Wereldwijd lijden meer dan 830 miljoen mensen aan diabetes type 2, waaronder 1,2 miljoen in Nederland (2024). Het RIVM waarschuwt dat dit aantal in 2025 kan oplopen tot 1,3 miljoen. Hoewel diabetes type 2 niet te genezen is, helpt een gezonde levensstijl om de symptomen terug te dringen – vaak sneller dan je denkt.

Een ingrijpende diagnose

Van de 1,2 miljoen Nederlanders met diabetes heeft het overgrote deel – 1,1 miljoen – diabetes type 2. Voorheen stond dit bekend als ouderdomssuiker, maar steeds meer jonge mensen krijgen ermee te maken.

Leestip: Steeds meer jonge mensen krijgen darmkanker. Hoe komt dat?

Het probleem met diabetes is dat de ziekte niet altijd direct wordt herkend. ‘Diabetes type 2 is alsof je termieten in je huis hebt,’ zegt Osama Hamdy, arts bij het Joslin Diabetes Center in Massachusetts (VS). ‘In eerste instantie ervaar je weinig symptomen, maar op de lange termijn kan de schade enorm zijn.’

Het goede nieuws is dat wetenschappers steeds beter begrijpen hoe de ziekte vroegtijdig kan worden opgespoord – en wat vervolgens de beste aanpak is. Daardoor is remissie steeds vaker mogelijk.

Hoe ontstaat diabetes type 2?

Diabetes type 2 ontstaat door insulineresistentie of problemen met de insulineproductie. Insuline is een hormoon dat door de alvleesklier wordt afgegeven bij het afbreken van voedsel tot glucose. Het helpt glucose uit het bloed te halen en naar de lichaamscellen te transporteren. Zo krijgt het lichaam energie en ontvangen de organen de noodzakelijke voedingsstoffen.

Leestip: Wat 5 recente onderzoeken ons leren over de gezondheid van vrouwen

Wanneer cellen resistent worden tegen insuline – of wanneer de alvleesklier niet genoeg insuline produceert – blijft er te veel glucose in het bloed. Dit kan organen en bloedvaten beschadigen.

Wat helpt om diabetes type 2 om te keren?

Gecontroleerd gewichtsverlies is de meest effectieve manier om diabetes type 2 tegen te gaan. ‘Dat komt omdat insulineresistentie sterk samenhangt met visceraal vet, het vet rond organen zoals de lever en darmen,’ zegt O. Kenrik Duru, hoogleraar geneeskunde aan University of California in Los Angeles (VS). Zeven procent gewichtsverlies verbetert de insulinegevoeligheid al met 57 procent, blijkt uit onderzoek.

Sporten helpt bij het afvallen, maar biedt nog een ander belangrijk voordeel. ‘Beweging versterkt de spieren, waardoor ze makkelijker glucose uit het bloed kunnen opnemen,’ zegt Elizabeth Vaughan, universitair hoofddocent aan de University of Texas Medical Branch (VS). ‘Sterkere spieren betekent een hogere insulinegevoeligheid.’

Dieet en een gezonde levensstijl

‘Bij de behandeling van diabetes is het belangrijk om bloedsuikerpieken te voorkomen en de spijsvertering te vertragen,’ zegt Vaughan. Dat betekent dat je geraffineerde granen zoals wit brood, witte rijst en pasta beter kunt mijden. ‘Voedsel met toegevoegde suikers kun je het beste helemaal schrappen om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden.’

Leestip: Last van stress? Met deze 5 voedingsmiddelen geef je je serotonineniveau een boost

Vezels en eiwitten zijn daarentegen juist belangrijk om aan je dieet toe te voegen. Ze vertragen de opname van glucose en zorgen voor een langer verzadigd gevoel. Eiwitten helpen bovendien bij de opbouw van spiermassa. ‘En vergeet niet om voldoende water te drinken,’ adviseert Vaughan. ‘Dat helpt de nieren om overtollig suiker af te voeren.’

Naast voeding spelen ook je dagelijkse gewoonten een grote rol bij het terugdringen van diabetes type 2. ‘Net als een ongezond dieet kunnen korte nachten en hoge stressniveaus je bloedsuikerspiegel laten stijgen.’

Hoe lang duurt het voordat remissie begint?

Diabetes is pas in remissie als je bloedsuiker drie maanden lang op een acceptabel niveau blijft blijft zonder medicatie. Dit kan snel gaan, vooral als je gewicht verliest: tachtig procent van de patiënten bereikt remissie binnen twee jaar.

Het is belangrijk om daarna een gezonde levensstijl te blijven volgen, want de ziekte kan terugkomen bij gewichtstoename of slechte eetgewoonten. Experts benadrukken dat, hoewel remissie bij diabetes type 2 goed mogelijk is, preventie altijd het beste medicijn blijft.

Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!