In beeld: 10-daagse rangercursus in Zuid-Afrika

Picket Chabwedzeka is een ervaren ranger uit Zimbabwe, met een vriendelijk rond gezicht. Op jonge leeftijd droomde hij er al van om parkwachter te worden, maar hij komt uit een arm gezin dat geen geld had om hem te laten studeren. Jarenlang werkte hij daarom als ober in Zimbabwe om geld te sparen, dagelijks fietste hij daarvoor 24 kilometer op en neer. Met zijn spaargeld en een beurs kon hij uiteindelijk natuurbeheer gaan studeren in Kaapstad. Nu traint hij rangers door heel Afrika. Zo ook in Somkhanda, waar hij deze 10-daagse rangercursus heeft opgezet.

De afwezigheid van leeuwen, olifanten en nijlpaarden maakt Somkhanda, dat bekend staat om zijn neushoorns en wilde honden, uitermate geschikt voor trainingen en wandelsafari's. De rangercusus in Somkhanda biedt toeristen de unieke mogelijkheid te proeven van het leven als ranger en tegelijktijd hun kennis over natuurbeheer en de Zuid-Afrikaanse wildernis te verrijken. Centraal staat de bescherming van het natuurreservaat, waarbij overleving en anti-stroperij een belangrijke rol spelen.

Elke ochtend start met een bush walk: de dieren zijn dan het actiefst en bovendien is de temperatuur zo vroeg nog aangenaam. Tijdens de lessen komen alle taken van een parkwachter aan bod, zoals het opsporen en opruimen van valstrikken, welke planten je wel en niet kunt eten en sporen lezen. Regelmatig komen cursisten oog in oog te staan met groot wild, zoals giraffen, zebra's, antilopen en gnoes.

De cursisten verblijven tijdens de cursus in het afgelegen Scotia Camp, dat je bereikt na een drie uur durende hike door het groene, savanne-achtige landschap vol doornachtige struiken. ‘Hier word je onderdeel van de bush,’ volgens Picket. Elektriciteit of luxe is er niet. Vanuit het kamp starten de dagelijkse bush walks, vaak al om half 6 ‘s ochtends. In de avond pakt de groep vaak de jeep om verder gelegen delen van het reservaat te bereiken, voor een hike tijdens zonsondergang.

Een groot verschil met een autosafari is dat er tijdens de rangercursus veel aandacht is voor planten en kleinere dieren, zoals slangen, mestkevers en andere insecten. Zo komt er ter sprake welke planten je wel of niet kunt eten, aanraken of gebruiken voor een kampvuur. Tambotibomen, het favoriete voedsel van de zwarte neushoorn die hier leeft, bevatten bijvoorbeeld een melkachtige substantie die giftig is voor mensen. ‘Het kan niet alleen de ogen en de huid irriteren, maar zelfs de longen schaden als je het hout van deze bomen verbrandt en de rook inademt,’ aldus Picket.

Somkhanda staat bekend om zijn witte en zwarte neushoorns, die de cursisten zoveel mogelijk proberen te observeren tijdens de cursus. Doest wist deze jonge witte neushoorn vast te leggen. Hoewel het door goede bescherming beter gaat met de witte neushoorn – hun aantal in Afrika steeg van ongeveer 100 begin deze eeuw naar ruim 20.000 – wordt de zwarte neushoorn, die ook in Somkhanda leeft, nog altijd ernstig bedreigd.

Een belangrijk onderdeel van de cursus is een survival tracking: drie dagen en twee nachten trekken de cursisten de wildernis in met eten, drinken en slaapspullen op hun rug om de geleerde rangervaardigheden in praktijk te brengen. Het is een fysiek en mentaal uitputtende tocht, waarbij ze midden in de wildernis overnachten, eten van een kampvuur en niet kunnen douchen.

Tijdens de survival tracking komt de groep oog in oog te staan met een zwarte neushoorn. Het is een jonge, volgroeide stier met een gigantische scherpe hoorn. Bijzonder, aangezien de meeste neushoorns in Somkhanda ontdaan zijn van hun hoorn om stroperij tegen te gaan. Deze spannende ontmoeting wordt uitgebreid beschreven in de reportage.

Overnachten doen de cursisten tijdens de 3-daagse survival tracking in de wildernis, met enkel een matje en een slaapzak, zonder de bescherming van een tent. Deze foto werd gemaakt tijdens de tweede nacht, waarbij de groep verspreid sliep op een een hooggelegen plek, die uitzicht biedt over het uitgestrekte bosgebied van Somkhanda.

Op de derde dag in de wildernis wordt de groep getrakteerd op een ontmoeting met een groep giraffes op een open vlakte. Hoewel iedereen zowel fysiek als mentaal uitgeput is, geeft dit moment weer nieuwe energie om de laatste kilometers richting het kamp af te leggen.

Terug in het Scotia Camp, waar de cursisten een langverwachte douche kunnen nemen. Dit primitieve kamp is ineens ontzettend luxe na drie dagen zonder bedden, stoelen of stromend water.

Een bezoek aan een school in de gemeenschap rondom Somkhanda maakt de rangercursus compleet. Na ruim een week in de wildernis mogen de cursisten een middag doorbrengen om iets te vertellen over het werk van rangers om de kinderen hier enthousiast voor te krijgen. Hun ouders zijn waarschijnlijk óf rangers óf stropers binnen Somkhanda. Educatie is daarom een onmisbaar onderdeel van natuurbeheer: deze kinderen hebben de toekomst van het park in handen.