Hoe verhuis je vijfhonderd olifanten?

Een olifantenstier sjokt langs de oever van de rivier de Shire in het Majete Wildlife Reserve in Malawi, waar de historische ‘500 olifanten’-verplaatsing door African Parks werd uitgevoerd.

Olifanten worden door een dierenarts vanuit een helikopter met een pijl verdoofd. Het duurt maar vier minuten voordat het verdovingsmiddel, dat duizend keer sterker is dan opium, effect heeft. Het team moet ervoor zorgen dat de olifanten omvallen in een omgeving die zo leeg en vlak mogelijk is.

Een van de 520 olifanten die wordt geherhuisvest om Nkhotakota weer te bevolken. Dit park telde ooit 1500 olifanten, maar dat waren er in 2016 nog maar een kleine honderd, dankzij stropers die er jarenlange actief waren. African Parks, een ngo op het gebied van natuurbescherming, was twee jaar bezig om te zorgen dat Nkhotakota een veilige thuishaven zou worden voor de nieuwkomers – er kwamen olifanten uit zowel Majete als Liwonde. Deze parken in Malawi staan ook onder beheer van African Parks.

Olifanten zijn sociale dieren. Daarom is het van wezenlijk belang om kleine familiegroepen bijeen te houden. Dat zorgt voor minder stress en levert een grotere kans op dat de dieren zich thuis gaan voelen in hun nieuwe omgeving. Olifantenfamilies worden vanuit de lucht gespot en naar een toegankelijk gebied ‘geleid’ zodat het team op de grond ze kan bereiken. Ze worden door een dierenarts vanuit de helikopter met een pijl verdoofd, waarna het slechts vier minuten duurt voordat het middel effect heeft.

Als de verdoving intreedt, heeft het grondteam slechts een minuut om bij het dier te komen om te zorgen dat hun enige luchtweg, hun slurf, open blijft.

In de jaren negentig van de vorige eeuw waren er dankzij stropers geen olifanten meer in het Majete Wildlife Reserve. Maar African Parks, een ngo op het gebied van natuurbescherming die sinds 2003 het beheer voert over het park, herintroduceerde de olifant in 2006. In 2017 was het aantal gegroeid tot meer dan vierhonderd. Dankzij effectief beheer en de betrokkenheid van de gemeenschap, overleed er in die periode van dertien jaar geen enkele olifant aan de gevolgen van stropen. Maar het aantal olifanten begon te groot te worden in Majete, waardoor de kans op conflicten tussen mens en dier steeds groter werd en er veel druk ontstond op de natuurlijke hulpbronnen.

Een verdoofde olifant in Majete wordt snel per kraan vervoerd alvorens een tegengif te krijgen. Daardoor komt het dier bij voor de twaalf uur lange reis naar zijn nieuwe onderkomen, Nkhotakota in Malawi.

Olifantenfamilies worden bij elkaar gehouden, vanaf het moment dat ze worden verdoofd tot het moment dat ze worden bijgebracht en vervoerd naar hun nieuwe thuis. African Parks organiseerde een van de omvangrijkste olifantenverhuizingen in de geschiedenis. Daarbij werden 520 olifanten opnieuw gehuisvest zodat er weer olifanten leven in Nkhotakota en tegelijkertijd de conflicten en druk op de natuurlijke leefomgeving werd verminderd in twee parken waar te veel olifanten waren.

Een grote olifantenkoe wordt vanaf het krat waarin ze bijkwam overgebracht naar de vrachtwagen die haar en haar familie 600 kilometer zal verhuizen naar Nkhotakota. Dit park telde ooit 1500 olifanten maar dat aantal daalde naar 100 vanwege stroopactiviteiten. African Parks, dat in Malawi drie parken beheert en verantwoordelijk is voor 90% van de olifanten in Malawi, was twee jaar bezig om Nkhotakota veilig te maken voor de komst van de dieren.

Vóór 2003 waren er geen wilde dieren in Majete Wildlife Reserve. Er waren maar twaalf mensen werkzaam in het park, er was nog nooit een toerist op bezoek geweest of een dollar verdiend. African Parks zorgde voor een ommekeer. Nadat de organisatie het beheer kreeg, werd de wetshandhaving nieuw leven ingeblazen, en werden neushoorns, olifanten, luipaarden, leeuwen en duizenden andere wilde dieren geherintroduceerd. In dertien jaar tijd is het aantal wilde dieren met sprongen gestegen, heeft het park 130 medewerkers gekregen en zijn er alleen al in 2016 achtduizend toeristen geweest die zorgden voor een opbrengst van 400.000 dollar. Dit geld wordt geïnvesteerd in projecten voor het park en de gemeenschap. Het park is nu het enige reservaat in Malawi waar de Grote Vijf leven. Er werden 150 olifanten vanuit Majete overgebracht naar Nkhotakota, zodat ook dat park weer in ere kan worden hersteld.