Het Romeinse Rijk strekte zich vroeger uit van Engeland tot Syrië en van Roemenië tot Marokko. Ook Nederland hoorde er voor een groot deel bij. De noordgrens was zo’n vierhonderd kilometer lang en liep in Nederland grofweg langs de steden Leiden, Woerden, Utrecht en Arnhem. Dat er nu een legerkamp is gevonden op de Veluwe bij Hoog Buurlo, zo’n 25 kilometer ten noorden van Arnhem, is een zeldzaamheid.

‘Wat deze vondst bijzonder maakt, is dat het kamp buiten de noordgrens van het Romeinse Rijk ligt,’ vertelt Saskia Stevens, universitair hoofdocent (UHD) bij de afdeling Geschiedenis van de Oudheid en Antieke Cultuur aan de Universiteit Utrecht. ‘In Nederland zijn slechts vier van dit soort tijdelijke Romeinse kampen bekend.’

Sporenonderzoek met geavanceerde lasers

De ontdekking werd gedaan door studenten en archeologen van de Saxion Hogeschool, die onder leiding van Stevens onderzoek doen naar de grens van het Romeinse Rijk in Nederland, de zogenoemde Neder-Germaanse Limes.

Zij vonden ondergrondse sporen van het legerkamp door gebruik te maken van geavanceerde onderzoekstechnieken, zoals LiDAR. ‘Dat is een technologie die laserpulsen uitstoot, vergelijkbaar met radar. Ook luchtfoto’s hielpen de onderzoekers de kampelementen aan het licht te brengen,’ vertelt Stevens.

Leestip: Onderzoek wijst uit: wie in voormalig Romeins gebied woont, is gelukkiger

Het kamp is ongeveer negen hectare groot en bestaat uit een gracht, een drie meter brede verdedigingswal en meerdere ingangen. Archeologisch onderzoek toonde aan dat het gaat om een tijdelijk Romeins legerkamp, vermoedelijk uit de tweede eeuw na Christus.

‘Het gebied is met een metaaldetector onderzocht en er zijn een aantal proefsleuven gegraven. Er zijn verder weinig vondsten gedaan, wat het lastig maakt om het kamp nauwkeurig te dateren.’

Inzicht in activiteiten in het Romeinse grensgebied

Toch biedt de ontdekking volgens Stevens waardevolle inzichten in de militaire aanwezigheid en activiteiten van Romeinen in het grensgebied. ‘Zo laten ze zien welke routes het leger gebruikte en hoe de Romeinen ook intensief gebruikmaakten van de gebieden búíten hun rijk.’

Leestip: Hondenpenisbot uit Romeinse tijd opgegraven in Engeland: ‘Romeinen waren dol op penissen’

De ontdekking van het legerkamp op de Veluwe past in een rijtje met interessante opgravingen uit de Romeinse periode. Zo werden in 2019 onder andere een Romeinse geschutspijl en twee paardentuigen gevonden aan de noordelijke oever van de Rijn bij De Meern. En in 2022 troffen archeologen een relatief ongeschonden tempelcomplex uit de Romeinse tijd aan in de gemeente Zevenaar.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!