In 2005 werden bij het Zweedse plaatsje Varnhem, ten noordoosten van Göteburg, resten gevonden van een kerk met een begraafplaats. Duizenden Vikingen uit de tiende tot twaalfde eeuw n.C. lagen er begraven. De skeletten bevatten een schat aan informatie over de leefomstandigheden van deze gemeenschap – en over hun gebit.
Ook Vikingen hadden gaatjes
Een onderzoeksteam van de Universiteit van Göteburg besloot een blik te werpen op het Vikinggebit. In een studie, waarvan de resultaten eind 2023 werden gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE, analyseerden de onderzoekers ruim 3200 tanden van 171 individuen uit Varnhem. Wat bleek? Veel Vikingen hadden last van gaatjes.
Bij ongeveer de helft van de onderzochte volwassenen troffen de archeologen één of meer gaatjes. In sommige gevallen was het tandbederf ernstig genoeg om pijn te hebben veroorzaakt. Het team vond ook aanwijzingen dat sommige Vikingen last hadden van tandinfecties en tanden waren verloren voor hun dood.
Tandenstokers en vullingen
Hoewel gaatjes dus veelvuldig voorkwamen, lijkt het erop dat de Vikingen hun best deden om tandbederf te voorkomen of te behandelen, zegt tandarts en hoofdonderzoeker Carolina Bertilsson. ‘Verschillende signalen wezen erop dat de Vikingen hun tanden verzorgden.’
Zo ontdekte haar team dat de Vikingen waarschijnlijk gebruikmaakten van tandenstokers, voortanden afvijlden en geïnfecteerde tanden behandelden met technieken die doen denken aan die van de hedendaagse tandarts.
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Een van de verrassendste vondsten waren kiezen met gevulde gaten die liepen van de kroon tot in het tandmerg. Waarschijnlijk was het doel van deze procedure het verlichten van ernstige tandpijn door een ontsteking.
‘Erg fascinerend,’ zegt Bertilsson. ‘Het doet denken aan de behandelingen die tandartsen vandaag de dag uitvoeren door te boren in geïnfecteerde tanden. Het lijkt erop dat de tandheelkunde bij Vikingen verfijnder was dan tot nu toe werd gedacht.’
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
