Dit wordt de eerste ‘National Park City’ ter wereld

Gisteren werd Londen uitgeroepen tot de eerste ‘National Park City’, en komende zaterdag begint in de stad een acht dagen durend festival om de groenruimten van de stad te vieren. Samen met de burgemeester van Londen zullen organisaties en individuen het London National Park City Charter ondertekenen, waarmee ze hun steun uitspreken voor de ontwikkeling van een groenere, gezondere en natuurlijker stad.

Newcastle-upon-Tyne zal zijn eigen campagne beginnen om zich tot de volgende National Park City uit te roepen. En ook het Schotse Glasgow is een campagne gestart.

De National Park City Foundation (NPCF) heeft samen met World Urban Parks en het Salzburg Global Seminar het eerste Internationale Charter voor Nationale Parksteden opgesteld. Londen is de eerste National Park City (NPC), maar de NPCF streeft ernaar om in 2025 minstens 25 NPC’s te hebben erkend en is al in gesprek met andere Britse en internationale steden om ze te helpen met het verwerven van de NPC-status.

Bij het NPC-idee draait het erom steden groener, gezonder en natuurlijker te maken, zegt geograaf Daniel Raven-Ellison, de National Geographic-onderzoeker die het concept zes jaar geleden bedacht.

“Wat een fantastisch moment voor Londen. Het vieren, eren en erkennen van de biodiversiteit en het groen van deze geweldige stad,” zegt Jayne Miller, voorzitter van World Urban Parks. Voor steden in de hele wereld is het een uitdaging om groenruimten te waarderen, beschermen en uit te breiden, aldus Miller in een verklaring.

“Bij de IUCN zijn we heel opgetogen over het NPC-concept,” zegt Russell Galt, directeur van de Urban Alliance van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). “In het begin wist ik niet precies wat het was. De IUCN heeft er geen categorie voor,” grapt Galt in een interview.

“Daniel heeft echt veel enthousiasme onder de inwoners van Londen teweeggebracht, onder wie veel mensen die eerder nooit bij milieukwesties betrokken waren,” zegt hij.

Londenaren vieren nu het feit dat zij hun stad gezonder en groener zullen maken, en leuker om in te wonen.

Volgens Galt is de natuur in de problemen en zal de toekomstige gezondheid van de aarde afhangen van wat er in de steden gebeurt. “Het enthousiasme voor en maatschappelijke betrokkenheid bij de natuur is extreem belangrijk.”

In Londen – een stad van negen miljoen inwoners met een bevolkingsdichtheid van 5400 inwoners per vierkante kilometer – wemelt het niet alleen van de wilde types maar ook van de wilde dieren. Er komen bijna 15.000 diersoorten voor, waaronder acht soorten vleermuizen, de grootste populatie vliegende herten in Engeland en honderden vogelsoorten. Er staan bijna net zoveel bomen in Londen als er mensen wonen en bijna de helft van het stedelijk gebied is hetzij groen hetzij ‘blauw’, oftewel rivier, kanaal of reservoir.

Een stad is iets heel anders dan een regenwoud of nationaal park, maar “de vossen, valken en andere wilde dieren die in een stad leven, zijn daarom niet minder waardevol,” zegt Raven-Ellison.

Het zijn de Londenaren zelf die hun stad natuurlijker en levendiger maken, door wildvriendelijke planten op hun balkons en in hun achtertuintjes te planten. Of in moes- en volkstuinen groente en fruit te verbouwen. Of hun betonnen en bakstenen muren met klimop te laten begroeien. Of kleine gaatjes in hekken te knippen zodat egels ongehinderd door de stad kunnen zwerven. Of door elkaar gewoon verhalen te vertellen over juweeltjes van natuur die ze in de stad hebben ontdekt.

“Ruim 250 organisaties in Londen doen mee. Negen op de tien Londenaren steunen ons streven naar een groenere, gezondere en natuurlijker stad,” zegt Raven-Ellison.

Eerste NPC in de VS?

Steden zijn dynamische plekken en hotspots van innovatie en verandering. En het kunnen ook plekken zijn waar mensen warmlopen voor de natuur, zegt Scott Martin, voorzitter van World Urban Parks USA. Waarom zou je niet een wandel- of kanotocht in een stad maken? De meeste mensen begrijpen dat een stad met veel natuur een betere plek is om in te wonen.

“Zonder het Central Park zou Manhattan voor gezinnen niet erg leefbaar zijn,” zegt Martin in een interview.

Stedelijke groenruimten brengen een breed scala aan voordelen met zich mee, van het verlagen van de lucht- en watervervuiling en het voorkomen van overstromingen tot het absorberen van CO₂en het koelen van opwarmende steden. Een aantal studies laat zien hoe deze voordelen bijdragen aan een gevoel van welzijn. Uit een Deens onderzoek bleek onlangs dat mensen die in hun kinderjaren toegang hadden gehad tot groenruimten, waaronder stadsnatuur, minder risico liepen op een hele reeks mentale stoornissen in hun latere jeugd en volwassenheid.

In Japanse studies is aangetoond dat een verblijf van een paar uur in de natuur – een zogenaamd ‘woudbad’ – de ‘natural killer’-cellen van ons afweersysteem versterkt. In andere studies is vastgesteld dat contact met de natuur bij kinderen tot minder stress, minder sterfte en verbeterde cognitieve ontwikkeling leidt.

“Het is tijd voor ambitieuze, gedurfde ideeën en beslissingen. Ik denk dat de eerste National Park City in de VS een middelgrote stad zal zijn, met een burgemeester die de visie heeft om zijn of haar stad tot een geweldige plek voor mensen en voor de wilde natuur te maken,” zegt Martin.

Een van de uitdagingen waar een National Park City in de VS mee zal worstelen, is het feit dat het concept door gemeenschappen en een breder publiek moet worden gedragen. Het idee heeft geen formele erkenning nodig, zegt Jonathan Bell, directeur van het Being Human Initiative van de National Geographic Society. Er zal enige voorlichting en discussie voor nodig zijn om het idee van de grond te krijgen, maar het zou een nieuwe invulling kunnen geven aan wat het betekent om in een stad te wonen.

In een e-mail schreef Bell: “Tot de voordelen behoren betrokkenheid van de bevolking bij het creëren van nieuwe ruimten voor wilde natuur en een nieuw gevoel van trots op jouw woonplaats als groene stad.”

“Nairobi en Kaapstad zijn waarschijnlijk goede kandidaten, gezien de hoge biodiversiteit in hun regio’s. Steden als Bogotá, Manaus, Seattle, Chengdu, Bandung, Chiang Mai zijn slechts een paar steden die ook geweldige kandidaten zouden kunnen zijn,” zegt Bell.

Volgens hem is er voor stedelijke omgevingen wereldwijd een enorme kans om zich te ontwikkelen tot plekken met goed gedijende ecosystemen en duurzame biodiversiteit.

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com