Wanneer de meesten van ons hun warme bed opzoeken, beginnen nachtdieren juist aan hun activiteiten. Vlak bij je huis ritselen de bosjes en schieten schimmen door de nacht. Wie stil is en goed luistert, vangt misschien een glimp op van deze nachtelijke dieren. We zetten er zes op een rij.
1. Uilen
Heb je in het holst van de nacht weleens de geluiden ‘oehoe’, ‘ping ping’ of ‘hoe hoe hoe’ gehoord? Dan was dat waarschijnlijk een uil. In Nederland kun je zes verschillende soorten uilen vinden: de bosuil (Strix aluco), ransuil (Asio otus), velduil (Asio flammeus), kerkuil (Tyto alba), steenuil (Athene noctua) en de oehoe (Bubo bubo).
Veel van deze vogels leven het liefst middenin de natuur, maar ze voelen zich ook thuis in dichtbevolkte gebieden. Zo kom je de bosuil regelmatig tegen in parken en steden, terwijl de kerkuil graag schuilt in kerktorens of oude schuren.
2. Egels
Zodra de nacht valt en het begint te ritselen in de bladeren — misschien hoor je zelfs wat gesmak — weet je dat de egel is ontwaakt. In Nederland komt één soort voor: de Europese egel (Erinaceus europaeus). Egels zijn echte nachtdieren. Ze gaan in de nacht op zoek naar eten en zijn vooral gek op insecten, maar eten ook slakken, wormen en soms jonge vogels, een ei of kikkers.
De egel ziet eruit alsof hij wel tegen een stootje kan, maar hij heeft het zwaar. Er worden er jaarlijks zo’n 135.000 doodgereden. Wil je de egel helpen? Dan hebben we tips om je tuin egelvriendelijk te maken.
3. Amfibieën
Nederland kent zestien soorten amfibieën, onderverdeeld in kikkers, padden en salamanders. Deze glibberige nachtdieren brengen de dag verscholen door in de vegetatie en komen pas tot leven als het donker wordt. Meestal worden ze actief in de schemering.
In de lente begint de paddentrek: amfibieën verlaten hun overwinteringsplek en trekken naar het water om zich voort te planten. Elk jaar komen daarbij veel padden, kikkers en salamanders om op fietspaden en autowegen. Daarom zijn er zogeheten paddenrapers: vrijwilligers die van half februari tot half april iedere avond een paar uur op pad zijn om amfibieën met de hand over te zetten.
Leestip: Kikkers veinzen hun dood om niet te hoeven paren
Zonder die hulp overleeft zo’n dertig tot veertig procent van een populatie de tocht niet. En dat terwijl het al niet goed met amfibieën gaat: de helft van de soorten wordt bedreigd en staat op de Rode Lijst van dieren die bescherming nodig hebben. Een handje helpen bij de oversteek is dan ook hartstikke welkom.
4. Vossen
De zon gaat onder en een prachtig en intelligent roofdier komt tevoorschijn: de vos (Vulpes vulpes). Het dier behoort tot de hondachtigen en komt vooral voor waar voldoende beschutting is en waar gemakkelijk voedsel te halen is. Denk aan agrarische gebieden, duinen en bossen, maar ook randen van dorpen en steden.
Leestip: Zo klinkt het indringende geschreeuw van een vos
Hij is een alleseter: gek op konijnen en woelmuizen, maar ook gevallen fruit en bessen. Vossen zijn door eeuwenlange bestrijding mensenschuw geworden en daarom lastig te spotten. Dat is niet vreemd, want tot op de dag van vandaag wordt er nog altijd jacht gemaakt op de vos. Toch hebben vossen ook een thuis in Nederland.
5. Vleermuizen
Zie je in het duister iets razendsnel voorbij schieten? Dan heb je waarschijnlijk een vleermuis (Chiroptera) gezien. In Nederland komen achttien soorten vleermuizen voor en je kunt ze overal vinden: in gebouwen, grotten, bossen en in de buurt van wateren.
Leestip: Vleermuizen geven elkaar een knuffel als ze thuiskomen
De vleermuis is dol op insecten en gaat in de nacht op zoek naar eten. Hij kan slecht zien en maakt daarom tijdens het jagen gebruik van ultrasone geluiden. Die zendt hij uit om prooien te detecteren, de zogeheten echolocatie.
6. Knaagdieren
Als de nacht valt en de meesten van ons gaan slapen, begint voor muizen en ratten het feest. In Nederland leven verschillende soorten, maar de meestvoorkomende in en rond onze huizen zijn de bruine rat (Rattus norvegicus) en de huismuis (Mus musculus).
De bruine rat, ook wel bekend als rioolrat, is dol op afval en vochtige plekjes. Hij voelt zich thuis in de stad, vooral op vuilnisbelten en in riolen, maar ook op boerderijen en zelfs in de natuur. De huismuis daarentegen vind je vrijwel overal waar mensen zijn. De knaagdieren worden vooral aangetrokken door onze voorraden en etensresten.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
