Vietnam heeft me ontelbare bijzondere ervaringen opgeleverd, maar het fascinerendste dat ik meemaakte was de begrafenis van generaal Võ Nguyên Giáp. Die dag, 13 oktober 2013, was in veel opzichten surrealistisch.
Giáp lag al jaren voor zijn dood in het ziekenhuis, dus iedereen wist dat zijn einde eraan zat te komen. Zelf wilde ik erg graag bij zijn begrafenis aanwezig zijn. Sinds 1994 had ik generaal Giáp en zijn familie regelmatig gefotografeerd, dus toen ik plotseling hoorde dat hij gestorven was, belde ik direct een van zijn kleinkinderen. Allereerst sprak ik mijn condoléances uit en vervolgens probeerde ik voorzichtig te informeren of ik welkom was op de ceremonie.
Als fotograaf ben ik continu aan het nadenken over toegang. Ik wil niet een hele reis maken om er ter plekke achter te komen dat ik ten eerste de familie – met wie ik bevriend ben – niet kan spreken, en dat ik in de tweede plaats niet op de juiste plekken kan komen om mijn werk te doen als fotograaf. Dus ik informeerde bij de kleindochter, en haar antwoord was: mijn familie heet je welkom. Toen wist ik zeker dat ik in goede handen was.
Samen met de familie en de kist reisde ik per vliegtuig naar Giáps geboorteprovincie Quảng Bình, waar zijn begrafenis zou plaatsvinden. Met een rouwstoet – die meer leek op een konvooi – reden we dwars door het platteland naar de begraafplaats. Langs de landweggetjes stonden honderden mensen, die allemaal dezelfde foto van generaal Giáp omhoog hielden – een foto die ík bijna tien jaar eerder gemaakt had. Ik had die foto al heel vaak zonder mijn toestemming gebruikt zien worden voor boeken en andere publicaties, dus het was op zich niet een heel grote verrassing om die foto zomaar ergens te zien. Maar om rijen met honderden mensen midden in het afgelegen platteland mijn portret van de generaal te zien vasthouden, dat is onvoorstelbaar.
Deze ervaring geeft weer hoe veelzijdig mijn band met Vietnam is. Op de een of andere manier kon ik doordringen tot een boer in een afgelegen provincie, omdat hij een foto omhoog houdt die ik maakte van zijn laatst levende held. Die foto is daar het symbool van: hoe ik verbonden ben met de hoogst mogelijke persoon in het land, en tegelijkertijd met het normaalste boerenvolk op het platteland – dát is de essentie van Vietnam.
