Je hebt hem vast weleens in de tuin zien rondscharrelen: de egel, een bijzonder dier dat zich razendsnel kan oprollen tot een stekelige bal. In de natuur is dat een doeltreffend verdedigingsmechanisme, maar tegen auto’s helpt het niet. Jaarlijks sneuvelen zo’n 135.000 egels in het verkeer. Volgens Natuurmonumenten is de egelpopulatie in Nederland daardoor in dertig jaar tijd gehalveerd. Het gaat dus niet goed met de egel. Gelukkig kun je met een paar eenvoudige maatregelen al een verschil maken.

De egel heeft het lastig

Het verkeer is niet het enige gevaar voor de egel. Door verdwijning van groen en het gebruik van bestrijdingsmiddelen wordt zijn leefgebied steeds kleiner, met honger of vergiftiging tot gevolg. Zo wordt wildopvang Snorhaar in Utrecht momenteel overspoeld met pasgeboren, ondervoede egels die te zwak voor een winterslaap zijn.

Om de populatie te helpen, legt Natuurmonumenten houtwallen aan, worden delen van akkers bewust niet gemaaid en gebieden met faunapassages verbonden, zodat egels veilig kunnen oversteken. Gewonde dieren worden opgevangen door de dierenambulance en naar gespecialiseerde egel- of wildopvangcentra gebracht.

Dit kun je doen om de egel te helpen

Ook jij kunt de egel helpen om de winter door te komen. Natuurmonumenten geeft vijf praktische tips om het deze nachtdieren iets makkelijker te maken. Wil je ze extra verwennen? Zet dan een egelhuisje neer of geef wat egelvoer, katten- of hondenbrokken. Maar let op: melk is schadelijk voor egels, geef dat dus nooit.

1. Maak een rommelhoekje

Herfstbladeren hebben veel voordelen voor de planten en dieren in je tuin. Gooi daarom niet alle bladeren weg die je in de herfst bij elkaar harkt. Maak er een hoopje van, onder een heg of struik.

Egels hebben een beschutte plek nodig voor hun winterslaap, en ze duiken dan ook graag weg in een composthoop om een dutje te doen. Dit is een heerlijke plek voor egels, want door het verteringsproces is het er immers lekker warm. Let dan ook goed op wanneer je je composthoop omschept.

2. Zorg voor veel (inheems) groen

Egels houden van variatie op het gebied van groen, het liefst inheemse soorten (planten die van nature in Nederland voorkomen). Die trekken de meeste insecten aan, waar de egel dan weer graag van eet. Tegels zijn egels dan weer niet zo dol op, want daar is geen eten te vinden.

3. Leg een moestuin aan

Met een moestuin doe je een egel een groot plezier. Niet omdat ze van sla, courgette of andere groenten houden, maar omdat een moestuin veel slakken aantrekt. En egels zijn dol op slakken, ze eten er volgens Natuurmonumenten tot wel veertig per nacht. Een perfecte verdeling: zij de slakken, jij de groente.

4. Leg een egelsnelweg aan

Egels gaan ’s nachts op stap en leggen per nacht wel één tot twee kilometer af. Ze hebben dus meerdere tuinen nodig om genoeg voedsel te vinden. Door al die schuttingen worden ze gedwongen om via de weg te lopen, met alle gevaren van dien.

Leestip: Deze nachtdieren leven vlakbij je huis – al zie je ze bijna nooit

Een oplossing hiervoor is een egelsnelweg: een doorgang in de schutting. Denk aan vrij stuk van vijftien bij vijftien centimeter, of graaf een tunneltje onder je schutting. En vraag je buren mee te doen: hoe meer buren, hoe beter.

5. Zet een schaaltje water neer

Dieren hebben water nodig, egels dus ook. Zet daarom op een beschutte plek een schaaltje neer met een lage rand, en vul deze met water. Zo komt de egel er goed bij en verdampt het water niet snel. Heb je een vijver, zorg er dan voor dat de randen niet te steil zijn. Egels zijn goede zwemmers, maar kunnen minder goed klimmen.

6. Hou je huisdier en robotgrasmaaier binnen

Egels zijn schuwe nachtdieren die in de schemering op zoek naar eten gaan. Houd daarom als het kan je huisdier ’s avonds binnen, zodat de egels ongestoord op zoek kunnen gaan naar eten. Zet ook je robotmaaier uit. Egels zijn te klein om door de sensors opgemerkt te worden, waardoor er jaarlijks veel egels door een robotgrasmaaier aangereden worden en gewond raken.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!