Milieubeschermers zijn hard bezig om te proberen het Great Barrier Reef te redden.

De vooruitzichten voor het rif verslechterden en gingen van slecht naar beroerd en zelfs naar ernstig bedreigd. Het rifsysteem, een wereldwonder dat onderdak biedt aan duizenden soorten, wordt regelmatig belaagd door invasies van zeesterren, maar de verbleking van het koraal vormt een van de voornaamste bedreigingen.

Nu heeft een onderzoeksteam naar eigen zeggen mogelijk een oplossing gevonden voor een van de belangrijkste aandoeningen waar het Great Barrier Reef mee te kampen heeft.

Ze ontwierpen een “zonnescherm” dat 50.000 keer zo dun is als een hoofdhaar en dat op het wateroppervlak kan drijven, direct boven de koralen. De dunne laag moet als een soort parasol dienen, om een deel van het zonlicht tegen te houden. Het scherm is biologisch afbreekbaar en gemaakt van calciumcarbonaat, hetzelfde materiaal waar ook het skelet van het koraal uit bestaat.

Het project, dat door de Australische University of Melbourne en het Australian Institute of Marine Science werd opgezet, werd onlangs bekendgemaakt door de Great Barrier Reef Foundation.

Het scherm is tot nu toe alleen nog maar in het laboratorium getest. Volgens een persverklaring van de Great Barrier Reef Foundation kan de laag mogelijk maar liefst dertig procent van het zonlicht dat op het koraal valt, afvangen.

De wetenschappers denken dat er minder sprake zal zijn van verbleking van het koraal als het tegen het zonlicht worden beschermd. In het weefsel van het koraal leven symbiotische algen, die normaalgesproken voedsel delen met het koraal. Van ‘verbleking’ is sprake wanneer de koralen deze algen uitstoten. Zonder de algen wordt het koraal helemaal wit. Als de omstandigheden weer verbeteren, kunnen de algen terugkeren en wordt het koraal weer gezond. Maar als de verbleking te lang duurt, verhongert het koraal en sterft het af. De verbleking ontstaat door vervuiling of te veel licht of warmte.

In 2005 zorgde een langdurige periode van warm weer ervoor dat de helft van het Amerikaanse koraal afstierf. In de afgelopen jaren is twee derde van het Great Barrier Reef ten prooi gevallen aan dit fenomeen.

Plaatselijke oplossing?

“De oppervlaktelaag bood bescherming en zorgde voor een afname van de verbleking bij de meeste [koraal]soorten,” stelde Anna Marsden van de Great Barrier Reef Foundation in een verklaring.

“Daarbij moet wel worden opgemerkt dat dit niet bedoeld is als een oplossing voor de totale 348.000 vierkante kilometer die het Great Barrier Reef beslaat – dat is niet haalbaar,” voegde ze daaraan toe. “Deze oplossing zou op kleinere schaal kunnen worden ingezet voor gedeelten van het rif die heel waardevol zijn of die heel veel gevaar lopen.”

Race tegen de klok

Australië is hard op zoek naar oplossingen om het verval van het Great Barrier Reef tegen te gaan.

Begin dit jaar werd in een analyse in het tijdschrift Science gesteld dat er niet veel tijd meer rest om het Great Barrier Reef te redden. Uit de analyse bleek dat de verbleking steeds vaker optreedt, waardoor de koralen steeds minder tijd hebben om te herstellen van stressvolle perioden.

Enkele dagen na de publicatie van het rapport kondigde de Australische overheid aan dat er 2 miljoen Australische dollar (circa 1,25 miljoen euro) werd uitgetrokken voor het financieren van projecten. Daarin zat ook een beloning voor degene die een goede oplossing bedacht om het rif te redden.

In 2013 trok de Gemenebest meer dan 7 miljoen euro uit voor een vierjarig onderzoeksprogramma met de titel Resilient Coral Reefs Successfully Adapting to Climate Change. Samen met particuliere donaties ondersteunde dit programma het onderzoek naar het zonnescherm.

Er is nader onderzoek nodig voordat de onderzoekers de laag buiten het laboratorium kunnen toepassen.