‘Het was een erg vreemd bos, niet een bos zoals we ze nu kennen’, vertelt paleontoloog Neil Davies van de University of Cambridge (VK). ‘Er was geen noemenswaardige ondergroei en gras was er ook nog niet.’
Ook de bomen (Calamopython) zelf leken niet op de bomen van nu. Ze waren veel korter, niet hoger dan vier meter. De stammen waren dun en hol vanbinnen, ze hadden geen bladeren en hun takken waren omhuld met een soort twijgjes (zie de afbeelding onderaan). Die lieten ze veelvuldig vallen. ‘Dat had een groot effect op het landschap,’ aldus Davies. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Cardiff University en University of Cambridge dat is gepubliceerd in vakblad Journal of the Geological Society.
Koers van de rivier
Door het gebied, bij het Zuid-Engelse Somerset en Devon, liepen kleine riviertjes. Die zetten sediment af dat werd gevangen in het wortelsysteem van het bos. De enorme hoeveelheden twijgjes die de bomen lieten vallen, belandden in het sediment. Die ophoping veranderde de koers van de rivieren. Zulke veranderingen vonden voor het eerst plaats in het Devoon, het tijdperk waaruit dit gefossiliseerde bos stamt en dat is vernoemd naar het gelijknamige graafschap.
Het leven op het land breidde zich in dit tijdperk (419 tot 358 miljoen jaar geleden) voor het eerst grootschalig uit. Zaaddragende planten ontstonden aan het einde van het Devoon. Ook de eerste landdieren, vooral geleedpotigen, namen flink in aantal toe.
Een verrassende, gefossiliseerde vondst
Lange tijd dachten wetenschappers dat er weinig tot geen plantfossielen uit deze periode in de kliffen bij Devon en Somerset zaten. Het tegenovergestelde bleek waar. Onderzoekers vonden naast gefossiliseerde resten van de zogeheten Calamopython-bomen verschillende planten en wortelsystemen.
Het stuk land waar het gefossiliseerde bos gevonden is, zat tijdens het Devoon nog vast aan het huidige Duitsland en België. Daar zijn meer van dit soort bossen gevonden, maar die zijn dus niet zo oud als deze ontdekking aan de Engelse kust. Het voormalige oudste bos lag in de Amerikaanse staat New York. Dat bos is zo’n vier miljoen jaar jonger dan het bos in Engeland.
