Hoe houd je je nieren gezond? Door voldoende water te drinken en niet te veel zout te eten, bijvoorbeeld. Mogelijk komt daar in de toekomst een nieuw advies bij: drink elke dag een paar koppen koffie.
Koffiedrinkers zullen blij zijn met de resultaten van het promotieonderzoek van Anniek van Westing aan de afdeling Humane Voeding en Gezondheid van de Wageningen University & Research (WUR). Van Westing analyseerde de gegevens van tienduizenden Nederlandse proefpersonen en vond een verband tussen het drinken van koffie en de gezondheid van de nieren.
Nierschade vaak onopgemerkt
‘We vergeten onze nieren nogal eens,’ stelt Marianne Geleijnse, voedingswetenschapper aan de WUR en begeleider bij het onderzoek van Van Westing. ‘Sommige mensen weten niet eens waar ze zitten. Toch zijn het belangrijke organen.’
De nieren zijn twee boonvormige organen die zich onder de ribben in de buikholte bevinden. Ze vervullen meerdere belangrijke functies: ze zuiveren het bloed, reguleren de bloeddruk, spelen een cruciale rol voor de vitamine D-stofwisseling en spelen een grote rol bij de aanmaak van bot en bloed.
Al rond je 35ste begint de nierfunctie af te nemen. Bepaalde gewoonten, zoals roken en het eten van veel zout, kunnen ervoor zorgen dat de nieren sneller achteruitgaan. Maar omdat een verminderde nierfunctie weinig of slechts subtiele klachten geeft, wordt een chronische nierziekte vaak in een laat stadium opgemerkt – soms met dodelijke gevolgen.
Koffie goed voor de nieren?
Kan het drinken van koffie helpen onze nieren te beschermen? Eerdere onderzoeken leken al voorzichtig op dat verband te wijzen, en de nieuwe studie lijkt dit te bevestigen. Daarvoor gebruikte Van Westing de gegevens van bijna tachtigduizend Nederlandse proefpersonen die over een lange periode werden gevolgd.
Hoe meer koffie iemand dronk, hoe minder de nierfunctie over tijd achteruit leek te gaan. Dit effect piekte rond de vier tot zes koppen per dag. Bij mensen die meer dronken werden geen extra gezondheidsvoordelen gemeten. Het gezondheidseffect leek bovendien het grootst te zijn bij mensen met diabetes, een groep bij wie de nierfunctie gewoonlijk sterker afneemt.
Waarom koffie dit effect lijkt te hebben? Onderzoekers werken hard om daar een antwoord op te vinden, zegt Geleijnse. ‘Koffie bevat ontzettend veel plantaardige stofjes. Er wordt nu onderzoek gedaan naar het gunstige effect dat die verschillende stofjes misschien hebben op bepaalde delen van het lichaam. Maar ze zijn er nog niet uit.’
Laat suiker achterwege
Voor de duidelijkheid: het hier gaat om zwarte koffie. Het toevoegen van suikers, siropen of slagroom is volgens Geleijnse niet aan te raden voor wie de organen gezond wil houden. En hoewel een sterk verband is gevonden tussen het drinken van koffie en gezondere nieren, is daarmee nog niet bewezen dat het één leidt tot het ander. ‘We hebben sterke vermoedens,’ zegt Geleijnse, ‘maar om te bewijzen dat het alleen aan de koffie ligt, moet een klinisch experiment plaatsvinden.’
