De bloedarend wordt in legenden beschreven als een rituele executiemethode die werd toegepast door de Vikingen. Gevangenen werden op gruwelijke wijze aan de goden geofferd. Wat hield de bloedarend precies in?
Wat is de bloedarend?
De bloedarend wordt beschreven in Vikingensagen en is een martelmethode waarbij gevangenen op gruwelijke wijze werden geofferd aan Odin, de oppergod in de noordse mythologie.
Slachtoffers werden vaak met het gezicht naar beneden vastgepind, zodat ze niet konden bewegen of tegenstribbelen. Vervolgens werden de ribben van achteren losgesneden van de ruggengraat en opzij gebogen, en de longen naar buiten getrokken en als twee arendsvleugels uitgespreid.
Leestip: Middeleeuwse straffen: werd er echt zo vaak gemarteld?
Op deze manier kon de ziel uitvliegen naar Odin. Het slachtoffer stierf door verstikking. Volgens de sagen zou dit de Engelse koning Ælla van Northumbria dit in 867 zijn overkomen.
Was de bloedarend uitvoerbaar?
Het is de vraag of de Vikingen daadwerkelijk mensen offerden op deze barbaarse wijze. Historici twijfelen of deze executiemethode echt werd toegepast of slechts bestaat in legenden.
Voor een studie die in 2022 werd gepubliceerd in The journal of the Medieval Academy of America besloten onderzoekers te achterhalen of het ritueel zoals het staat beschreven in Vikingsagen uitvoerbaar was.
Leestip: Hoe de Vikingen zich in de Middeleeuwen een weg door Nederland baanden
De onderzoekers bestudeerden Vikingmessen en ontdekten dat ze scherp en sterk genoeg waren om door menselijke spieren en botten te snijden, zoals beschreven in sagen. Ook bleek uit onderzoek dat de Vikingen beschikten over kennis van anatomie, waardoor ze in theorie in staat waren om ribben en spieren door te snijden zonder de longen te beschadigen. De bloedarend was uitvoerbaar.
Een legende of werkelijkheid?
Wel ontkrachten de onderzoekers de mythe dat het slachtoffer nog zou leven op het moment dat zijn longen werden verwijderd. ‘Het is uitgesloten dat een slachtoffer gedurende het gehele proces in leven bleef. Lang voordat zijn ribben tot vleugels werden uitgespreid, was een slachtoffer al overleden,’ staat in het rapport beschreven.
Leestip: Vikingen hadden gaatjes én tandartsbehandelingen
Hoewel de onderzoekers vaststelden dat het uitvoeren van de bloedarend technisch mogelijk was, blijft de vraag of de Vikingen de bloedarend ook daadwerkelijk hebben uitgevoerd. De executiemethode komt alleen voor in Vikingsagen en er zijn nog nooit sporen van bloedarendslachtoffers aangetroffen in Vikinggraven. Of de bloedarend nu een mythe of werkelijkheid is, het blijft een fascinerende sage die tot de verbeelding spreekt.
