De griep waart rond in Nederland. Steeds meer mensen liggen geveld op bed of melden zich met ziekteverschijnselen bij hun huisarts. Daarmee lijkt de jaarlijkse griepepidemie begonnen, zo stelt het RIVM. Gelukkig is er ook goed nieuw: na een paar dagen uitzieken, ben je meestal weer van de klachten af. Alleen dat vervelende hoestje wil nog weleens blijven hangen. Hoe kan dat?

Waarom hoesten we?

Hoesten is een belangrijke reflex die de luchtwegen beschermt tegen bedreigingen als schadelijke uitstoot en verslikking, vertelt longarts en onderzoeker Lorcan McGarvey van Queen’s University Belfast (Noord-Ierland).

Die reflex wordt uitgelokt door zenuwen die doorlopen tot in de luchtwegen. Deze zenuwen zijn bedekt met receptoren: eiwitten die reageren op veranderingen in de omgeving, zoals koude lucht of capsaïcine, het stofje dat pepers pittig maakt. Komen de receptoren in aanraking met een irriterende stof, dan sturen de zenuwen een signaal naar het brein, waardoor iemand een hoestprikkel ervaart.

Leestip: Steeds meer jonge mensen krijgen darmkanker. Hoe komt dat?

Van daar stuurt het brein een opdracht terug naar de luchtpijp om te hoesten, of om het gevoel te onderdrukken. Daarom hebben mensen soms bewuste controle over bepaalde soorten hoest.

Hoewel het voor de hand ligt dat we hoesten om onze keel van slijm te ontdoen, is het ook mogelijk dat een virus ons tot hoesten brengt om zichzelf verder te verspreiden. Veel infecties gaan bijvoorbeeld gepaard met een droge hoest zonder slijm. Er is dus nog een hoop vragen zonder antwoorden.

Hoesten na een virusinfectie

Wat we wél weten is dat een virusinfectie leidt tot ontsteking. Wanneer we ziek zijn, maakt die ontsteking de zenuwen in de luchtwegen gevoeliger, waardoor een hoestreactie sneller wordt uitgelokt, blijkt uit onderzoek. Een hypothese is daarom dat een aanhoudende hoest na een infectie wordt veroorzaakt door hypergevoelige zenuwen.

In 1990 merkten onderzoekers al op dat griepinfecties bij cavia’s leidden tot extra gevoelige luchtwegzenuwen, met een mensachtige hoest tot gevolg. Zieke cavia’s gingen sneller hoesten wanneer ze werden blootgesteld tot irriterende stoffen dan gezonde individuen – iets wat ook bij mensen is aangetoond.

Leestip: Naast bacteriën spelen ook schimmels een belangrijke rol in de darmflora

In 2016 deden wetenschappers een andere ontdekking. Ze zagen dat een infectie met een griepachtig virus ervoor zorgde dat bepaalde zenuwen in de luchtwegen extra kopieën maakten van een receptor genaamd TRPV1, die reageert op capsaïcine en andere prikkels. Daarom vermoeden de onderzoekers dat de overgevoeligheid van de luchtwegzenuwen samenhangt met deze en andere receptoren.

Wanneer naar de huisarts?

Meestal stopt het hoesten zo’n twee tot drie weken na de infectie. Bij een hoest die meer dan acht weken aanhoudt, raden Shiloh en McGarvey aan naar de huisarts te gaan. Als de hoest gepaard gaat met pijn of andere symptomen, zoals koorts, kortademigheid, bloederig slijm of gewichtsverlies, is het volgens de onderzoekers raadzaam om al eerder een arts te raadplegen.

Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!