Het verhaal gaat dat Charlie Chaplin ooit meedeed aan een lookalikewedstrijd van zichzelf... en verloor. Vroeger waren zulke verkiezingen erg populair, en inmiddels wordt de trend nieuw leven ingeblazen. Die heropleving begon met de zoektocht naar de dubbelganger van Dune-acteur Timothée Chalamet. In oktober 2024 kwamen duizenden deelnemers naar New York om mee te doen.
Hoe kan het dat er zo veel mensen lijken op deze charmante filmster? Onderzoek wijst uit dat de best lijkende lookalikes veel genetische overeenkomsten delen, zelfs als ze geen familie zijn van elkaar. Erg zeldzaam is dat overigens niet: de kans is groot dat ook jij ergens een dubbelganger hebt rondlopen. Hoe zit dat?
Het geheim achter niet-verwante tweelingen
Moleculair geneticus Manel Esteller onderzocht lookalikes die door de Frans-Canadese fotograaf François Brunelle waren vastgelegd voor het fotoproject I’m not a look-alike!, waarin Brunelle vreemden in beeld brengt die sprekend op elkaar lijken.
Leestip: Herken jij AI-foto’s? Ons brein heeft het opvallend vaak bij het verkeerde eind
Esteller benaderde Brunelle met de vraag om hem in contact te brengen met zijn modellen. Het doel van Esteller? Genetisch materiaal verzamelen van de ‘niet-verwante tweelingen’. Dat lukte: deelnemers van over de hele wereld stuurden wangslijm op voor het onderzoek. De resultaten van de DNA-studie werden in 2022 gepubliceerd in vakblad Cell Reports.
Wat maakt een gezicht uniek?
Uit het onderzoek kwam naar voren dat de dubbelgangers opvallende genetische overeenkomsten deelden, met name in de genetische bouwstenen die bepalen hoe een gezicht eruitziet. Het epigenoom – het besturingssysteem van ons DNA – en microbioom verschilden wel van elkaar.
Leestip: Voor deze dieren is camouflage een koud kunstje
Esteller benadrukt dat de gelijkenissen berusten op puur toeval: ‘Met zo’n enorme wereldbevolking is het onvermijdelijk dat sommige mensen genetische overeenkomsten hebben die tot uiterlijke gelijkenissen leiden.’ De overeenkomsten beperken zich overigens niet alleen tot mensen. Uit onderzoek blijkt dat ook honden en hun baasje sterk op elkaar kunnen lijken.
Hebben dubbelgangers ook dezelfde persoonlijkheid?
Ook Nancy Segal, psycholoog en oprichter van het Twin Study Center in Californië, raakte gefascineerd door Brunelles foto’s. Zij formuleerde een andere onderzoeksvraag: delen lookalikes dezelfde persoonlijkheidskenmerken?
‘Sommige wetenschappers stellen dat de overeenkomsten in persoonlijkheid bij tweelingen niet worden veroorzaakt door gedeeld DNA, maar doordat tweelingen vanwege hun uiterlijke gelijkenissen hetzelfde worden behandeld,’ legt Segal uit. ‘Als dat waar is, zouden lookalikes in persoonlijkheid net zo sterk op elkaar moeten als eeneiige tweelingen die niet samen zijn opgegroeid.’
Leestip: Parijs of Tianducheng? In China worden complete westerse steden nagebouwd
Segal nam persoonlijkheidstests af bij de dubbelgangers. Ze vergeleek de scores met die van tweelingen, waaronder ook geadopteerde tweelingen die gescheiden van elkaar waren opgegroeid. De resultaten waren helder: lookalikes hebben geen grotere kans op persoonlijkheidskenmerken te delen dan niet-lookalikes. De parallellen bleven dus beperkt tot uiterlijke kenmerken.
Desondanks ontdekte Esteller dat het gedeelde DNA niet alleen tot uiting kwam in het uiterlijk van de dubbelgangers. Wanneer een deelnemer rookte, deed een dubbelganger dat opvallend vaak ook – mogelijk een aanwijzing voor de genetische aanleg voor verslaving. Charisma, talent of interesses? Die bleken uniek.
Vind je eigen dubbelganger
Voor wie nieuwsgierig is naar zijn eigen dubbelganger: Segal en Esteller raden online platforms zoals twinstrangers.net aan om je op weg te helpen. Dat kan bijzondere contacten opleveren. Esteller weet dat twee van de geportretteerden uit Brunelles fotoserie zijn getrouwd. En hoewel niet elke ‘Timothée’ de hoofdprijs won bij de lookalikewedstrijd, bracht het sommigen misschien wel vriendschappen voor het leven.
Nog niet uitgelezen? Schrijf je ook in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.
