Al bijna twee eeuwen lang buigen paleontologen zich over de vraag hoe sabeltandkatten er precies uitzagen. Met de vondst van de mummie van een jonge sabeltandkat is een antwoord weer een stukje dichterbij.

In 2020 troffen Russische paleontologen voor het eerst een bevroren, gemummificeerd karkas van een sabeltandkat in de permafrost van Siberië. Ze beschrijven hun vondst in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports. De gevonden mummie is extra bijzonder, omdat het gaat om een welpje. De meeste fossielen die tot dusver zijn gevonden, zijn van volwassen dieren.

Wat weten we over de sabeltandkat?

De wetenschappers stelden vast dat het ging om een welp van de soort Homotherium latidens. Deze carnivoor had kortere hoektanden dan Smilodon, een geslacht dat ook wel bekend is als de sabeltandtijger.

Zonder fossielen waarvan zacht weefsel bewaard is gebleven – zoals vacht, spieren en huid – konden paleontologen niet met zekerheid zeggen hoe sabeltandkatten eruitzagen. Een studie uit 2022 wekte de indruk dat de sabeltandtijger een diepe snuit had, waarbij de tanden van de kat waren bedekt door de bovenlip als de bek was gesloten. Maar zeker weten deden de onderzoekers het niet.

Hoe zagen sabeltandkatten eruit?

Nu is er dus een mummie die kan worden onderzocht, mét zacht weefsel. Maar ook die geeft geen uitsluitsel over de vraag hoe de tanden en bek van de sabeltandkat er exact uitzagen.

Een van de onderzoekers, Alexei V. Lopatin, merkte op dat de bovenlip van het welpje meer dan twee keer zo diep is als die van een moderne leeuwenwelp. Dit wijst erop dat de sabeltandkat lippen had die de lange hoektanden konden verbergen. Daar staat tegenover dat het welpje zijn volwassen tanden nog niet had. Alleen een mummie van een volwassen dier kan echt antwoord geven op de vraag hoe de tanden en bek van de sabeltandkat eruitzagen.

In andere opzichten bevestigt de anatomie van het welpje wat paleontologen al vermoedden. ‘Het welpje heeft de vergrote nekspieren waarvan werd gedacht dat volwassen sabeltandkatten ze hadden. Daarnaast heeft hij lange, gespierde voorpoten die ook bij volwassen Homotherium te zien waren,’ zegt Margaret Lewis, paleontoloog aan de Stockton University in New Jersey die niet betrokken was bij het nieuwe onderzoek.

Nieuwe inzichten in het uiterlijk van de sabeltandkat

De kleur van de katachtige was evengoed lange tijd een mysterie. Leeuwen, poema’s en katten die in een open, grasrijke leefomgeving voorkomen, hebben vaak een lichte en relatief uniforme vacht.

Homotherium leefde ook in een omgeving met weinig bomen en veel gras. Daarom lag het voor de hand dat het dier eveneens een lichte vacht had. Maar dat blijkt niet het geval. De mummie heeft juist een donkerbruine kleur. Volgens de onderzoekers is het mogelijk dat sabeltandkatten werden geboren met een donkere vacht die lichter werd naarmate ze ouder werden.

Lewis merkt op dat bevroren dieren bovendien vaak een roodachtige tint hebben. De vacht van de mummie weerspiegelt mogelijk niet de kleur die hij bij leven had. De komende tijd zal de mummie van de sabeltandkat verder worden onderzocht.

Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.