Iedereen die ooit een knaagdier als huisdier heeft gehad, weet dat je het na een jaar of vier in de tuin kunt begraven. Zo niet de naakte molrat (Heterocephalus glaber). Dit diertje kan wel 37 jaar oud worden. Hoe krijgt hij dat voor elkaar?

Naakte molrat lijkt immuun tegen kanker

Onderzoekers hadden eerder al opgemerkt dat de naakte molrat vrijwel immuun is tegen kanker. In de jaren waarin het dier werd onderzocht, is maar zelden een exemplaar aangetroffen dat ten prooi is gevallen aan tumoren. Hoe dat precies komt, wordt al lang onderzocht. Zo trokken wetenschappers in 2013 de conclusie dat het te maken heeft met de rimpelige huid van de naakte molrat. Die bevat erg veel hyaluronan, een stofje dat de huid elastisch houdt. Toen wetenschappers dit stofje verwijderden, werden de naakte molratten wel vatbaar voor kanker.

Onderzoekers aan de University of Cambridge doken in 2020 ook in het kankermysterie van de molrat. Zij vermoedden dat het antwoord ligt verscholen in de werking van het immuunsysteem van het dier. Dat zou bijzonder slim in elkaar zitten. En toen wetenschappers in 2023 een specifiek gen van de naakte molrat aan muizen gaven, zagen ze dat die langer leefden. Wat de reden ook precies is, de naakte molrat hoeft voor kanker niet bang te zijn. Wetenschappers proberen het raadsel van de molrat steeds verder te ontrafelen in de hoop ook bij mensen een middel tegen kanker te kunnen vinden.

Meer bijzondere eigenschappen van de molrat

Naast een resistentie tegen kanker heeft de naakte molrat nog meer bijzondere eigenschappen. Zo is hun huid ontzettend goed bestand tegen diverse vormen van pijn: drie soorten bleken immuun voor bijtende oplossingen als zoutzuur.

Ook de samenlevingsvorm is bijzonder. De naakte molrat komt voor in de Hoorn van Afrika en in Kenia. Daar leven ze in ondergrondse kolonies, met een koningin aan het hoofd en soldaten en werkers als voetvolk. Precies, net zoals bijen en mieren. Zo’n samenlevingsvorm komt vrijwel niet voor bij zoogdieren, dus de naakte molrat is met recht een heel bijzonder diertje te noemen.