National Geographic Explorer Guillermo de Anda bekijkt een stapel rituele potten in de Balamku-grot (Jaguargod-grot) in Yucatán in Mexico. De voorwerpen zijn minstens duizend jaar lang ongemoeid gebleven.

In de loop van de eeuwen hebben zich stalagmieten gevormd rond rituele voorwerpen zoals deze wierookbrander in de vorm van een beeltenis van de regengod Tlaloc.

Andere voorwerpen die tot nog toe in Balamku werden gevonden zijn onder meer borden, maalstenen, spintollen en jade voorwerpen.

Veel van de doorgangen tussen de rituele ruimten zijn extreem nauw. De hoeveelheid zuurstof neemt af naarmate de onderzoekers dieper het grottenstelsel ingaan. De oude Maya’s gingen deze gangen in met niets meer dan een fakkel.

Analyse van verbrand organisch materiaal in de wierookbranders kan een schat aan informatie opleveren over de periode waarin de Maya’s deze grot gebruikten.

Maya-deskundigen denken dat water een belangrijk element is in dit soort rituele omgevingen, omdat er in tijden van droogte een beroep werd gedaan op de goden van de onderwereld.

Onderzoekers van het Gran Acuífero Maya-project nemen even pauze tijdens hun verkenning van Balamku. Nader onderzoek naar de grot kan waardevolle informatie opleveren over de opkomst en ondergang van het Maya-rijk.

Voor de lokale Maya-bevolking zijn de grotten nog steeds heilig. Sjamanen brengen speciale offers aan de wachters van Balamku en vragen om bescherming van de wetenschappers die er onderzoek naar doen.