In misschien wel de meest opmerkelijke mijlpaal van de tussentijdse verkiezingen van dit jaar zal het Amerikaanse Congres binnenkort de eerste twee inheems-Amerikaanse vrouwen als afgevaardigden kunnen verwelkomen.
Deb Haaland, voormalig voorzitter van de Democratische Partij in New Mexico en lid van de Pueblo of Laguna, zal het stokje overnemen van de Democratische afgevaardigde Michelle Lujan Grisham, die haar strijd om het gouverneurschap van de staat won. Haaland versloeg de Republikein Janice Arnold-Jones. En in Kansas behaalde advocate Sharice Davids, lid van de Ho-Chunk Nation, een overwinning op de Republikeinse afgevaardigde Kevin Yoder.
Het historische belang van hun overwinningen kan niet worden overschat, zegt Mark Trahant, hoofdredacteur van de krant Indian Country Today. Van de ongeveer 12.000 mensen die sinds 1789 in het Amerikaanse Congres werden gekozen, zijn slechts driehonderd van inheems-Amerikaanse afkomst geweest – en geen van hen was vrouw.
“De indiaanse gemeenschap zal zien hoe belangrijk het is om goed vertegenwoordigd te zijn en dat ons land de eerste Amerikanen moeten opnemen in hun nationale debat,” zegt Trahant.
Hun overwinningen vallen op in niet minder historische verkiezingen voor vrouwen in het algemeen. Voor het Huis van Afgevaardigden wonnen 96 vrouwelijke kandidaten hun verkiezing, waarbij 31 voor het eerst werden gekozen en 65 hun zetel behielden. In Michigan werd de Democratische afgevaardigde, Rashida Tlaib, als een van de eerste twee moslima’s in het Congres gekozen. Zij zal de vacante zetel van afgevaardigde John Conyers bezetten. De ander is Ilhan Omar van de Minnesota Democratic-Farmer-Labor Party. Zij vervangt afgevaardigde Keith Ellison, die werd verkozen tot openbaar aanklager van Minnesota.
De spectaculaire verkiezingsuitslagen doen zich voor op het hoogtepunt van de discussies in de VS over seksuele intimidatie en over machtsmechanismen waarmee vrouwen door de geschiedenis heen zijn achtergesteld. Van de #MeToo-bewegingtot de felomstreden hoorzittingen over de benoeming van opperrechter Brett Kavanaugh heeft de heersende verdeeldheid geleid tot een doorbraak van vrouwen in de politieke arena.
Davids is niet alleen advocate, maar ook een openlijk lesbische vechtsportster in de mixed martial arts. Ze was niet de enige lhbt-kandidaat tijdens deze verkiezingen.. In Colorado werd Democratisch afgevaardigde Jared Polis de eerste openlijk homoseksuele gouverneur van de VS. Andere lhbt-kandidaten waren de Democratische gouverneur van Oregon, Kate Brown (die werd herkozen), de Democratische afgevaardigde voor Vermont, Christine Hallquist, en de Texaanse Democraat Lupe Valdez.
De overwinningen van Haaland en Davids benadrukken ook de lange weg naar volledige vertegenwoordiging die de inheems-Amerikaanse gemeenschap in de VS heeft moeten afleggen. De Amerikaanse regering erkende pas in 1924 het staatsburgerschap van alle inheems-Amerikanen; Haalands thuisstaat New Mexico was de laatste waar deze groep het kiesrecht kreeg, in 1962.
Veel waarnemers schrijven de electorale successen toe aan de protesten tegen de Dakota Access Pipeline door het indianenreservaat Standing Rock, die in 2016 begonnen en tot talloze politiek-activistische initiatieven onder inheems-Amerikanen hebben geleid.
“De protestwegeging in Standing Rock was een van die momenten waarop je beseft dat je een nieuw mandaat kunt gebruiken om dingen te doen, of de protesten nu succesvol waren of niet. En dat besef was denk ik zeer aanstekelijk,” zegt Trahant. Geschat wordt dat bij de tussentijdse verkiezingen van afgelopen week enkele tientallen kandidaten zich probeerden te voegen bij de huidige twee inheems-Amerikanen in het Congres, Tom Cole, een Chickasaw, en Markwayne Mullin, een Cherokee. Beiden zijn Republikeinen voor Oklahoma.
Haaland en Davids komen uit militaire families Het toont de diep verankerde band met het Amerikaanse leger onder inheems-Amerikanen, die in elke oorlog van de VS hebben meegevochten en zich traditioneel in hogere percentages dan gemiddeld voor het leger aanmelden.
Davids is de dochter van een alleenstaande moeder en een voormalige militair van de landmacht, terwijl de (niet-indiaanse) vader van Haaland een marinier was die werd onderscheiden met een Silver Star en op de Nationale Begraafplaats Arlington ligt begraven. Volgens haar woont haar familie al 35 generaties lang in New Mexico en heeft ze haar doorzettingsvermogen geërfd van haar moeder en grootmoeder.
“Mijn oma maakte dieseltreinen schoon met een emmer vol kerosine en een borstel,” vertelt Haaland. “Mijn moeder was 25 jaar in dienst van de federale overheid en werkte als voorlichtster op het gebied van inheems-Amerikaanse culturen. Ik heb hun arbeidsethos geërfd.”
Evenals Afro-Amerikanen hebben inheems-Amerikanen soms nog steeds te maken met obstakels voor het uitoefenen voor hun stemrecht. Zo moeten er soms bepaalde belastingen worden betaald, of moeten ze bewijzen dat ze voldoende geletterd zijn.. Zo begon de Spirit Lake-stam in North Dakota in oktober nog een rechtszaak in verband met een registratiewet die volgens de stam het kiesrecht van mensen in indianenreservaten onderdrukt.
Maar waarnemers als Trahant denken dat de aanwezigheid van Haaland en Davids op het Capitool een onuitwisbaar stempel op het inheems-Amerikaanse bewustzijn zal drukken.
“Voor het eerst kan een meisje van de Laguna Pueblo zeggen: ‘Als ik groot ben, zou ik president kunnen worden.’ Dat was voorheen onmogelijk, omdat ze nog nooit iemand had gezien die op haar leek. En ik denk dat dat belangrijker is dan welke afzonderlijke verkiezing dan ook.”
Lees ook: Strijd om het Amerikaanse Westen
Lees ook: Hoe een nieuw gezicht het leven van een jonge vrouw veranderde
Dit verhaal werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
