Op 4,5 miljard kilometer afstand van de zon vind je de planeet Neptunus. Deze gigantische, ijzige planeet is vanaf de zon gezien de achtste planeet in ons sterrenstelsel en de planeet die het verste van de aarde afstaat.

Ook tussen de aarde en Neptunus is de afstand miljarden kilometers – het is dit de enige planeet in ons zonnestelsel die niet met het blote oog zichtbaar is. Neptunus was de eerste planeet die werd ontdekt met wiskundige berekeningen. De Duitse astronoom Johann Galle ontdekte Neptunus in 1846 en maakte daarbij gebruik van berekeningen van de Franse astronoom Urbain Le Verrier.

Is er leven mogelijk op Neptunus?

De planeet doet er 248 jaar over om een baan rondom de zon te maken. Net als de aarde draait Neptunus met een lichte kanteling rondom de zon, waardoor de planeet ook vier seizoenen kent. Net als de jaren op Neptunus, duren ook de seizoenen een stuk langer. Op Neptunus zou je veertig jaar lang van de zomer kunnen genieten, maar warm is het er niet: de gemiddelde temperatuur op Neptunus is – 214 graden Celsius.

Ook tegen de zware winden op Neptunus zouden wij als mens niet bestand zijn. Nergens in ons zonnestelsel waait een hardere wind dan op deze ijzige planeet. De windkracht is er zo’n negen keer sterker dan op aarde. Wolken bestaande uit bevroren methaan waaien met een snelheid van tweeduizend kilometer per uur over Neptunus. De kans dat er leven zoals wij dat kennen mogelijk is op Neptunus is dan ook klein.

De Voyager 2: in twaalf jaar naar Neptunus

Er is pas één ruimtevoertuig in de buurt van Neptunus geweest. Voyager 2 van NASA werd gelanceerd op 20 augustus 1977 en vloog in de jaren die daarop volgden door ons sterrenstelsel, langs Jupiter, Saturnus en Uranus. Twaalf jaar later, op 25 augustus 1989, passeerde de ruimtesonde Neptunus.

Het was de eerste – en voorlopig laatste – keer dat we de verste planeet in ons zonnestelsel van zo dichtbij konden waarnemen. Voyager 2 ontdekte vijf manen, vier ringen en een grote, donkere storm ter grootte van de aarde. Daarnaast ontdekten de wetenschappers van NASA dat Triton, de grootste maan van Neptunus, een vulkaan van stikstofijs heeft.

Hoe komt Neptunus aan zijn blauwe kleur?

Op foto’s die de ruimtesonde van Neptunus maakte, zie je een helderblauwe planeet. Neptunus, vernoemd naar de Romeinse god van de zee, dankt die kleur aan het kleine beetje methaan in haar atmosfeer. Het grootste deel van de atmosfeer van Neptunus bestaat echter uit waterstof en helium.

De planeet zelf bestaat voor zo’n tachtig procent uit een dichte vloeistof van water, methaan en ammoniak. Hieronder ligt een kleine, rotsachtige kern. Neptunus heeft geen vast oppervlak zoals de aarde.

Bijna in botsing met Pluto

Vandaag de dag beschouwen we Neptunus als de verste planeet in ons sterrenstelsel, maar tot 1996 was die eer voorbehouden aan Pluto. In 2006 werd Pluto echter gedegradeerd tot dwergplaneet. Eens in de 248 jaar staat Pluto dichter bij de zon dan Neptunus. De dwergplaneet draait in een eivormige baan rond de zon, waardoor hij om de paar honderd jaar in de baan van Neptunus terechtkomt. Pluto draait dan twintig jaar lang mee in de baan van Neptunus, maar zal nooit botsen met zijn buurman.

In de tijd die Neptunus nodig heeft om drie ronden rond de zon te draaien, maakt Pluto er maar twee. Door deze zogenoemde baanresonantie kunnen twee hemellichamen niet direct met elkaar in aanraking komen. De laatste keer dat Pluto dichter bij de zon stond dan Neptunus was tussen 1979 en 1999.