Een middeleeuws feestmaal, een langsscherende komeet en geborduurde propaganda: het tapijt van Bayeux bevat tal van fascinerende details. Het tientallen meters lange elfde-eeuwse wandkleed, waarop de gebeurtenissen rond de Slag bij Hastings zijn afgebeeld, biedt wetenschappers een uniek inkijkje in dit hoofdstuk uit de Middeleeuwen.
Wie was Harold II van Engeland?
Een van de hoofdrolspelers op het middeleeuwse kunstwerk is Harold II van Engeland, de laatste gekroonde Angelsaksische koning van Engeland. Tijdens de Slag bij Hastings stonden Harold en zijn Engelse leger tegenover de Normandische troepen van Willem de Veroveraar.
Belangrijke momenten uit het leven van Harold staan als een stripverhaal afgebeeld op het tapijt van Bayeux. Zo is te zien hoe Harold gekroond wordt tot koning van Engeland na de dood van Eduard de Belijder in 1066. Én hoe de kersverse koning nog datzelfde jaar door de Normandische troepen wordt verslagen en gedood.
Twee keer plaatst het borduurwerk Harold in Bosham, een dorpje aan de zuidkust van Engeland. In 1064 – dus nog vóór hij koning van Engeland is – geniet hij er van een feestmaal in een groot landhuis, vlak voordat hij met zijn vloot naar Frankrijk reist. Bij terugkomst in Engeland bezoekt hij de plek opnieuw.
Bosham lijkt een belangrijke plek te zijn geweest voor Harold. Zijn vloot lag in deze kustplaats en werd daar waarschijnlijk ook gebouwd. Desondanks was er tot voor kort geen uitsluitsel over de precieze locatie van Harolds landhuis.
Toilet leidt tot ontdekking
Een team van archeologen bracht daar verandering in. Zij onderzochten een huis in Bosham waarvan al eerder werd vermoed dat het was gebouwd op de plek van Harolds landhuis. Het team bestudeerde landkaarten, archieven en materiaal van eerdere archeologische opgravingen.
Zo stuitten de onderzoekers van University of Cambridge op twee middeleeuwse bouwwerken die nog niet eerder waren beschreven. Een ervan was geïntegreerd in het nieuwe huis, de ander bevond zich op de plek waar nu de tuin is. Dat het gaat om de residentie van Harold die staat afgebeeld op het tapijt van Bayeux, concluderen de archeologen onder meer op basis van een toilet in een groot houten gebouw.
Leestip: Scheiden in het oude Rome: zo geregeld, maar zeer vrouwonvriendelijk
Hoewel het toilet al in 2006 bij opgravingen werd ontdekt, is pas sinds kort duidelijk wat de implicaties zijn van deze vondst. In de afgelopen tien jaar hebben archeologen een middeleeuwse trend ontdekt: vanaf de tiende eeuw begonnen Engelsen wc’s ín hun woningen te integreren. Dit gebeurde in eerste instantie alleen in de meest luxe woningen, wat erop wijst dat de in Bosham gevonden bouwwerken toebehoorden aan de elite.
‘De vondst van een Angelsaksisch toilet bevestigt dat het gaat om een luxueuze woning uit de tijd van vóór de Normandische invasie,’ zegt archeoloog en hoofdonderzoeker Duncan Wright van Newcastle University. ‘Dit toilet, in combinatie met al het andere bewijs dat we hebben verzameld, maakt het vrijwel zeker dat het gaat om het landhuis van Harold Godwinson dat staat afgebeeld op het beroemde tapijt van Bayeux.’
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
