Veel spinnen laten hun volgende maaltijd aan het toeval over. Ze wachten simpelweg tot er een smakelijk hapje hun web in komt gevlogen. Maar dat het ook een stuk slinkser kan, bewijzen deze spinnen: zij hebben een wel heel creatieve manier gevonden om hun prooi te vangen.
1. Het glinsterend web van Argiope
Een web hoeft niet mooi te zijn om prooien te kunnen vangen, maar in het geval van spinnen van geslacht Argiope helpt het wel. Een web gemaakt van dikke, witte, zijden draden wordt door prooien als aantrekkelijker gezien. Volgens gedragsecoloog Mariella Herberstein weerkaatsen de ringen ultraviolet licht, dat voor insecten onweerstaanbaar is.
Spinnen lijken de mate van decoratie ook heel bewust te kiezen. ‘Sommige spinnen versieren hun web de ene keer veel uitbundiger dan dan de andere,’ vertelt gedragsecoloog Tom Ratz van de Ludwig Maximilians-Universiteit in München. Als ze signalen oppikken dat er veel roofvogels in de omgeving zijn, schroeven de spinnen de hoeveelheid tierelantijnen een tandje terug. Dat duidt erop dat webdecoratie geen willekeurige keuze is.
2. Kleurgebruik door Gasteracantha
De spinnen van het geslacht Gasteracantha zien er sprookjesachtig uit. Ze hebben verschillende kleuren, waaronder wit, oranje, geel, rood en roze. ‘Het zijn net kleine lolly’s,’ vertelt entomoloog Thomas White van de University of Sydney. ‘Maar dat is een misleidend signaal.’ Met hun opvallende uiterlijk trekken ze insecten aan die de spin van dichterbij willen bekijken. En dan... hap.
Er zijn meer spinnen die hun kleur inzetten om een prooi te vangen. Zo heeft de bananenspin een glimmende witte streep op zijn kop, waarmee hij motten in het donker weet te lokken. Krabspin Epicadus heterogaster lijkt op een witte bloem die op een groen blaadje rust. Uit onderzoek dat werd gepubliceerd in vakblad Scientific Reports blijkt ook dat zijn lijf zonlicht reflecteert. Mensen kunnen dat niet zien, maar bijen en vliegen komen er graag op af. Een andere krabspinnengeslacht, Phrynarachne, lijkt juist op vogelpoep. Daarmee trekt hij nietsvermoedende vliegen aan die hun eitjes in de poep willen leggen.
3. Sexy geur van Mastophora
Er zijn ook spinnen die gebruikmaken van het reukvermogen van hun prooi. Neem bolaspinnen (Mastophora). Zij zijn dol op motten, maar die blijven dankzij hun geschubde vleugels niet makkelijk in het web plakken. Daarom scheidt de bolaspin de geur van vrouwelijke mottenferomonen uit. Zodra de mannelijke mot een kijkje komt nemen, schiet de spin een draad met een kleverige druppel eraan op de mot af. Hij hengelt hem binnen en het feestmaal kan beginnen.
Sommige bolaspinnen kunnen meer dan één type mot aantrekken met dit geurtrucje. Volgens entomoloog Kenneth Hayes van de University of Kentucky scheidt Mastophora hutchinsoni vroeg op de avond het ene feromoon uit en later op de avond een ander. Mastophora cornigera kan maar liefst negentien verschillende motten op één avond verleiden.
4. Een listige kannibaal
Springspinnen van de geslachten Portia, Cyrba, Gelotia en Brettus peuzelen graag andere spinnen op. Maar dat doen ze niet door ze te vangen. In plaats daarvan doen ze alsof ze vastzitten in het web van hun prooi. Ze gebruiken hun acht poten en twee tastorganen, de pedipalpen, om het web te laten trillen. Daarmee imiteren ze de trillingen die een hulpeloos insect zou maken en lokken ze de eigenaar uit het midden van zijn web.
Deze trillingen zijn heel specifiek. Het nabootsen is dan ook een knappe prestatie van de springspin. ‘Het aantal signalen dat ze kunnen imiteren is eindeloos,’ vertelt spinnendeskundige Fiona Cross van de University of Canterbury. Als een spin uit het geslacht Portia een nieuw type spin tegenkomt of als de spin niet reageert, passen ze gewoon hun ritme aan. Net zolang totdat hun prooi wel reageert.
