De kern van onze aarde bestaat uit een vaste binnenkern en een vloeibare buitenkern, die voor het grootste gedeelte zijn opgebouwd uit metalen als ijzer en nikkel. Het bestaan van die vaste binnenkern werd ruim tien jaar geleden voor het eerst vastgesteld door de Nederlandse geofysicus Arwen Deuss van de Universiteit Utrecht.
Sindsdien hebben wetenschappers van over de hele wereld zich over deze metalen bol gebogen. Uit een onderzoek dat in juni 2024 werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature blijkt nu dat de binnenkern van de aarde sinds 2010 trager is gaan draaien – langzamer dan de aardmantel.
Aardbevingen meten
De binnenkern van de aarde is al jaren onderwerp van discussie. Een van de vragen luidt: hoe snel draait de kern? Aangezien de binnenkern zo’n zesduizend kilometer van het aardoppervlak is verwijderd, kunnen wetenschappers er niet zomaar even naartoe reizen om onderzoek te verrichten. In plaats daarvan kijken ze naar de seismische golven van aardbevingen, waarmee ze de samenstelling van de aarde beter in kaart proberen te brengen.
Hoe dat werkt? Aardbevingen veroorzaken trillingen, die worden vervormd doordat de aarde geen homogene massa is, maar uit verschillende samenstellingen bestaat. Op basis van de snelheid en demping van de trillingen kunnen onder meer temperatuur en materiaal worden bepaald.
In de nieuwe studie keek een team van wetenschappers van de University of Southern California naar metingen van 121 herhaalde aardbevingen tussen 1991 en 2023 rond de Zuidelijke Sandwicheilanden in de Atlantische Oceaan. Door de PKJKP-golven (golven die alleen bestaan in vaste materialen) te analyseren, kwam het onderzoeksteam tot de conclusie dat de binnenkern sinds 2010 twee tot drie keer minder snel is gaan draaien.
Het is voor het eerst in veertig jaar dat de binnenkern minder snel roteert dan de aardmantel – waarschijnlijk door de constante beweging van de vloeibare buitenkern of de aantrekkingskracht van de zwaartekrachten.
Wat zijn de gevolgen?
Of we iets gaan maken van het langzamer draaien van de binnenkern, is onwaarschijnlijk. Mogelijk verandert de lengte van een dag met slechts duizendsten van een seconde. Bovendien zijn al eerder onderzoeken verschenen naar de rotatiesnelheid van de binnenkern.
Zo opperden Chinese seismologen begin 2023 dat de binnenkern van de aarde niet langer in dezelfde richting als de aarde zou draaien, maar nu in tegengestelde richting is gaan draaien. Volgens de onderzoekers van de Universiteit van Peking stopte de binnenkern in 2009 met draaien en veranderde de rotatierichting vervolgens. Toekomstig onderzoek zal het binnenste van de aarde verder in kaart moeten brengen en vragen beantwoorden over wat zich zesduizend kilometer onze voeten afspeelt.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
