National Geographic-onderzoekster Sarah Parcak geeft de moderne archeologie een buitenaards perspectief – vanaf een hoogte van 644 kilometer boven de aarde. De winnaar van de TED Prize speurt op alle mogelijke satellietfoto’s – van opnames die met drones zijn gemaakt tot spionagefoto’s uit de Koude Oorlog – naar subtiele verschillen in de bodem die kunnen wijzen op het bestaan van verborgen archeologische schatten, van aparte graftombes tot hele steden. In haar nieuwe boek Archaeology from Space presenteert ze haar ontdekkingen op vijf continenten. Amateur-wetenschappers kunnen haar een handje helpen door satellietfoto’s te onderzoeken, op globalxplorer.org.
Hieronder bespreekt Parcak vier van haar favoriete archeologische vindplaatsen – om vanaf de grond te bekijken.
India
Duik onder in de hindoecultuur, tussen de duizenden tempels waarmee de deelstaat Tamil Nadu in de zuidpunt van India is bezaaid. “Ga in augustus tijdens het moessonseizoen, want dan krijg je een goede indruk van de tempelrituelen,” zegt Parcak. Organiseer je reis rond een bezoek aan de tempel van Meenakshi in Madurai, wiens prachtige façade van beschilderde beelden dieren, goden en demonen oproept.
Reistips:Ervaar de Meenakshi-tempel op twee manieren: in het ochtendlicht, wanneer de kleuren van het gebouw het levendigst zijn, en in de avond, om getuige te zijn van het dagelijkse ritueel waarbij Heer Shiva naar bed wordt gebracht. Priesters dragen een beeltenis van de god in een ceremoniële strijdwagen het complex rond, begeleid door een betoverende optocht van spreekzang, getrommel, muziek, gebeden en rook – waarna het beeld voor de nacht te ruste wordt gelegd.
Alabama
Even buiten Parcaks woonplaats Birmingham, Alabama, verrijzen in het plaatsje Moundville reusachtige afgetopte piramiden van aarde. Ontdek het fascinerende erfgoed van de prehistorische Mississippi-cultuur in dit oeroude landschap en in het Jones Archaeological Museum, waar taferelen uit het leven van de Mississippians zijn gereconstrueerd met behulp van modellen die verwijzen naar moderne inheems-Amerikaanse volken.
Reistips:Bezoek deze plek in oktober, wanneer het jaarlijkse Moundville Native American Festival het archeologische park verlevendigt met vier dagen van optredens, demonstraties en vertellingen. Bekijk stamp- en hoepeldansers, ontdek meer over inheems-Amerikaanse kunstnijverheid en aardewerk, en probeer zelf de atlatl uit, een oeroud hulpstuk voor het werpen van speren. Wie de Black Warrior River ten noorden van Tuscaloosa volgt, ontdekt nog meer aspecten van deze zijrivier, die een belangrijk rol speelde in de Mississippi-cultuur. Wandel over het geplaveide RiverWalk-pad en vaar de zonsondergang tegemoet op de raderstoomboot Bama Belle.
Italië
Volgens Parcak is geen verkenning van Rome compleet zonder een dagtrip naar de bijna tweeduizend jaar oude haven Portus en de nog oudere zeehaven Ostia Antica. Als tegenwicht van de monumentale schaal van het Forum en het Colosseum bieden deze minder bekende ruïnes (denk aan tempels, winkels, termen en bordelen) een inkijkje in het dagelijks leven van de Romeinen en in de lopende opgravingen.
Reistips: De ruïnes zijn vanuit Rome goed te bereiken. Neem de metro (lijn B) naar station Piramide in de wijk Ostiense. Daarnaast ligt station Porta San Paolo, waar je op de forensentrein van Rome naar Lido kunt stappen (met meerdere treinen per uur). Een gewoon treinkaartje (rond €1,50) is goed voor de 25 minuten durende reis naar Ostia Antica, waar je de borden (en de menigte) kunt volgen om naar de antieke haven te lopen. In de buurt kunnen bezoekers zich verdiepen in de ruïnes van Portus en het vijftiende-eeuwse kasteel van paus Julius II, waar ooit mensen gevangen zaten omdat ze de ruïnes van Ostia Antica probeerden te plunderen.
Egypte
Ten noorden van Luxor is de Tempel van Hathor uit de Ptolemeïsche periode gewijd aan deze hemelgodin. In de loop der eeuwen raakte het plafond met roet bedekt, maar in de afgelopen decennia hebben restaurateurs de prachtige schilderingen erop weer blootgelegd. “Je kunt zien hoe magnifiek deze tempel ooit is geweest,” zegt Parcak. (Lees meer over de tempel die is gewijd aan een Egyptische koningin die heerste als farao.)
Reistips:Boek een rondleiding met gids vanuit Luxor. Overweeg om een plaatselijke egyptoloog als begeleider in de arm te nemen of kies voor een meerdaagse tour door Egypte waarin ook de Tempel van Hathor is opgenomen, zoals de elfdaagse riviercruise over de Nijl van National Geographic Expeditions, van Luxor naar Aswân. Nora Shawki, National Geographic-expert, egyptologe en archeologe, belicht de kleurrijke hiërogliefen van deze tempel.
Journaliste Katie Knorovsky was eerder redactrice van National Geographic Traveler en woont nu in Asheville, North Carolina. Volg haar reizen op Twitter. Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
Duik in november de geschiedenis in met National Geographic tijdens History Month.
