Op een recente foto van James Webb-telescoop worden twee bekende sterren gefotobombd door een wel heel opmerkelijk object: een vraagteken in de ruimte. Wanneer je inzoomt op de sterren Herbig-Haro 46 en 47 zie je eronder een rood object in de vorm van een vraagteken. Een vraagteken dat vragen oproept. Waar kijken we naar en hoe ver staat dit object van de aarde?
De ruimte zit vol vraagtekens
‘Heel leuk, zo’n vraagteken, maar als je goed kijkt kun je ook dubbele punten, puntkomma’s en andere leestekens op ruimtefoto’s vinden,’ zegt David Helfand, astronoom aan Colombia University (VS). Op elke ruimtefoto zie je wel tienduizend kleine lichtvlekjes waarin ons brein vervolgens bekende patronen herkent. Zoals een vraagteken of een puntkomma.
Het is dan ook niet de eerste keer dat een vraagteken in de ruimte gespot is. In 2008 vond de Hubble Space Telescope ook al twee samenvoegende sterrenstelsels in de vorm van een vraagteken. Alleen was het object toen negentig graden gekanteld.
Twee botsende sterrenstelsels
Het vraagteken is mogelijk miljarden lichtjaren verwijderd van de aarde, zegt Christopher Britt, wetenschapper bij het Space Telescope Science Institute. Hij denkt dat het vraagteken niet één object is, maar twee sterrenstelsel die met elkaar botsen.
‘Dat is iets wat vaker gebeurt. Sterrenstelsels botsen geregeld met andere stelsels,’ zegt hij. ‘Dat geldt ook voor ons eigen sterrenstelsel. De Melkweg zal in ongeveer vier miljard jaar samensmelten met het Adromedastelsel.’
Waarom denkt Britt dat het om twee botsende sterrenstelsels gaat? Het antwoord daarop ligt in de vorm van het vraagteken. Daarin zie je twee felgekleurde plekken. Dit zouden de centra zijn van de twee sterrenstelsels die samenkomen. De kromming van het vraagteken is de ‘staart’ die ontstaat wanneer twee sterrenstelsels in een spiraal naar elkaar toe bewegen.
Andere verklaringen voor het vraagteken
Twee botsende sterrenstelsels zijn de waarschijnlijkste verklaring voor het vraagteken dat onlangs is gefotografeerd. Maar het zou ook iets heel anders kunnen zijn. Misschien zijn het wel twee totaal verschillende objecten, waarvan de één veel dichter bij de aarde staat dan de ander.
Om de afstand van een object in de ruimte te bepalen, wordt onder andere naar de kleur gekeken. Dat het vraagteken rood is, zou betekenen dat het heel wat lichtjaren van de aarde vandaan is. Maar kleur zegt niet alles, waarschuwt Britt. Een object dat dichter bij ons staat, kan ook rood zijn, bijvoorbeeld wanneer er veel stof omheen zweeft.
Wat het vraagteken op de foto werkelijk is? Die vraag blijft voorlopig onbeantwoord. Daar is meer onderzoek voor nodig, maar of NASA dat ook zal doen, is nog maar de vraag. De James Webb telescoop spot zo veel interessante objecten in de ruimte, dat er niet de tijd is om op elk vraagteken in te zoomen.
