Betreed deze beroemde maar zelden bezichtigde riviergrotten

De reusachtige Škocjan jama staat vanwege zijn uitzonderlijke natuurlijke en culturele belang op de UNESCO-Werelderfgoedlijst en is daarmee ook een van de populairste toeristengrotten van Slovenië. Het uit de rotsen gehouwen looppad voert toeristen naar het punt waar de rivier de Reka door de aarde wordt opgeslokt, waarna het water bijna veertig kilometer verderop in Italië weer uit de grond opduikt.

Shone en zijn team verkenden deze grotten toen het water vrij laag stond. Tijdens winterse overstromingen zwellen de rivieren aan. Hier is de vloedlijn duidelijk te zien boven de twee figuren die diep in de Postojna-grot over een ‘via ferrata’ van staalkabels klauteren. Met ruim 24 kilometer is het grottenstelsel van Postojna het langste van Slovenië.

De rivier de Pivka loopt door drie opeenvolgende grottenstelsels die samen de Postojnska jama vormen. Eén van de drie is de beroemde Postojna jama, de andere twee zijn de Pivka jama en de Črna jama (‘Zwarte Grot’). Shone vond hier tot zijn verrassing kalksteen dat donkerder was dan hij ooit had gezien. Hij stelt de lichtkracht van zijn lampen in op de kleur en het reflectieve vermogen van de rotsen. Hij had flink veel lichtkracht nodig om deze grotkamer vast te leggen.

Gedurende een bepaalde periode was er in de Zelske jama geen bovenlicht en was dit een ondergrondse kamer, maar na verloop van tijd werd het gewicht van de rotsen erboven te groot voor het gestaag oplossende gesteente dat het moest dragen. Het dak van de spelonk stortte in en er ontstond een zinkgat. Amateur-speleologen hopen dat ze het ontstaan van dit soort formaties nooit ondergronds zullen meemaken.

Bij een lagere waterstand van de rivier moest het team zijn rubbervlot vaak over drooggevallen gedeelten van de bedding dragen. Hier in de Planinska jama is het team op weg naar de plek waar de rivieren Rak en Pivka elkaar ontmoeten, een van de grootste onderaardse samenlopen in Europa.

Om de reusachtige omvang van deze onderaardse waterwereld in de Zelske jama vast te leggen trokken drie leden van het team wetsuits aan en zwommen met Shone’s krachtige eenmalige flitslampen door het water. Het bleek lastig om alle drie de flitslampen op hetzelfde moment te laten afgaan, en telkens wanneer de teamleden de lampen moesten vervangen, moesten ze naar de oever terugzwemmen om de nieuwe lampen te kunnen inzetten. Maar dat soort uitdagingen horen bij het dagelijks werk van een grotfotograaf.