We hebben in 2017 veel ontdekt: mijnwerkers vonden een ongelooflijk goed bewaard gebleven fossiel van een dinosauriër, archeologen wisten de ouderdom van het vermeende graf van Jezus Christus vast te stellen en uit ons eigen onderzoek bleek dat jouw hond je misschien zal opeten als je overlijdt.
Maar in 2017 hebben zich ook gebeurtenissen voorgedaan en zijn er dingen ontdekt waarvoor nog steeds geen verklaring is gevonden – van octopussen die plotseling de zee uit kwamen tot een geheimzinnige ruimte in de Oud-Egyptische piramide van Cheops. Hieronder zetten we enkele van de onopgeloste puzzels van 2017 op een rijtje.
Mysterieuze ruimte ontdekt in Piramide van Cheops
De Piramide van Cheops uit het Oude Egypte vormt al eeuwenlang de inspiratie voor ontelbare hypotheses, van historische speculaties tot regelrechte samenzweringstheorieën, en de recente ontdekking van een geheimzinnige lege ruimte in het bouwwerk zal de mystiek van deze piramide ongetwijfeld nog verder versterken. De ruimte is een kleine 47 meter lang, bijna 8 meter hoog en ligt boven een gang die naar de grafkamer van de Egyptische farao Cheops leidt.
Is deze ruimte één vertrek of bestaat hij uit meerdere kamers? Wat bevindt zich daar en welke functie had hij? Allemaal vragen waarop nog geen antwoord is gekomen.
Archeologen hebben de ruimte zelf nog niet kunnen bekijken. De holte werd ontdekt met behulp van een techniek genaamd ‘muonen-tomografie’, een vorm van radiografie waarbij met behulp van subatomaire deeltjes door muren en vaste objecten kan worden gekeken.
Middeleeuwse begrafenis van bruinvis plaatst experts voor een raadsel
“Ik heb nog nooit iets vergelijkbaars gezien,” zei Philip de Jersey, hoofdarcheoloog van de Guernsey Museum and Galleries, in oktober van dit jaar over de skeletresten van een bruinvis die op het eiland Guernsey in het Engelse Kanaal zijn gevonden.
De beenderen waren op het terrein van een kluizenaarsklooster zorgvuldig in een klein en keurig uitgegraven graf bijgezet.
Over de reden waarom de botten zo zorgvuldig waren gerangschikt, zijn inmiddels twee hypotheses opgesteld: de bruinvis werd als voedsel gevangen en de resten werden daarna begraven, of de begrafenis was onderdeel van een religieuze plechtigheid. De Jersey hield een videodagboek bij van de opgravingen bij het klooster.
In zijn meest recente post op 2 oktober had hij nog altijd geen verklaring gevonden voor de begrafenis van de beenderen. National Geographic vroeg De Jersey om een nadere toelichting, maar hij heeft nog niet gereageerd. Het was de bedoeling om de resten aan koolstofdatering te onderwerpen, wat de experts mogelijk meer inzicht zal bieden in het waarom van deze begrafenis.
Storm van vreemde radioflitsen in de ruimte
Begin september registreerden astronomen vijftien flitsen van radiogolven in een verafgelegen sterrenstelsel. Ze beschreven de flitsen als kortstondig maar extreem krachtig.
De uitbarstingen waren afkomstig uit een sterrenstelsel op zo’n drie miljard lichtjaar van de aarde. Wetenschappers vragen zich nog steeds af welk fenomeen deze hoogenergetische uitbarstingen veroorzaakt; bekend is dat ze af en toe uit locaties met krachtige magneetvelden afkomstig zijn.
Het was niet de eerste keer dat deze golven in het sterrenstelsel werden waargenomen. Ze werden in 2007 voor het eerst geïdentificeerd en sindsdien zijn er ruim twintig uitbarstingen geregistreerd.
Waarom tientallen octopussen uit zee kwamen
Het is niet ongebruikelijk om een octopus uit een getijdenpoel te zien klimmen om zich naar de volgende poel te verplaatsen. Maar eind oktober van dit jaar zagen voorbijgangers in Wales zo’n 25 exemplaren van deze ongewervelde dieren over land lopen. Volgens een inwoner die al zijn hele leven in het kustplaatsje woonde, was zoiets nooit eerder voorgekomen.
Destijds vroegen we verschillende experts om een uitleg en zij kwamen met drie hypotheses: de eerste was dat de octopussen aan ‘senilisering’ leden, oftewel dat ze seniel waren geworden. Octopussen leven doorgaans maar één jaar en sterven kort nadat ze hun eieren hebben gelegd. Omdat de periode van het eieren leggen in oktober zo’n beetje ten einde loopt, is het mogelijk dat ze last hadden van de cognitieve achteruitgang die gepaard gaat met seniliteit.
Een andere hypotheses was dat de octopussen van hun gebruikelijke leefgebied in het zeewater waren verdreven door twee zware stormen, de orkaan Ophelia en de storm Brian.
Volgens een derde theorie die al in 2016 in het vakblad Current Biology naar voren was gebracht, nam de populatie van octopussen sterk toe waardoor ze verder over land moesten trekken om voedsel en schuilplaatsen te vinden. In de weken na het voorval zagen mensen nog steeds octopussen over land lopen, maar vanaf half november lijken er geen nieuwe waarnemingen meer te zijn gemeld.
Blauwe honden in India gespot – wat is de oorzaak?
Half augustus van dit jaar werden voor het eerst blauwe honden in India waargenomen. Mensen zagen de huisdieren rondlopen in een wijk van Mumbai met veel zware industrie. Uiteindelijk ontdekten inwoners dat de honden door afvalwater waren gewaad, waardoor hun vacht blauw was geworden.
De kleurstof in kwestie bleek niet giftig en gemakkelijk uit de hondenvacht te spoelen, maar het voorval wekte grote verontwaardiging bij de lokale bevolking over de vervuiler of vervuilers en over het feit dat de honden ongehinderd bij het water hadden kunnen komen.
India behoort tot de landen met de strengste wetten op het gebied van dierenbescherming ter wereld en het is er verboden om een gezonde zwerfhond te doden.
De milieubeschermingsdienst van de deelstaat Maharashtra werd belast met de taak om het voorval te onderzoeken, maar maakte noch de naam van het bedrijf bekend dat de kleurstof had geloosd noch het chemische middel dat de blauwe kleur had veroorzaakt.
In verslagen van journalisten ter plekke die in de weken na het voorval over de zaak berichtten, werd geopperd dat de kleurstof door meer dan één fabriek was geloosd. In dit gebied met veel zware industrie zijn al sinds de jaren zestig veel fabrieken actief, terwijl het wettelijk toezicht op milieuvervuiling gebrekkig blijft.
Speurhonden vinden de plek waar Amelia Earhart mogelijk is gestorven
Wat is er met Amelia Earhart gebeurd? De luchtvaartpioniere verdween tachtig jaar geleden op mysterieuze wijze en sindsdien hebben onderzoekers, historici en Earhart-fans naar haar stoffelijke resten gezocht.
In juli identificeerden vier forensische honden een plek op het eilandje Nikumaroro in Kiribati (een kleine eilandstaat in het midden van de Stille Oceaan) waar Earhart kan zijn gestorven. In 1940 had een Britse regeringsfunctionaris al bericht over de vondst van menselijke beenderen op het eilandje, en in 2001 lokaliseerden onderzoekers hier de stoffelijke resten van een persoon uit de VS.
Aan de hand van andere vermeende bewijzen werden in de afgelopen tientallen jaren allerlei theorieën over Earharts verdwijning opgeworpen, maar de meeste ervan bleken nergens op te berusten, waaronder ook deze foto. Volgens wetenschappers zal de kwestie pas definitief opgelost worden als er iets tastbaarders wordt gevonden, zoals een bot of DNA-sporen.
Afgelopen zomer sloegen speurhonden aan op de nog altijd aanwezige geur van menselijke botten, maar er werden geen resten gevonden. In een laatste poging om het mysterie op te lossen, stuurden de onderzoekers bodemmonsters van de plek naar een Duits laboratorium, om uit te zoeken of er nog DNA-sporen aanwezig waren. De resultaten van die analyse zijn nog niet bekend.
Ongekend aantal walvissen sterft door onbekende oorzaak
Toen dit artikel eind juni van dit jaar werd geschreven, waren zes walvissen dood aangespoeld en zochten natuurbeschermers wanhopig naar de oorzaak van de sterfte. In augustus lag het dodental op tien en nu het jaar ten einde loopt, is het aantal dode noordkapers dat in de Canadese Saint-Lawrencebaai of op de kust ervan is gestorven, opgelopen tot zeventien.
Vóór 2017 werd de noordkaper al beschouwd als een van de meest bedreigde walvissoorten ter wereld. Er leven nog maar 450 exemplaren in het wild. Door de plotselinge en onverwachte toename in het sterftecijfer vrezen sommige wetenschappers dat deze soort binnen twintig jaar uitgestorven zal zijn.
Dus waarom bezweken plotseling zoveel van deze noordkapers?
Om de doodsoorzaak vast te stellen, voerden wetenschappers autopsie uit op karkassen die nog niet te ver tot ontbinding waren overgegaan. Op sommige daarvan vonden ze verwondingen die wijzen op aanvaringen met schepen. Ook verstrikking in visnetten en -lijnen bleek een veelvoorkomende doodsoorzaak. In een studie die werd gepubliceerd in het vakblad Endangered Species Research werd gekeken naar de uitwerpselen van levende en dode walvissen in de afgelopen vijftien jaar. Daarbij vonden de onderzoekers “torenhoge hormoonspiegels”, wat erop wijst dat de walvissen onder extreme stress stonden. Uit een andere studie, die in Nature Scientific Reports verscheen, bleek dat de walvissenpopulatie mogelijk haar verspreidingsgebied verplaatst, wat betekent dat de dieren zich ook buiten beschermde wateren wagen.
