Het lijkt misschien efficiënter om je to-dolijst zo snel mogelijk af te werken: e-mails beantwoorden terwijl je wacht op je koffie, nog wat dingetjes regelen tijdens een rit met het openbaar vervoer en je boodschappen snel afrekenen bij de zelfscankassa. Maar die efficiëntieslag heeft een keerzijde: je kunt contact met anderen steeds makkelijker vermijden. Waarom dat een gemiste kans is, lees je in dit artikel.

Praten met onbekenden is altijd een goed idee

Hoewel meer en meer mensen in steden wonen, hebben we steeds minder contact met elkaar. Jammer, want een groeiend aantal studies onderstreept de voordelen van een praatje met een vreemde. Psychologen Gillian Sandstrom van de (University of Sussex) en Elizabeth Dunn (University of British Columbia) onderzochten de impact van een gesprek met je barista, terwijl je wacht op je bakkie pleur.

Dertig volwassenen kregen de instructie om te lachen naar hun barista en een gesprek aan te gaan, terwijl dertig anderen hun transactie zo efficiënt mogelijk moesten laten verlopen. Sandstrom schreef: ‘Mensen zijn opvallend pessimistisch over bijna elk aspect van het praten met vreemden.’ Maar dat pessimisme blijkt ongegrond. De deelnemers die sociaal contact hadden bij het kopen van hun koffie, bleken een sterker gevoel van saamhorigheid en een beter humeur dan de controlegroep te ervaren.

Angst voor sociale afwijzing

Toeval? Daar lijkt het niet op. Gedragswetenschappers Nicholas Epley en Juliana Schroeder van de University of Chicago deden een vergelijkbaar onderzoek. Ze vroegen forenzen om met vreemden te praten in het openbaar vervoer, in taxi’s en in wachtkamers: plekken waar praten niet de sociale norm is. Hoewel de deelnemers van tevoren verwachtten dat onbekenden dit niet zouden waarderen, bleken zij juist verrassend open en nieuwsgierig.

‘Forenzen leken te denken dat praten met een vreemde een aanzienlijk risico op sociale afwijzing met zich meebracht,’ schreven Epley en Schroeder. ‘Voor zover wij kunnen nagaan, bleek dat helemaal niet het geval.’ Het duidt erop dat ‘mensen sociale dieren zijn, maar niet altijd sociaal genoeg zijn om zich over hun eigen welzijn te bekommeren’.

Gelukkiger, optimistischer en slimmer

Sindsdien is het experiment herhaald in andere landen. De resultaten zijn opvallend eenduidig: veel mensen vinden het idee van praten met vreemden vreselijk, maar zodra ze de stap zetten, voelen ze zich meestal beter: gelukkiger, minder eenzaam, optimistischer, empathischer en met een sterker gevoel dat ze deel uitmaken van hun gemeenschap.

Omdat praten met vreemden een manier is om de wereld door de ogen van een ander te zien, draagt het ook bij aan je eigen ontwikkeling, zo stelt hoogleraar Danielle Allen. Verschillende experts wijzen erop dat praten met vreemden bijdraagt aan je gevoel van veiligheid, omdat je erdoor ervaart dat mensen om je heen goede bedoelingen hebben.

Zo praat je makkelijker met een onbekende

Toch zijn er veel redenen waarom mensen zich niet op hun gemak voelen in sommige sociale situaties. Ze zeggen bang te zijn een sociale norm te overtreden, bang te zijn dat ze slecht zijn in praten of niets te zeggen hebben, of iets verkeerds zeggen.

Sandstrom geeft nog wat adviezen om te praten met iemand die je niet kent: stel een open vraag om de ander aan het praten te krijgen, en ga dan in op iets wat jullie gemeen hebben. Als de mogelijkheid tot een praatje zich aandient, probeer het dan. Het zal je meer opleveren dan je misschien denkt.