De meeste toezeggingen voor vermindering van de uitstoot van broeikasgassen vóór 2030 die 184 landen in het akkoord van Parijs hebben gedaan, zijn lang niet voldoende om de temperatuurstijging onder de 2 °C te houden. Volgens een groep vooraanstaande klimaatwetenschappers kunnen sommige landen hun beloften niet nakomen en zal de CO₂-uitstoot door enkele van ’s werelds grootste emissielanden blijven toenemen.

Als de uitstoot niet voor 2030 is teruggebracht, zal dit gevolgen hebben. In het rapport ‘The Truth Behind the Paris Agreement Climate Pledges’ wordt gewaarschuwd dat we economische verliezen van minimaal twee miljard dollar per dag zullen lijden door weersomstandigheden die worden versterkt als gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Bovendien zullen weersomstandigheden en -patronen een schadelijke invloed hebben op onze gezondheid, bestaansmiddelen, voedsel- en watervoorraden en de biodiversiteit.

Op maandag 4 november diende de regering-Trump een formeel verzoek in om de Verenigde Staten in november volgend jaar officieel terug te trekken uit het Parijs-akkoord van 2015. Alle landen van de wereld hebben ermee ingestemd om ambitieuze inspanningen te leveren om klimaatverandering te bestrijden.

“Landen moeten hun reductieverplichtingen voor 2030 verdubbelen en verdrievoudigen om de doelen van Parijs te verwezenlijken,” aldus Sir Robert Watson, voormalig voorzitter van het Intergovernmental Panel on Climate Change en medeauteur van het rapport waarin de 184 vrijwillige toezeggingen in het kader van het akkoord van Parijs onder de loep werden genomen.

“We hebben de technologie en kennis die nodig zijn voor deze emissiereducties. Het ontbreekt echter aan effectieve beleidsmaatregelen en regelgevingen om het waar te maken,” zegt Watson in een interview. “Nu stevent de wereld af op een stijging van 3 tot 4 °C aan het eind van de eeuw.”

Die stijging kan weer een reactie van de natuur opwekken, zoals forse dooi van de permafrost of grootschalige afsterving van bossen. Dit kan vervolgens tot een extra, oncontroleerbare opwarming leiden. Wetenschappers noemen dit het hothouse earth-scenario. Zeespiegels stijgen tien tot zestig meter en grote delen van de planeet worden onbewoonbaar.

Als we de toekomst willen veranderen, moeten we ervoor zorgen dat we de klimaatdoelstelling van Parijs om onder een stijging van 2 °C te blijven bereiken. De wereldwijde uitstoot moet het volgende decennium zijn gehalveerd en halverwege de eeuw nul bedragen. Dat zegt Nebojsa Nakicenovic, energie-econoom en voormalig CEO van het International Institute for Applied System Analysis (IIASA) in Oostenrijk.

Uit de analyse in het rapport van de 184 toezeggingen voor 2030 blijkt dat bijna 75 procent ontoereikend is. China en India, die respectievelijk de eerste en vierde plek innemen op de lijst van grootste vervuilers, zullen in 2030 zelfs een hogere uitstoot hebben. Op de tweede plaats staan de VS die weinig toezeggingen hebben gedaan. Deze stellen waarschijnlijk ook weinig voor, aangezien de regering-Trump zich uit het akkoord heeft teruggetrokken.

Rusland, de op vier na grootste vervuiler, heeft niet eens toezeggingen gedaan. Alleen nummer drie, de Europese Unie, heeft toegezegd om de uitstoot vóór 2030 met ten minste veertig procent te verminderen. Naar verwachting zal een afname van bijna zestig procent worden gehaald.

Volgens Watson maakt dit rapport goed duidelijk welke landen op koers liggen en welke achterblijven. “We ondervinden al de gevolgen van klimaatverandering. Als we nu niets ondernemen, krijgen we te maken met hogere temperaturen en grotere gevolgen.”

Het rapport is gepubliceerd door het Universal Ecological Fund. Deze non-profitorganisatie verstrekt informatie over klimaatwetenschap in de hoop dat mensen zullen aandringen op meer klimaatmaatregelen.

Volgens klimaatwetenschapper Bill Hare van Climate Analytics in Berlijn vormt het rapport “opnieuw wetenschappelijk onderbouwd bewijs en rechtvaardigt het” de roep van burgers om meer actie door overheden en bedrijven. Hare heeft niet aan het rapport meegewerkt, maar levert wel bijdragen voor de Climate Action Tracker. Hiermee wordt een wetenschappelijke analyse gemaakt van toezeggingen en klimaatbeleid.

Hare merkt op dat arme landen de uitstoot niet drastisch kunnen verminderen zonder de lang beloofde financiering en technische ondersteuning van rijke landen. Watson reageert instemmend. Hij merkt op dat de geïndustrialiseerde landen het klimaatprobleem grotendeels hebben veroorzaakt en minder ontwikkelde landen moeten ondersteunen. “Iedereen moet meedoen, willen we dit probleem kunnen oplossen,” zegt hij.

“Alle landen moeten hun inspanningen opvoeren en accepteren dat de wereldwijde uitstoot in 2050 tot nul moet zijn gereduceerd. Om dat te bereiken, moeten ze grote stappen nemen,” aldus Niklas Höhne van het NewClimate Institute for Climate Policy and Global Sustainability in Duitsland.

Dat betekent een aanzienlijke verbetering van de energie-efficiëntie en sluiting van 2400 kolencentrales. Deze moeten het komende decennium worden vervangen door duurzame alternatieven. Dit is niet alleen mogelijk, maar ook kosteneffectief. Het rapport wijst echter uit dat er over de hele wereld 250 nieuwe kolencentrales worden gebouwd.

“Leiders moeten nieuw beleid opstellen om kolencentrales te sluiten en hernieuwbare en koolstofvrije energiebronnen te stimuleren,” zegt James McCarthy, professor Oceanografie aan de Harvard-universiteit.

In een verklaring stelt McCarthy dat de huidige inspanningen van overheden de klimaatverandering niet sterk genoeg afremmen.

Klimaatverandering is een wereldwijd probleem

Door de geringe erkenning van deze existentiële bedreiging zagen meer dan elfduizend wetenschappers uit 153 landen zich genoodzaakt de verklaring ‘World Scientists’ Warning of a Climate Emergency’ te ondertekenen. De verklaring werd onafhankelijk van het rapport over klimaatbeloftes gepubliceerd en begint als volgt:“Scientists have a moral obligation to clearly warn humanity of any catastrophic threat and ‘tell it like it is.” (Wetenschappers hebben de morele plicht om de mensheid onomwonden te waarschuwen voor enigerlei rampzalige dreiging).

De verklaring is nu als essay gepubliceerd, in het tijdschrift Bioscienceen omschrijft zes belangrijke stappen om de ergste effecten van klimaatverandering af te zwakken en 29 ‘cruciale tekenen’ om de ontwikkeling te volgen. Deze cruciale tekenen worden gepresenteerd in de vorm van grafieken waarin de verschillende menselijke activiteiten van de afgelopen veertig jaar zijn opgenomen die aan klimaatverandering hebben bijgedragen, zoals energieverbruik, ontbossing en vervoer door de lucht. De grafieken omvatten ook de daaruit voortvloeiende klimaatgevolgen, bijvoorbeeld toenemende CO2-niveaus en afbrokkeling van zeeijs.

In de verklaring wordt gewaarschuwd dat de emissiereductie op aanzienlijk grotere schaal moet worden aangepakt om ‘ongekend lijden’ te voorkomen. Dat omvat een vermindering van de vleesconsumptie en de hoeveelheid voedselafval, maar ook een sterke verbetering van de energie-efficiëntie door het gebruik van hernieuwbare energie.

Hoofdauteur William Ripple van Oregon State University erkent dat de klimaatoplossingen in het essay niet nieuw zijn. Ripple: “Door de oplossingen als zes cruciale stappen te presenteren en met behulp van eenvoudige grafische indicatoren te laten zien hoe we er veertig jaar geleden voor stonden en hoe alles is veranderd, hopen de schrijvers dat alles voor iedereen gemakkelijk te begrijpen is.

"Alle burgers moeten meer politiek betrokken worden en beleidsmakers moeten hun klimaatactieplannen drastisch gaan verbeteren,” zegt hij.

Het publiek raakt meer betrokken. In september namen miljoenen mensen deel aan wereldwijde klimaatdemonstraties. Volgens hem reageren veel landen, staten, provincies, steden en bedrijven op deze eis om meer maatregelen voor de bestrijding van klimaatverandering.

Ripple merkt op dat de Amerikaanse verkiezingen van 2020 om klimaatverandering zullen draaien. “Dat is al het geval.”

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com