In het bergachtige zuidoosten van Oezbekistan, langs de klassieke Zijderoute, zijn de overblijfselen herontdekt van twee middeleeuwse steden. Een van die steden lag op zo’n grote hoogte dat niet voor mogelijk werd gehouden dat er ooit beschavingen hadden gewoond.
De vondst was mogelijk dankzij lidar-technologie, waarbij gebruik wordt gemaakt van lichtreflectie om 3D-afbeeldingen te genereren, in dit geval met de inzet van drones. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in vakblad Nature.
Hoofdonderzoekers Michael Frachetti (National Geographic Explorer) en Farhod Maksudov (directeur van het Nationaal Archeologisch Centrum van Oezbekistan) zijn enthousiast. Ze stellen dat de vondst ons beeld van het Centraal-Azië tussen de zesde en elfde eeuw volledig op zijn kop zet.
De ontdekking van Tugunbulak en Tashbulak
De grootste stad die werd ontdekt, Tugunbulak, ligt op een hoogte van ongeveer 2200 meter, net iets lager dan Machu Picchu in Peru. Het was een uitgestrekte stad die ruim 120 hectare besloeg, een van de grootste nederzettingen uit die tijd. Ongeveer 5 kilometer verderop werd nog een kleinere stad gevonden: Tashbulak.
Leestip: Oude Mayastad met 6500 bouwwerken ontdekt in Mexico
De ontdekking biedt een schat aan informatie over de samenlevingen die neerstreken langs de Zijderoute, een netwerk van handelsroutes dat Oost-Azië met Europa verbond.
Afgaande op het complexe stadsontwerp was Tugunbulak waarschijnlijk een belangrijk handels- en productiecentrum. De stad beschikte over muren, torens en een fort dat bescherming moest bieden tegen vijanden. Op de lidarbeelden zijn de huizen, pleinen, versterkingen en wegen zichtbaar.
Een stad op grote hoogte
De hooggelegen ligging van de middeleeuwse stad roept veel vragen op. Door de gure klimatologische omstandigheden lijkt de locatie ongeschikt om een stad te stichten. Maar de onderzoekers schatten in dat er juist heel bewust is nagedacht over de ligging. De sterke bergwinden werden vermoedelijk benut om vuur tot hoge temperaturen te stoken. Dat was nodig om metalen ertsen te smelten.
Volgens Frachetti was het gebied rijk aan ijzerertsen, die waarschijnlijk een belangrijke rol vervulden in de economie van Tugunbulak. De delfstof kon worden gebruikt voor de productie van wapens, gereedschappen en andere metalen voorwerpen.
Een nieuwe kijk op de Zijderoute
Het traditionele beeld van de Zijderoute is er een van nomadische volken die leefden in nederzettingen in valleien. Steden als Tugunbulak gooien dat beeld overhoop en laten zien dat er ook in de bergen permanente samenlevingen woonden. Het dagelijks leven moet er hier heel anders uit hebben gezien dan het landbouwbestaan in de lagergelegen gebieden.
Vervolgonderzoek zal meer duidelijkheid moeten verschaffen over hoe deze mensen leefden, maar het staat al vast dat de uitkomsten baanbrekend zijn. ‘We hebben hier te maken met een grote politieke entiteit op grote hoogte, ver weg van de bekende landbouwgebieden,’ zegt Frachetti.
Frachetti gelooft dat de vondst een compleet nieuw licht zal schijnen op de geschiedenis van Centraal-Azië. ‘Als de uitkomsten betrouwbaar blijken, hebben we een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de geschiedenis van de Zijderoute,’ concludeert hij.
Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.
