Toen Katy Weber, een gezondheidscoach die werkt met patiënten met eetbuistoornissen, op haar 45e de diagnose ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) kreeg, vielen veel dingen op hun plek. Ze besefte al snel dat sommige aspecten van haar eetgedrag – zoals het niet herkennen van hongersignalen – te maken hadden met ADHD. Hoewel er nog veel onbekend is over het verband tussen ADHD en eetbuistoornissen, is de overlap opvallend: zo’n 30 procent van de patiënten met een eetbuistoornis voldoet ook aan de criteria voor ADHD.
Complex verband
Nu het aantal ADHD-diagnoses de afgelopen jaren is toegenomen, vooral bij volwassen vrouwen zoals Weber, wordt ook steeds duidelijker hoe het hebben van ADHD het risico op het ontwikkelen van andere aandoeningen vergroot.
Bij een eetbuistoornis eet je grote hoeveelheden in korte tijd. Patiënten melden vaak dat ze het gevoel hebben te moeten blijven eten, ondanks het verlangen te stoppen en ondanks intense gevoelens van schaamte of spijt. ADHD is een neurologische ontwikkelingsstoornis die invloed heeft op hersendelen die de uitvoerende functie controleren. Mensen met ADHD hebben onder meer moeite met plannen en met het bijstellen van plannen op het laatste moment.
Het complexe verband tussen een eetbuistoornis en ADHD is te wijten aan verschillende factoren die veel voorkomen bij ADHD, zoals problemen met het reguleren van emoties, impulsiviteit en het verwerken van beloning. Uit een analyse van verschillende onderzoeken bleek dat het verband tussen deze stoornissen samenhangt met de manier waarop mensen met ADHD en/of een eetbuistoornis omgaan met beloning.
Eten om je beter te voelen
Bij mensen met ADHD reageren de hersenen minder intens op beloningen. Dat betekent dat ze, vergeleken met leeftijdsgenoten zonder ADHD, een veel grotere beloning nodig hebben om gemotiveerd te raken. Andersom is het brein van iemand met ADHD gevoeliger voor beloning door eten, ontdekte een onderzoeker aan de University of Birmingham. Deze combinatie kan ertoe leiden dat iemand eten gaat gebruiken als een manier zich beter te voelen.
‘Op de korte termijn werkt het,’ zegt Sarah Greenberg, een psychotherapeut bij de organisatie Understood.org. ‘Je krijgt die dopaminehit, je krijgt dat gevoel van beloning.’ Voor Weber is het verband tussen de twee stoornissen complex: een patroon van vergeten te eten tot ze uitgehongerd was, leidde daarna vaak tot overeten.
Veel patiënten met ADHD hebben moeite met het herkennen van hun hongergevoel, omdat ze een verminderd gevoel van lichamelijk bewustzijn hebben. ‘Daarom voelt een diagnose zo belangrijk,’ zegt Weber. ‘Het helpt ons beseffen dat er een reden is voor die eetbuien.’
