Bijna vijftig jaar na de maanreis van Neil Armstrong, Buzz Aldrin en Michael Collins waarbij de mens voor het eerst voet op een ander hemellichaam zette, presenteerden Amazon-baas Jeff Bezos en zijn ruimtevaartbedrijf Blue Origin een nieuwe visie: de terugkeer naar de maan, maar ditmaal om er te blijven.
Op een presentatie exclusief voor genodigden in het Walter E. Washington Convention Center in Washington DC, stelde Bezos dat de mensheid zich alleen verder kan ontwikkelen als de zware industrie het aardoppervlak van onze planeet zal verlaten en alleen nog maar hulpbronnen uit de rest van het zonnestelsel zal gebruiken, bijvoorbeeld de mineralen en het waterijs in de krater Shackleton, op de zuidpool van de maan. (Waarom zetten zoveel ruimtevaartorganisaties en privébedrijven hun zinnen op een bezoek aan de zuidpool van de maan?)
“Wij willen dit unieke juweel van een planeet behouden (...). Er is geen plan-B,” zegt Bezos. “We moeten deze planeet redden en we zouden een toekomst van ontwikkeling en groei voor de kleinkinderen van onze kleinkinderen niet mogen opgeven. We kunnen beide doen.”
Volgens Bezos moeten ondernemingen op korte termijn de benodigde infrastructuur in de ruimte opbouwen, dus werkt Blue Origin aan een robotmaanlander genaamd Blue Moon, die hij op de presentatie onthulde door op het podium een zwart gordijn te laten zakken waarachter een één-op-éénmodel van de lander tevoorschijn kwam.
Volgens Bezos zal de Blue Moon worden aangedreven door vloeibaar waterstof en zal hij in zijn grootste opstelling zesenhalve ton aan vracht naar het oppervlak van de maan kunnen vervoeren. Dankzij een vrachtsysteem dat berust op innovaties van de Amerikaanse marine zal de lander tot wel vier rovers tegelijkertijd op de maan kunnen afzetten. Het bedrijf heeft al contracten gesloten met diverse organisaties, waaronder MIT, de Duitse ruimtevaartfirma OHB en Airbus om het project verder uit te werken.
Bezos en Blue Origin hebben nog niet vastgelegd wanneer precies de Blue Moonzijn eerste vlucht zal maken. Gepland is dat de lanceerraket die de lander op weg moet helpen, de New Glenn vanBlue Origin, zijn eerste testvluchten in 2021 zal maken. Maar volgens Bezos zou de uitvoerige versie van de lander astronauten al in 2024 – momenteel het streefjaar van de NASA – naar de maan en weer terug kunnen brengen.
“Ik vind dit prachtig, dit is wat we moeten doen,” zegt Bezos. “We kunnen bijdragen aan het halen van dat tijdschema, maar alleen omdat we al drie jaar geleden zijn begonnen.”
Het bedrijf is zeker niet de enige organisatie die vastbesloten is om het maanoppervlak te verkennen (of te exploiteren). Hieronder volgen enkele van de belangrijkste spelers die de komende jaren een eigen poging zullen ondernemen om mensen op de maan neer te zetten.
Verenigde Staten
NASA maakte tussen 1969 en 1972 geschiedenis met het Apollo-maanlandingsprogramma en werkt momenteel aan een terugkeer naar het maanoppervlak. Eind 2018 gaf de organisatie negen commerciële bedrijven toestemming om mee te dingen naar contracten voor het sturen van NASA-apparatuur naar de maan. NASA geeft ook leiding aan het streven om een buitenpost voor de ruimtevaart in een omloopbaan rond de maan te brengen, genaamd Gateway. Tegelijkertijd pleit de regering-Trump voor een bemande vlucht naar en landing op de zuidpool van de maan in 2024, een plan dat vanwege begrotingsproblemen nog talloze obstakels zal moeten overwinnen.
China
De China National Space Administration (CNSA) is al ruim tien jaar bezig met haar ambitieuze maanonderzoeksprogramma, waarbij in meerdere stappen robots – en uiteindelijk ook mensen – op het maanoppervlak zullen landen. In 2018 werd de lander Chang’e-4 het eerste ruimtevaartuig dat met succes op de achterkant van de maan landde. Bij de volgende missie zal de lander Chang’e-5voor het eerst in veertig jaar weer monsters van het maanoppervlak mee terug naar de aarde brengen. En op 24 april kondigde CNSA-baas Zhang Kejian aan dat China binnen de komende tien jaar een wetenschappelijk onderzoeksstation op de zuidpool van de maan zal bouwen.
India
In oktober 2008 lanceerde de Indian Space Research Organization (ISRO) haar eerste ruimtemissie voorbij een omloopbaan rond de aarde. Daarbij werd het ruimtevaartuig Chandrayaan-1 in een baan rond de maan gebracht, waar het de aanwezigheid van water in maanmineralen aantoonde. Momenteel plant de ISRO de lancering van de missie Chandrayaan-2 – een combinatie van orbiter, lander en rover – voor juli 2019, met een landing op 6 september. Als de missie slaagt, zal Chandrayaan-2 het eerste ruimtevaartuig zijn dat gecontroleerd in de noordelijker regionen van de maan zal landen.
Rusland
De Russische ruimtevaartorganisatie Roscosmos en zijn voorlopers uit de Sovjettijd waren in 1966 de eersten die een gecontroleerde landing op het maanoppervlak uitvoerden, maar het land heeft sinds 1976 geen maanreizen meer ondernomen. Ondanks begrotingsproblemen en een reeks recente vertragingen en afgeblazen missies heeft Roscosmos uitgebreide plannen. De organisatie wil in de jaren twintig meerdere robotlanders naar de maan sturen, en in januari kondigde de baas van Roscosmos, Dmitri Rogozin, aan dat Rusland voor 2028 een nieuwe, “superzware” raket genaamd ‘Jenisej' zal bouwen. De beoogde raket zal zó groot zijn dat hij waarschijnlijk wordt ontworpen met het oog op maanreizen.
Japan
De Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) heeft al twee maanreizen ondernomen: in 1990 met de sonde Hitenen in 2007 met de orbiter Kaguya(SELENE). De aangekondigde SLIM-missie zal niet eerder dan 2020 van start gaan en is bedoeld om nieuwe landingstechnologieën te testen en niet meer dan honderd meter van de beoogde landingsplek te landen. Die plek is nog niet vastgesteld, maar zal in de buurt van een van beide polen van de maan liggen. Ook overweegt de JAXA om in de jaren twintig een ‘Resource Prospector’ (‘Onderzoeker van grondstoffen’) naar een van de polen van de maan te sturen.
Zuid-Korea
Het Korea Aerospace Research Institute (KARI) werkt aan zijn eerste maanmissie, de Korea Pathfinder Lunar Orbiter (KPLO). De satelliet zal meerdere instrumenten aan boord hebben, waaronder een uiterst gevoelige, door de NASA ontwikkelde ‘ShadowCam’. Het is de bedoeling dat de orbiter op z’n vroegst eind 2020 door SpaceX in de ruimte zal worden gebracht.
Europa
In 2016 sprak de algemeen directeur van de European Space Agency (ESA), Johann-Dietrich Wörner, openlijk zijn steun uit voor het concept van een ‘Maandorp’: een internationaal consortium van maanonderzoeksgroepen, zowel publieke als private, die hun mechanismen en standaards op elkaar afstemmen. Naast de ESA hebben ook andere deelnemers aan het International Space Station (ISS), waaronder de Canadian Space Agency, Roscosmos en JAXA, hun steun uitgesproken voor het Gateway-concept van de NASA, een ruimtestation in een baan om de maan. Eind 2019 zal de ESA waarschijnlijk een afgerond plan voor toekomstige robotmissies naar de maan presenteren.
SpaceX
Het private ruimtevaarbedrijf heeft zijn zinnen al enige tijd op Mars gezet, maar ook de maan staat op het boodschappenlijstje. Op z’n vroegst in 2023 zal het dearMoon-project – een door de Japanse miljardair Yusaku Maezawa bedachte en gefinancierde missie – van start gaan, waarbij een internationale groep kunstenaars aan boord van een Starship-raket van SpaceX op een zesdaagse reis naar de maan wordt gestuurd.
Andere private startups
Ook voormalige finalisten van Google’s Lunar X Prize en andere startups hebben plannen in de richting van de maan. In februari 2019 werd de maanlander Beresheet – gebouwd door de Israëlische ngo SpaceIL – door een Falcon 9-raket van SpaceX gelanceerd. De lander was niet succesvol, maar SpaceIL werkt nu aan de Beresheet 2.0. Het Amerikaanse bedrijf Moon Express wil de altijd door de zon beschenen ‘Bergen van het eeuwige licht’ op de zuidpool van de maan verkennen op geschikte landingsplekken voor zijn toekomstige missies. En de Duitse startup PTScientists – die met Audi en Vodafone samenwerkt bij de bouw van maanlanders en -rovers – maakte op 8 mei bekend dat ze een langlopende overeenkomst had gesloten met de Europese ruimtevaartorganisatie ArianeGroup, de bouwer van de Ariane-raketten die geregeld door de ESA worden ingezet. De samenwerking met de firma wordt gesteund door de ESA.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
