Sinds de magnetron in 1945 werd uitgevonden, is het apparaat niet meer weg te denken uit de meeste keukens. Al zijn er ook mensen die hem de deur uitdoen omdat ze denken dat de straling schadelijk is voor de gezondheid. Wat is daarvan waar? En gaan er voedingsstoffen verloren als je eten opwarmt in de magnetron?

Zo werkt de magnetron

Magnetrons maken gebruik van een vorm van niet-ioniserende straling, ook wel microgolven genoemd. Dat is iets anders dan de ioniserende straling die worden gebruik bij bijvoorbeeld het röntgenfoto’s. Volgens Christopher Baird, natuurkundige aan de West Texas A&M University en gespecialiseerd in elektromagnetica, zijn de microgolven in een magnetron een vorm van elektromagnetische straling die lijken op radiogolven: diezelfde microgolven maken ook technologieën als radio, gps en sms’en mogelijk.

Het belangrijkste onderdeel van een magnetron is de magnetronbuis: die genereert de microgolven. Deze microgolven weerkaatsen tegen de metalen binnenkant van de magnetron waardoor een afgeschermde kookomgeving ontstaat. Wanneer de microgolven in aanraking komen met watermoleculen, veroorzaken ze snelle trillingen in het water. Die zorgen weer voor wrijving waaruit warmte ontstaat.

Hoe (on)gevaarlijk is de straling van een magnetron?

Het Voedingscentrum stelt dat je de magnetron veilig kunt gebruiken om je eten in op te warmen. De niet-ioniserende straling is veel te zwak om de atomen en moleculen in ons lichaam te beschadigen. Iets wat ioniserende straling van bijvoorbeeld een röntgenfoto wel kan doen.

‘Als de microgolfstraling in magnetrons voedsel zou kunnen vergiftigen, dan zou dat ook gelden voor de radiogolven van een router,’ zegt Baird. Hij benadrukt dat voor geen van beide de zorgen terecht zijn.

Sommige plastic bakjes, metalen pannen en aluminiumfolie kun je wel beter weren uit de magnetron. Er is steeds meer bewijs dat bij het gebruik van plastic in de magnetron stukjes microplastic in je eten terechtkomen.

Tasten magnetrons je maaltijd aan?

Een magnetron is dus niet direct slecht voor je gezondheid, maar wat doet de straling met je eten? Een mooi bruin korstje krijgt een lasagne niet, omdat uit de magnetron verhit voedsel vocht vasthoudt aan het oppervlak. Een onderzoek uit 2020 liet wel zien dat de korte kooktijden, lage temperaturen, en het relatief lage vermogensniveau van een magnetron voorkomen dat voedingsstoffen verloren gaan.

Er zijn zelfs studies waaruit blijkt dat de antioxidanten in groenten beter bewaard blijven in de magnetron dan wanneer je de groenten kookt. Vitamine A en C blijven bijvoorbeeld goed behouden wanneer je iets in de magnetron bereidt. Je kunt eten dus zonder gevaar opwarmen in de magnetron.

Schrijf je ook in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.