Dit zijn de beste natuurfoto’s van het jaar

In het zuiden van Texas komen cactusbijen uit in ondergrondse holletjes die met stuifmeel zijn gevuld. De mannetjes komen eerst tevoorschijn. Ze wachten bovengronds op de vrouwtjes om ze vervolgens meteen lastig te vallen.

De kronkelende dans van parende bijen is iets wat mensen volgens Karine Aigner niet vaak zien. Zij is een in Washington, D.C. gevestigde fotojournalist die regelmatig bijdragen levert voor National Geographic.

Nu zullen er echter veel meer mensen getuige van zijn. Met haar foto uit het voorjaar van 2021 won Aigner de felbegeerde titel van Wildlife Photographer of the Year. Deze jaarlijkse prijs wordt uitgereikt door het Natural History Museum in Londen.

‘We zullen je missen.’ Dit warden de woorden van fotograaf Brent Stirton aan Ndakasi, een verweesde berggorilla, na haar dood in 2021.  ‘Als ik met haar kon praten, zou ik haar zeggen dat haar te zien sterven een van de meest trieste momenten uit mijn carrière is’, zegt Stirton die won in de categorie ‘Photojournalism’.

In tegenstelling tot veel van haar andere projecten ontdekte Aigner de cactusbijen bij toeval tijdens een rondrit op een Texaanse ranch. In eerste instantie dacht ze dat de pluizige ballen op de grond mierenhopen waren. Hoe meer ze te weten kwam over de inheemse bestuivers en hun levenscyclus, hoe geobsedeerder ze raakte.

De foto’s van de cactusbijen bevestigden voor Aigner hoe complex de natuur is en hoezeer wij de complexiteit van alles om ons heen niet waarderen. ‘Ik wilde daarom de persoonlijkheden laten zien van die dingen die mensen insecten noemen.’

Fotograaf Dmitry Kokh won in de categorie ‘Urban Wildlife’ met deze foto van ijsberen die rondstruinen in een verlaten nederzetting aan de Russische kant van de Tsjoektsjenzee.

Het is moeilijk te zeggen waar de aarde eindigt en de hemel begint in dit winnende plaatje in de categorie ‘Natural Artistry’ van de Japanse fotograaf Junji Takasago. Deze foto, genomen in ’s werelds grootste zoutpan in Salar de Uyuni in Bolivia, toont een ecosysteem dat zwaar onder druk staat door de winning van lithium.

Natalie Cooper, senior onderzoeker bij het museum en jurylid, beschreef Aigners winnende plaatje als ‘een prachtig dynamisch beeld op een schaal die vaak over het hoofd wordt gezien.’

Cooper: ‘Het geweld en de agressie van deze mannelijke bijen is intenser dan dat van grote katten op de Afrikaanse savanne. En het vindt allemaal recht onder onze neus plaats.’

Het was een goede dag voor Aigner. Ze sleepte namelijk ook de Photojournalist Story Award in de wacht voor een foto in een National Geographic-artikel over wedstrijden in Cuba met gevangengenomen zangvogels.

Meer dan dertig meter onder het ijs van Oost-Antarctica onthult de Franse fotograaf en bioloog Laurent Ballesta een verborgen schat aan koudwaterleven. Om deze levende heuvel van spons, zeesterren en reusachtige lintwormen vast te leggen, dook Ballesta maar liefst 32 keer bij temperaturen onder het vriespunt. Een van die duiken was de diepste en langste duik die ooit in Antarctica is gemaakt.

Een kooi met een Cubaans dikbekje hangt langs een weg, zodat de vogel gewend raakt aan het rumoer van het straatleven en daardoor minder snel wordt afgeleid tijdens een zangwedstrijd.  ‘De foto’s maken het echt’, zegt Karine Aigner over haar winnende foto’s in de categorie ‘Photojournalist Story Award’ van gevangengenomen zangvogels in Cuba. Met deze beelden wilde Aigner mensen aan het denken zetten over de manier waarop we wilde dieren uitbuiten voor onze wensen en verlangens.  Aigner: ‘Als je naar deze foto’s kijkt en je ziet hoe het er echt aan toe gaat en hoe klein de kooien zijn, dan krijg je een beter gevoel van de realiteit waarin deze dieren leven.’

Net als met de bijen hoopt Aigner mensen anders te laten denken over de vogels die worden gevangen voor de huisdierenhandel.

‘Dit zijn wilde dieren die in het wild leven. Ze hebben hun eigen biotoop en hun eigen families en gemeenschappen’, zegt Aigner, die geboren is in Saoedi-Arabië. ‘Ik wil dat mensen daar aandacht aan besteden en gaan nadenken over de dingen die we doen, maar eigenlijk niet moeten doen.’

Een andere National Geographic-fotograaf viel ook in de prijzen tijdens de ceremonie. Brent Stirton kreeg voor zijn foto van een stervende berggorilla de prijs in de categorie ‘Photojournalism’.

Om de benarde situatie van de brilbeer in Ecuador te illustreren, wilde Daniel Mideros het dier laten zien tegen een achtergrond van zijn verdwijnende habitat. Mideros wist dit te bereiken door cameravallen te plaatsen langs een corridor voor wilde dieren op grote hoogte. Deze opname won in de categorie ‘Animals in their Environment ’.

De winnaar van dit jaar in de categorie ‘Animal Portrait’ is José Juan Hernández Martinez uit Spanje. Hij won met zijn afbeelding van een baltsende mannelijke kraagtrap op de Canarische Eilanden. De fotograaf zegt dat hij een kuil in het zand moest graven om op het niveau van de vogel te komen.

In de categorie ‘Amphibian and Reptile Behavior’ won dit jaar Fernando Constantino Martínez Belmar. Op zijn foto zie je een slang (Pseudelaphe phaescens) uit Yucatan met een vleermuis in zijn bek.  Dit is niet ongewoon in de Grot van de hangende slangen in Mexico. De foto is echter uniek doordat de fotograaf het gedrag bij weinig licht en in een fractie van een seconde vast heeft weten te leggen voordat de slang zich in zijn hol terugtrok.

In de negentiende eeuw waren zuidkapers in Nieuw-Zeeland bijna uitgestorven door de jacht. Dat maakt dit beeld van twee copulerende volwassenen nog magischer. Richard Robinson legde de liefdesaffaire vast met een vergunning van de Nieuw-Zeelandse regering. Het beeld is de winnaar in de categorie ‘Oceans: The Bigger Picture’.

Stirton ontmoette de gorilla, genaamd Ndakasi, in 2007. De moeder van het dier was toen onder mysterieuze omstandigheden om het leven gekomen in het Nationaal Park Virunga in de Democratische Republiek Congo.

Ndakasi was slechts enkele maanden oud toen ze wees werd. Ze bracht de rest van haar leven door onder de hoede van het Senkwekwe Mountain Gorilla Center. Veertien jaar later was Stirton er weer bij toen Ndakasi overleed in de armen van haar verzorger, Andre Bauma.

Deze foto is met een drone gemaakt door Daniel Núñez. Het winnende beeld in de categorie ‘The Bigger Picture: Wetlands’ toont een giftig geworden ecosysteem. Afvalwater van Guatemala-Stad en de velden van de boeren stroomt in Lago Amatitlán, waardoor dodelijke cyanobacteriën (blauwalgen) ontstaan.

‘De mogelijkheden voor communicatie en begrip tussen mens en dier heeft mij altijd geïntrigeerd. Ik denk dat we nog maar aan het oppervlak daarvan zitten’, zegt Stirton per e-mail. Hij is op dat moment voor National Geographic in India aan het werk.

‘Dat gevoel is voor mij alleen maar sterker geworden door het zien van de diepgaande relatie tussen Andre en Ndakasi.’

Fotografen hebben niet altijd de luxe om terug te keren naar een onderwerp. Stirton is echter verschillende keren teruggereisd naar het Nationaal Park Virunga, terwijl de regio nog steeds te kampen heeft met paramilitaire groepen en stropers. In Congo, Rwanda en Oeganda zijn nog maar zo’n duizend berggorilla’s over en de bedreigde primaten bevinden zich vaak midden in het conflict.

‘De problemen in Virunga zijn alleen maar groter geworden. Het publiek moet waardering hebben voor het buitengewone werk dat deze mensen doen om wilde dieren onder de moeilijkste omstandigheden te beschermen’, zegt hij.

‘Mensen als Andre Bauma en het rangerteam van Virunga verdienen meer aandacht.’

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com

Tony Wu kijkt naar de opwindende voortplantingsdans van een reuzenzeester. Terwijl het omringende water zich vulde met sperma en eieren van paaiende zeesterren, stond Tony voor verschillende uitdagingen. Hij bevond zich in een kleine, afgesloten baai met alleen een macrolens om kleine onderwerpen te fotograferen. Hij nam afstand om de kronkelende zeester in zijn gezichtsveld te krijgen en maakte deze melkwegachtige scène. Mogelijk zorgt de ‘dansende’ houding van paaiende zeesterren die omhoog komen en heen en weer wiegen ervoor dat eitjes en sperma vrijkomen of dat eitjes en sperma bij elkaar in de stroming terechtkomen, waardoor de eitjes bevrucht raken.