De maan ziet er geen dag hetzelfde uit. Gedurende een maand doorloopt het hemellichaam vier bekende maanfasen: nieuwe maan, eerste kwartier, volle maan, en het laatste kwartier. In sommige gevallen heeft één van die fasen, de volle maan, een bijzonder randje en spreken we van een blauwe maan.

Dit is de blauwe maan

Nee, de kleur verandert niet bij een blauwe maan. Het hemellichaam blijft gewoon grijs en krijgt niet opeens een blauwe gloed, zoals de planeten Uranus en Neptunus. We spreken van een blauwe maan wanneer het de tweede volle maan in één maand is. Of wanneer er vier keer in één seizoen een volle maan voorkomt.

Kalendergebonden blauwe maan

Er zijn dus twee definities van de blauwe maan: de kalendergebonden blauwe maan en de seizoensgebonden blauwe maan. Volgens de kalenderregel is de tweede volle maan van een maand de blauwe maan.

Zo’n blauwe maan komt vrij vaak voor. Dat is makkelijk te verklaren: de cyclus van de maan duurt 29,5 dagen. Dit is de tijd die de maan nodig heeft om rond de aarde te draaien. Doordat die maancyclus net wat korter is dan een kalendermaand hebben sommige maanden twee keer een volle maan: aan het begin en eind van de maand. De tweede volle maan noemen we een blauwe maan.

Seizoensgebonden blauwe maan

Dan is er ook nog de seizoensgebonden blauwe maan. Normaal gesproken kent elk seizoen drie volle manen: één in elke maand. Maar soms is dat er dus eentje meer. Opvallend genoeg wordt in dat geval niet de extra, vierde volle maan maar juist de derde volle maan van het astronomisch seizoen de blauwe maan genoemd. De oorsprong daarvan is niet helemaal duidelijk, maar ligt mogelijk in het vaststellen van de vastenperiode volgens de christelijke kalender.

Wanneer is de volgende blauwe maan?

Het komt één keer in de twee tot drie jaar voor dat een maand twee volle manen kent. De volgende kalendergebonden blauwe maan valt op 31 mei 2026. En daarna pas weer op 31 december 2028.

In 2024 is er wel een seizoensgebonden blauwe maan te zien, op 19 augustus 2024. Hierna is de volgende blauwe maan volgens deze seizoensregel op 20 mei 2027.

De zeldzame blauwe supermaan

Duizelt het al? We draaien nog even verder. Zo is er ook de supermaan. Doordat de maan niet in een cirkel- maar ovaalvormige baan rond de aarde beweegt, staat hij soms wat dichter bij de aarde. Het gevolg? De maan oogt dan wat groter.

Zo’n supermaan kun je dit jaar aanschouwen op 19 augustus, 18 september en 17 oktober. Vallen de supermaan en blauwe maan samen, zoals op 19 augustus 2024, dan spreken we (heel verrassend) van een blauwe supermaan.

Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.