrengst. Monoculturen, kunstmest en bestrijdingsmiddelen waren de norm, dat heeft geleid tot het verlies van soorten en uitgeputte bodems.
Door natuurlijke systemen terug te brengen op de plantages, krijgt de natuur de kans zich te herstellen. Doel is een landbouwsysteem te creëren dat leeft, ademt en zichzelf in stand houdt. Sinds 2003 ondersteunt Nespresso lokale koffieboeren bij deze overstap naar regeneratieve landbouw. Dat gebeurt via het AAA Sustainable Quality™ Program, waarmee boeren als Imas training en begeleiding krijgen om de koffieteelt toekomstbestendig te maken.
De kracht van kleine schakels
Tegenwoordig plant Imas haar bonen in een landschap waar koffiestruiken samenleven met inheemse vegetatie. De wortels van die bomen houden regenwater vast en voorkomen dat de bodem wegspoelt bij zware regen. Ze brengen voedingsstoffen omhoog en verbeteren de structuur van de ondergrond, met gezondere planten en stabielere oogsten tot gevolg.
Bovendien vormen de bladertakken een natuurlijke overkapping die de bessen beschermt tegen extreme temperaturen. Dat komt ook de kwaliteit van de koffie ten goede: in de schaduw rijpen de bessen langzaam en gelijkmatig.
In de vroege ochtend ruikt het op de plantages naar vochtige aarde en bloesem. Maar wat het meest opvalt: overal krioelt het van het leven. Je ziet het in de bijen die bloemen bestuiven. In de vogels en amfibieën die nestelen in het struikgewas. Of in het moestuintje van Imas, waarvan de gewassen haar niet alleen extra eten oplevert, maar ook extra inkomsten.
Alle schakels – koffieplanten, fruitbomen, vlinders, vogels en lokale gemeenschappen – zijn aanwezig, en onlosmakelijk met elkaar verbonden. Samen bepalen ze de reis en de smaak van jouw kopje koffie.
